แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์เป็นผู้ผลิตและจำหน่ายสินค้าคอมพิวเตอร์ ภายใต้เครื่องหมายการค้าคำว่า “UNIX” ทั้งในต่างประเทศและประเทศไทยและสำหรับในประเทศไทยโจทก์ได้จดทะเบียนเครื่องหมายการค้าดังกล่าวสำหรับสินค้าจำพวกที่ 8 ชนิดสินค้าคอมพิวเตอร์ ส่วนและอุปกรณ์เกี่ยวข้องกับคอมพิวเตอร์ซึ่งอยู่ในจำพวกนี้รวมทั้งโปรแกรมคอมพิวเตอร์และคอมพิวเตอร์ซอฟต์แวร์ พร้อมทั้งได้โฆษณาเผยแพร่สินค้าคอมพิวเตอร์ ของโจทก์มาก่อนที่จำเลยจะยื่นขอจดทะเบียนเป็นบริษัทจำกัดและใช้ชื่อบริษัททั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษว่า”บริษัทยูนิกซ์คอมพิวเตอร์ (ประเทศไทย) จำกัด” และ”UNIXCOMPUTER(THAILAND)COMPANYLIMITED” คำว่า “UNIX”ที่จำเลยนำไปจดทะเบียนเป็นส่วนหนึ่งของชื่อบริษัทจำเลยและเป็นส่วนหนึ่งของตรา บริษัท จำเลยเหมือนกันกับเครื่องหมายการค้าจดทะเบียนคำว่า “UNIX” ซึ่งใช้กับสินค้าคอมพิวเตอร์ ของโจทก์จำเลยประกอบธุรกิจจำหน่ายรับซ่อมเครื่องคอมพิวเตอร์ และจัดทำโปรแกรมคอมพิวเตอร์จำเลยอยู่ในวงการธุรกิจคอมพิวเตอร์ ทราบดีว่าคำว่า “UNIX” เป็นเครื่องหมายการค้าจดทะเบียนที่ใช้กับเครื่องคอมพิวเตอร์ที่โจทก์ผลิตและจำหน่าย การที่จำเลยนำคำว่า”UNIX” ซึ่งเป็นเครื่องหมายการค้าจดทะเบียนของโจทก์ไปจดทะเบียนเป็นส่วนหนึ่งของชื่อและตราของบริษัทจำเลยและจำเลยรับเป็นตัวแทนจำหน่ายเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ใช้เครื่องหมายการค้าคำว่า”ONIX” ซึ่งเป็นเครื่องหมายการค้าที่คล้ายกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์มากย่อมทำให้สาธารณชนสับสนหลงผิดว่าสินค้าคอมพิวเตอร์หรือการค้าของจำเลยเป็นสินค้าหรือการค้าของโจทก์เป็นการแสวงหาประโยชน์จากชื่อเสียงและเกียรติคุณในเครื่องหมายการค้าจดทะเบียนของโจทก์โดยมิได้รับอนุญาต การใช้คำว่า “UNIX” เป็นส่วนหนึ่งของชื่อและตรา บริษัท จำเลยจึงเป็นการใช้โดยไม่สุจริตเป็นเหตุให้โจทก์เสียหาย ฝ่าฝืนบทบัญญัติมาตรา 30 แห่งพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ. 2474 อันเป็นบทกฎหมายที่ใช้บังคับอยู่ในขณะโจทก์ถูกโต้แย้งสิทธิ การกระทำของจำเลยเป็นการละเมิดสิทธิในเครื่องหมายการค้าจดทะเบียนของโจทก์ โจทก์ผู้เป็นเจ้าของเครื่องหมายการค้าจดทะเบียนคำว่า “UNIX” ย่อมมีสิทธิขัดขวางมิให้จำเลยนำคำดังกล่าวไปใช้เป็นส่วนหนึ่งของชื่อและตรา บริษัท จำเลยและเรียกค่าเสียหายจากจำเลยได้ การที่จำเลยรู้อยู่แล้วยังจำหน่ายสินค้าเครื่องคอมพิวเตอร์ที่มีเครื่องหมายการค้าคำว่า “ONIX” ซึ่งเหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าจดทะเบียนคำว่า “UNIX” ที่ใช้กับเครื่องคอมพิวเตอร์ของโจทก์ที่ผลิตออกจำหน่ายจนถึงนับได้ว่าเป็นการลวงสาธารณชนให้สับสนหรือหลงผิดในความเป็นเจ้าของสินค้าหรือแหล่งกำเนิดของสินค้าย่อมถือได้ว่าเป็นการใช้เครื่องหมายการค้าที่เหมือนหรือคล้ายดังกล่าวซึ่งติดมากับสินค้านั้นอยู่ในตัว