แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
คำว่า “BONDACE” เป็นคำที่ไม่มีคำแปลหรือไม่มีปรากฏในพจนานุกรม จึงเป็นคำที่โจทก์ประดิษฐ์ขึ้น นายทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าพิจารณาความหมายของคำดังกล่าวโดยแยกคำเป็นภาคส่วน แล้วนำความหมายของแต่ละภาคส่วนตามที่พิจารณาเลือกมารวมกันเพื่อให้ความหมายของคำดังกล่าว โดยไม่ปรากฏหลักเกณฑ์ที่ชัดเจนว่าเหตุใดนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าหยิบยกความหมายนั้น ๆ มาใช้จึงไม่ชอบด้วย พ.ร.บ.เครื่องหมายการค้า พ.ศ.2534 มาตรา 7 วรรคสอง (2) เนื่องจากคำว่า “BON” และ “DACE” นั้นมีหลายความหมายได้ การนำคำทั้งสองมารวมกันจึงไม่อาจระบุได้แน่ชัดว่ามีความหมายว่าอย่างไร และแม้ใช้วิธีพิจารณาของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าก็อาจแปลหรือมีความหมายอย่างอื่นได้เช่นกัน เมื่อพิจารณาประกอบกับเสียงเรียกขานซึ่งเป็นสาระสำคัญส่วนหนึ่งของเครื่องหมายการค้าเพราะทำให้ประชาชนผู้ใช้สินค้าทราบ และเข้าใจได้ว่าสินค้าที่มีเสียงเรียกขานของเครื่องหมายการค้านั้นแตกต่างจากสินค้าอื่น หากจะให้มีความหมายตามที่นายทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าแปลความก็ควรมีเสียงเรียกขานว่า บอน – เอซ แต่ตามคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าของโจทก์ระบุว่าคำดังกล่าวอ่านว่า บอน – เดส การที่เสียงเรียกขานไม่สอดคล้องกับวิธีการแปลความของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าทำให้น่าเชื่อว่า คำว่า “BONDACE” ทั้งคำเป็นคำประดิษฐ์ที่ไม่มีความหมาย ไม่อาจสื่อให้สาธารณชนเข้าใจได้ว่าเป็นเครื่องหมายการค้าที่เล็งถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าโดยตรง จึงเป็นคำประดิษฐ์ที่ไม่มีความหมาย มิใช่คำที่เล็งถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้ากาวที่ใช้ในอุตสาหกรรมรองเท้า ถือเป็นเครื่องหมายการค้าที่มีลักษณะบ่งเฉพาะในตัวเอง และมีลักษณะอันพึงรับจดทะเบียนได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องและแก้ไขคำฟ้อง ขอให้เพิกถอนคำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าที่ พณ 0704/13851 และคำวินิจฉัยของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าที่ 1092/2554 ให้จำเลยทั้งสองและนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าดำเนินการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าคำขอเลขที่ 742387 ของโจทก์
จำเลยทั้งสองให้การขอให้ยกฟ้อง
ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางพิพากษาว่า เครื่องหมายการค้าคำว่า “BONDACE” ของโจทก์ตามคำขอเลขที่ 742387 มีลักษณะบ่งเฉพาะอันพึงรับจดทะเบียนได้ ให้เพิกถอนคำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าที่ พณ 0704/13851 และคำวินิจฉัยของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าที่ 1092/2554 ให้นายทะเบียนเครื่องหมายการค้าดำเนินการเกี่ยวกับคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าคำว่า “BONDACE” ของโจทก์ตามคำขอเลขที่ 742387 ต่อไป ค่าฤชาธรรมเนียมให้เป็นพับ
จำเลยทั้งสองอุทธรณ์ต่อศาลฎีกา
ศาลฎีกาแผนกคดีทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศวินิจฉัยว่า ข้อเท็จจริงที่โจทก์และจำเลยทั้งสองไม่โต้แย้งกันในชั้นอุทธรณ์รับฟังได้ว่า โจทก์เป็นนิติบุคคลตามกฎหมายแห่งมลรัฐเดลาแวร์ ประเทศสหรัฐอเมริกา จำเลยที่ 1 เป็นกรมในรัฐบาลสังกัดกระทรวงพาณิชย์ มีอำนาจหน้าที่ปฏิบัติงานตามกฎหมายว่าด้วยเครื่องหมายการค้าและมีฐานะเป็นนิติบุคคลโดยมีจำเลยที่ 2 เป็นผู้มีอำนาจกระทำการแทน เมื่อวันที่ 4 กันยายน 2552 โจทก์ยื่นคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าคำว่า “BONDACE” ซึ่งเป็นอักษรโรมันอ่านว่าบอนเดส เพื่อใช้กับสินค้าจำพวกที่ 