แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ซื้อขายที่ดินไม่มีหนังสือสำคัญสำหรับที่ดิน โดยทำหนังสือกันเอง. ผู้ขายได้รับเงินค่าที่ดินครบถ้วน. และผู้ขายได้ส่งมอบการครอบครองให้ผู้ซื้อตั้งแต่วันทำสัญญาซื้อขาย. แม้สัญญามีข้อความว่าผู้ขายจะโอนกรรมสิทธิ์ให้ผู้ซื้อภายในกำหนด 1 เดือน นับแต่วันทำสัญญาก็ตาม. เมื่อผู้ขายได้สละสิทธิครอบครองให้ผู้ซื้อใช้สิทธิครอบครองมาเป็นเวลาเกิน 1 ปี. ผู้ซื้อได้สิทธิครอบครอง. การที่ยังไม่ได้ไปจดทะเบียนการซื้อขายจะเป็นโมฆะหรือไม่ก็ไม่เป็นเหตุให้ผู้ซื้อเสียสิทธิครอบครอง(อ้างฎีกาที่ 188/2505).
ย่อยาว
โจทก์นำยึดทรัพย์จำเลย ผู้ร้องว่านาที่ยึดเป็นของผู้ร้องโจทก์ว่าเป็นของจำเลย ในวันชี้สองสถาน คู่ความรับว่าจำเลยได้ขายที่ดินพิพาทให้ผู้ร้อง ทำหนังสือกันเอง ตามสำเนาท้ายคำร้องและจำเลยส่งมอบการครอบครองให้ผู้ร้องตั้งแต่ทำสัญญาซื้อขาย ผู้ร้องกับโจทก์ท้ากันว่าถ้าการซื้อขายที่พิพาทระหว่างผู้ร้องกับจำเลยชอบด้วยกฎหมาย โจทก์ยอมแพ้ ถ้าการซื้อขายไม่ชอบด้วยกฎหมาย ผู้ร้องยอมแพ้ โดยต่างไม่ติดใจสืบพยาน ศาลชั้นต้นวินิจฉัยว่า การซื้อขายที่พิพาทไม่สมบูรณ์ตามกฎหมายพิพากษายกคำร้อง ผู้ร้องอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน ผู้ร้องฎีกา ศาลฎีกาเห็นว่า ในการซื้อขายที่พิพาทระหว่างผู้ร้องกับนายบุญจำเลยนั้นได้ความว่านายบุญจำเลยขายที่ดินไม่มีหนังสือสำคัญเป็นที่ดินมือเปล่าให้ผู้ร้องโดยนายบุญจำเลยกับผู้ร้องได้ทำหนังสือสัญญากันเองเมื่อวันที่ 25 มีนาคม 2502 ตามสำเนาหนังสือสัญญาท้ายฟ้อง ปรากฏตามสัญญาว่านายบุญจำเลยได้รับเงินค่าขายที่ดินจากผู้ร้องครบถ้วนแล้ว โจทก์ก็แถลงรับว่านายบุญจำเลยได้ส่งมอบการครอบครองให้ผู้ร้องตั้งแต่ทำสัญญาซื้อขายซึ่งแสดงว่านายบุญจำเลยได้สละสิทธิครอบครองให้ผู้ร้องใช้สิทธิครอบครองที่พิพาทตั้งแต่พ.ศ. 2502 เป็นต้นมา เป็นเวลาเกิน 1 ปี ศาลฎีกาเห็นว่าการซื้อขายระหว่างผู้ร้องกับนายบุญจำเลยเป็นไปโดยชอบ และผู้ร้องได้สิทธิครอบครองที่พิพาทตามกฎหมายก่อนที่โจทก์จะฟ้องนายบุญจำเลยกับพวกต่อศาลแล้ว การที่ผู้ร้องกับนายบุญจำเลยยังไม่ได้ไปทำการโอนที่พิพาทนี้ จะเป็นโมฆะหรือไม่ ไม่เป็นเหตุให้ผู้ร้องเสียสิทธิครอบครองในที่พิพาทที่ผู้ร้องซื้อมาจากนายบุญได้ ตามนัยคำพิพากษาฎีกาที่ 1884/2505 ระหว่างนายหยอย บัวขาว โจทก์ นางขัน แบ่งส่วนกับพวกจำเลย พิพากษากลับ ให้ถอนการยึด.