ดังนี้แม้จำเลยจะมิใช่ผู้ผลิตสินค้านั้นและคิดประดิษฐ์เครื่องหมายการค้าคำว่า “ONIX” การกระทำของจำเลยก็เป็นการใช้เครื่องหมายการค้าโดยละเมิดสิทธิในเครื่องหมายการค้าจดทะเบียนคำว่า “UNIX”ของโจทก์แล้ว ศาลอุทธรณ์พิพากษาให้จำเลยใช้ค่าทนายความชั้นอุทธรณ์ 2,000 บาทแทนโจทก์ คดีนี้เป็นคดีไม่มีทุนทรัพย์ อัตราค่าทนายความในศาลอุทธรณ์ชั้นสูงตามตาราง 6 ท้าย กำหนดไว้เพียง 1,500 บาทการกำหนดค่าทนายความชั้นอุทธรณ์ให้จำเลยใช้แก่โจทก์จึงเกินอัตราดังกล่าว เป็นการไม่ชอบ ศาลฎีกาชอบที่จะแก้ไขเสียให้ถูกต้องได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องขอให้บังคับจำเลยจดทะเบียนเปลี่ยนชื่อและดวงตราของบริษัทจำเลยเสียใหม่ มิให้ใช้คำว่า “UNIX” และ/หรือ “ยูนิกซ์”รวมทั้งคำอื่นใดที่เหมือนหรือคล้ายกับคำดังกล่าว หากจำเลยไม่ปฏิบัติตาม ให้ถือเอาคำพิพากษาของศาลแทนการแสดงเจตนา และขอให้พิพากษาว่าเครื่องหมายการค้าคำว่า “ONIX” กับอักษร “O” ประดิษฐ์อยู่ในกรอบสี่เหลี่ยม 2 ชั้นเหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าคำว่า “UNIX” ถึงขนาดเป็นการลวงสาธารณชน และห้ามจำเลยใช้เครื่องหมายการค้าดังกล่าวหรือเครื่องหมายการค้าอื่นใดที่เหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าคำว่า “UNIX” ของโจทก์ไม่ว่ากับสินค้าใดหรือเกี่ยวข้องกับเครื่องหมายการค้าดังกล่าวของโจทก์ให้จำเลยรื้อถอนป้ายชื่อบริษัทและเก็บเอกสารต่าง ๆ ในการประกอบกิจการค้าที่ใช้คำว่า “UNIX” และ/หรือ ยูนิกซ์ และ/หรือ คำว่า”UNIX” กับอักษร “U” ประดิษฐ์ รวมทั้งเก็บสินค้าที่ใช้เครื่องหมายการค้าคำว่า “ONIX” และเครื่องหมายการค้าคำว่า”ONIX” กับอักษร “O” ประดิษฐ์ ให้หมดจากท้องตลาด ให้จำเลยใช้ค่าเสียหายแก่โจทก์เป็นรายเดือน เดือนละ 50,000 บาท นับแต่วันถัดจากวันฟ้องเป็นต้นไปจนกว่าจำเลยจะจดทะเบียนเปลี่ยนชื่อและดวงตราของบริษัทเสียใหม่และจนกว่าจะเลิกการกระทำละเมิดต่อโจทก์
จำเลยขาดนัดยื่นคำให้การ
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยจดทะเบียนเปลี่ยนแปลงชื่อและตราสำคัญของบริษัทจำเลย มิให้ใช้อักษรโรมันคำว่า “UNIX” อ่านว่ายูนิกซ์ รวมทั้งคำอื่นที่เหมือนหรือคล้ายกับคำดังกล่าว หากจำเลยไม่ปฏิบัติตาม ให้ถือเอาคำพิพากษาของศาลแทนการแสดงเจตนา ห้ามจำเลยใช้เครื่องหมายการค้าอักษรโรมันคำว่า “ONIX” และเครื่องหมายการค้าอักษรโรมันคำว่า “ONIX” กับอักษรโรมันตัว “O” ประดิษฐ์ หรือเครื่องหมายการค้าอื่นใดที่เหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าอักษรโรมันคำว่า UNIX ของโจทก์ในกิจการค้าของจำเลย ห้ามจำเลยใช้หรือเกี่ยวข้องไม่ว่าในทางใด ๆ กับเครื่องหมายการค้าอักษรโรมันคำว่า “UNIX” และคำว่า ยูนิกซ์ หรือคำอื่นใดที่เหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าดังกล่าวกับกิจการของจำเลย ให้จำเลยดำเนินการถอนป้ายชื่อบริษัทและเก็บเอกสารต่าง ๆ ในการประกอบกิจการค้าที่มีคำว่า “UNIX” และ/หรือคำว่า “ยูนิกซ์” และ/หรือคำว่า “UNIX” กับอักษร “U” ประดิษฐ์รวมทั้งเก็บสินค้าที่ใช้เครื่องหมายการค้าคำว่า “ONIX” และเครื่องหมายการค้าคำว่า”ONIX” กับอักษร “O” ประดิษฐ์ให้หมดจากท้องตลาด ให้จำเลยใช้ค่าเสียหายให้โจทก์เดือนละ 10,000 บาท นับแต่วันถัดจากวันฟ้องจนกว่าจำเลยจะจดทะเบียนเปลี่ยนชื่อและตราสำคัญของบริษัทจำเลยเสียใหม่ และจนกว่าจะหยุดการทำละเมิดต่อสิทธิในเครื่องหมายการค้าของโจทก์ คำขออื่นนอกจากนี้ให้ยก
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ที่จำเลยฎีกาว่า จำเลยได้ดำเนินการตามขั้นตอนการจดทะเบียนนิติบุคคลถูกต้องตามระเบียบและกฎหมายเมื่อจำเลยได้รับการจดทะเบียนชื่อบริษัททั้งภาษาอังกฤษและภาษาไทยจึงเป็นการใช้สิทธิทางกฎหมายโดยชอบและสุจริต จึงถือได้ว่าจำเลยไม่ได้แอบอ้างหรือแสวงหาความมีชื่อเสียงจากเครื่องหมายการค้าของโจทก์มาเป็นชื่อนิติบุคคล เมื่อเป็นการกระทำโดยชอบด้วยกฎหมายแล้วก็ไม่เป็นการกระทำละเมิดต่อโจทก์ โจทก์ไม่มีสิทธิเรียกค่าเสียหายนั้น เห็นว่า โจทก์เป็นผู้ผลิตและจำหน่ายสินค้าคอมพิวเตอร์ ภายใต้เครื่องหมายการค้าคำว่า “UNIX” ทั้งในต่างประเทศและประเทศไทยและสำหรับในประเทศไทยโจทก์ได้จดทะเบียนเครื่องหมายการค้าดังกล่าวสำหรับสินค้าจำพวกที่ 8 ชนิดสินค้าคอมพิวเตอร์ ส่วนและอุปกรณ์เกี่ยวข้องกับคอมพิวเตอร์ ซึ่งอยู่ในจำพวกนี้ รวมทั้งโปรแกรมคอมพิวเตอร์ และคอมพิวเตอร์ ซอฟต์แวร์ พร้อมทั้งได้โฆษณาเผยแพร่สินค้าคอมพิวเตอร์ ของโจทก์มาก่อนที่จำเลยจะยื่นขอจดทะเบียนเป็นบริษัทจำกัดและใช้ชื่อบริษัททั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษว่า”บริษัทยูนิกซ์ คอมพิวเตอร์ (ประเทศไทย) จำกัด””UNIX COMPUTER (THAILAND) COMPANY LIMITED” คำว่า “UNIX”อ่านว่า “ยูนิกซ์” ที่จำเลยนำไปจดทะเบียนเป็นส่วนหนึ่งของชื่อบริษัทจำเลยและเป็นส่วนหนึ่งของตรา บริษัท จำเลยเหมือนกันกับเครื่องหมายการค้าจดทะเบียนคำว่า “UNIX” ซึ่งใช้กับสินค้าคอมพิวเตอร์ ของโจทก์ จำเลยประกอบธุรกิจจำหน่ายรับซ่อมคอมพิวเตอร์และจัดทำโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ประกอบกับปรากฏตามคำเบิกความของนายกิตติพงศ์ รัตนากร กรรมการผู้มีอำนาจทำการแทนจำเลยว่าคำว่า “UNIX” เป็นชื่อระบบหรือโปรแกรมยูนิกซ์ แสดงว่าจำเลยอยู่ในวงการธุรกิจคอมพิวเตอร์ ย่อมทราบดีว่า คำว่า “UNIX”เป็นเครื่องหมายการค้าจดทะเบียนที่ใช้กับเครื่องคอมพิวเตอร์ที่โจทก์ผลิตและจำหน่าย การที่จำเลยนำคำว่า “UNIX” ซึ่งเป็นเครื่องหมายการค้าจดทะเบียนของโจทก์ไปจดทะเบียนเป็นส่วนหนึ่งของชื่อและตราของบริษัทจำเลยและจำเลยรับเป็นตัวแทนจำหน่ายเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ใช้เครื่องหมายการค้าคำว่า “ONIX” ซึ่งเป็นเครื่องหมายการค้าที่คล้ายกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์มากย่อมทำให้สาธารณชนสับสนหลงผิดว่าสินค้าคอมพิวเตอร์ หรือการค้าของจำเลยเป็นสินค้าหรือการค้าของโจทก์ เป็นการแสวงหาประโยชน์จากชื่อเสียงและเกียรติคุณในเครื่องหมายการค้าจดทะเบียนของโจทก์โดยมิได้รับอนุญาต การใช้คำว่า “UNIX” เป็นส่วนหนึ่งของชื่อและตรา บริษัท จำเลยจึงเป็นการใช้โดยไม่สุจริตเป็นเหตุให้โจทก์เสียหาย ฝ่าฝืนบทบัญญัติมาตรา 30 แห่งพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ. 2474 อันเป็นบทกฎหมายที่ใช้บังคับอยู่ในขณะโจทก์ถูกโต้แย้งสิทธิ การกระทำของจำเลยเป็นการละเมิดสิทธิในเครื่องหมายการค้าจดทะเบียนของโจทก์ โจทก์ผู้เป็นเจ้าของเครื่องหมายการค้าจดทะเบียนคำว่า “UNIX” ย่อมมีสิทธิขัดขวางมิให้จำเลยนำคำดังกล่าวไปใช้เป็นส่วนหนึ่งของชื่อและตรา บริษัท จำเลยและเรียกค่าเสียหายจากจำเลยได้
จำเลยฎีกาประการต่อมาว่า จำเลยเป็นเพียงผู้แทนจำหน่ายเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ใช้เครื่องหมายการค้าคำว่า “ONIX” เท่านั้นไม่ได้เป็นผู้ผลิตและผู้คิดประดิษฐ์เครื่องหมายการค้าดังกล่าวจึงฟังว่าจำเลยมีเจตนาจะเลียนแบบเครื่องหมายการค้าของโจทก์ถึงขนาดเป็นการลวงสาธารณชนไม่ได้ โจทก์ชอบที่จะฟ้องร้องเอาแก่บริษัทผู้ผลิตเครื่องคอมพิวเตอร์ยี่ห้อ “ONIX” โดยตรง ข้อนี้ฟังข้อเท็จจริงฟังเป็นยุติตามที่ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยมาว่าเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ใช้เครื่องหมายการค้าคำว่า “ONIX” ที่จำเลยจำหน่ายเหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าคำว่า “UNIX”ของโจทก์ถึงขาดเป็นการลวงสาธารณชน การที่จำเลยรู้อยู่แล้วยังจำหน่ายสินค้าเครื่องคอมพิวเตอร์ที่มีเครื่องหมายการค้าคำว่า”ONIX” ซึ่งเหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าจดทะเบียนคำว่า”UNIX” ที่ใช้กับเครื่องคอมพิวเตอร์ของโจทก์ที่ผลิตออกจำหน่ายจนถึงนับได้ว่าเป็นการลวงสาธารณชนให้สับสนหรือหลงผิดในความเป็นเจ้าของสินค้าหรือแหล่งกำเนิดของสินค้าย่อมถือได้ว่าเป็นการใช้เครื่องหมายการค้าที่เหมือนหรือคล้ายดังกล่าวซึ่งติดมากับสินค้านั้นอยู่ในตัวดังนี้ แม้จำเลยจะมิใช่ผู้ผลิตสินค้านั้นและคิดประดิษฐ์เครื่องหมายการค้า คำว่า “ONIX” การกระทำของจำเลยก็เป็นการใช้เครื่องหมายการค้าโดยละเมิดสิทธิในเครื่องหมายการค้าจดทะเบียนคำว่า “ONIX” ของโจทก์แล้ว
อนึ่ง ที่ศาลอุทธรณ์พิพากษาให้จำเลยใช้ค่าทนายความชั้นอุทธรณ์2,000 บาท แทนโจทก์ นั้น คดีนี้เป็นคดีไม่มีทุนทรัพย์ อัตราค่าทนายความในศาลอุทธรณ์ชั้นสูงตามตาราง 6 ท้ายประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งกำหนดไว้เพียง 1,400 บาท การกำหนดค่าทนายความชั้นอุทธรณ์ให้จำเลยใช้แก่โจทก์จึงเกินอัตราดังกล่าว เป็นการไม่ชอบศาลฎีกาจึงเห็นสมควรแก้ไขเสียให้ถูกต้อง
พิพากษาแก้เป็นว่า ให้จำเลยใช้ค่าทนายความชั้นอุทธรณ์และชั้นฎีกาชั้นละ 1,500 บาท แทนโจทก์ นอกจากที่แก้คงให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลอุทธรณ์