1 รายการสินค้า กาวที่ใช้ในอุตสาหกรรมรองเท้า ตามสำเนาคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าเลขที่ 742387 นายทะเบียนเครื่องหมายการค้าปฏิเสธไม่รับจดทะเบียนโดยเห็นว่า เครื่องหมายการค้าดังกล่าวไม่มีลักษณะบ่งเฉพาะ เพราะเครื่องหมายที่ยื่นขอเป็นคำที่มาจากคำว่า “BOND” และคำว่า “ACE” ซึ่งรวมกันอาจมีความหมายได้ว่า เชื่อมติดหรือ ผนึกเข้าด้วยกันได้อย่างยอดเยี่ยม หรือดีเลิศ นำมาใช้กับสินค้ากาวที่ใช้ในอุตสาหกรรม นับได้ว่าเป็นคำที่เล็งถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าโดยตรง ขัดต่อพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ.2534 มาตรา 7 วรรคสอง (2) หลักฐานที่โจทก์นำส่งมิได้แสดงให้เห็นว่ามีการจำหน่ายและเผยแพร่หรือโฆษณาสินค้าที่ยื่นขอภายใต้เครื่องหมายที่ยื่นขอเป็นระยะเวลานานจนทำให้สาธารณชนในสาขาที่เกี่ยวข้องในประเทศไทยรู้จักและเข้าใจว่าสินค้าภายใต้เครื่องหมายการค้าดังกล่าวแตกต่างจากสินค้าอื่น หรือไม่มีการโฆษณาจนแพร่หลายในประเทศไทยแล้ว ตามประกาศกระทรวงพาณิชย์ เรื่อง หลักเกณฑ์การพิสูจน์ลักษณะบ่งเฉพาะตาม มาตรา 7 วรรคสาม แห่งพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ.2534 ตามหนังสือสำนักเครื่องหมายการค้า ที่ พณ. 0704/13851 ลงวันที่ 11 มิถุนายน 2553 โจทก์อุทธรณ์คำสั่งดังกล่าวต่อคณะกรรมการเครื่องหมายการค้า ตามสำเนาคำอุทธรณ์ คณะกรรมการเครื่องหมายการค้าเห็นว่า คำว่า “BONDACE” ตามพจนานุกรม “OXFORD RIVER BOOKS ENGLISN – THAI DICTIONARY” คำว่า “BOND” แปลว่า เชื่อมติด ผนึกเข้าด้วยกัน ความสัมพันธ์ คำว่า “ACE” แปลว่า ยอดเยี่ยม ดีเลิศ เก่ง รวมกันแปลได้ว่า เชื่อมติดกันได้อย่างดีเยี่ยม เมื่อนำมาใช้กับสินค้าจำพวกที่ 1 รายการสินค้า กาวที่ใช้ในอุตสาหกรรมรองเท้า ทำให้เข้าใจได้ว่าสินค้าภายใต้เครื่องหมายการค้านี้เป็นกาวที่ใช้ติดรองเท้าได้อย่างดีเยี่ยม นับว่าเป็นคำที่เล็งถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าโดยตรง ไม่มีลักษณะบ่งเฉพาะตามมาตรา 7 วรรคสอง (2) แห่งพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ.2534 เครื่องหมายการค้าของโจทก์จึงไม่มีลักษณะอันพึงรับจดทะเบียนได้ตามมาตรา 6 แห่งพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ.2534สำหรับหลักฐานที่โจทก์นำส่งแม้จะปรากฏว่าโจทก์ใช้สินค้ามาตั้งแต่ปี 2547 ก็ตาม แต่ยอดการจำหน่ายสินค้าและการโฆษณาสินค้ายังมีจำนวนไม่มากพอ ที่รับฟังได้ว่า เครื่องหมายการค้าของโจทก์มีการจำหน่าย เผยแพร่ หรือโฆษณาอย่างต่อเนื่องเป็นระยะเวลา นานพอสมควรจนทำให้สาธารณชนทั่วไปหรือสาธารณชนในสาขาที่เกี่ยวข้องในประเทศไทยรู้จักและเข้าใจว่าสินค้าดังกล่าวแตกต่างไปจากสินค้าอื่น ตามประกาศกระทรวงพาณิชย์ เรื่อง หลักเกณฑ์การพิสูจน์ลักษณะบ่งเฉพาะตาม มาตรา 7 วรรคสาม แห่งพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ.2534 คณะกรรมการเครื่องหมายการค้ามีมติยืนตามคำสั่งปฏิเสธของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้า ตามสำเนาคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้า ที่ 1092/2554
มีปัญหาที่ต้องวินิจฉัยตามอุทธรณ์ของจำเลยทั้งสองว่า เครื่องหมายการค้าที่โจทก์ขอจดทะเบียนคำว่า “BONDACE” ตามคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าเลขที่ 742387 เป็นเครื่องหมายการค้าที่มีลักษณะบ่งเฉพาะหรือไม่ เห็นว่า คำว่า “BONDACE” เป็นคำที่ไม่มีคำแปลหรือไม่มีปรากฏในพจนานุกรม จึงเป็นคำที่โจทก์ประดิษฐ์ขึ้น การที่นายทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าพิจารณาความหมายของคำดังกล่าวโดยแยกคำเป็นภาคส่วน แล้วนำความหมายของแต่ละภาคส่วนตามที่นายทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าพิจารณาเลือกมารวมกันเพื่อให้ความหมายของคำดังกล่าว โดยไม่ปรากฏหลักเกณฑ์ที่ชัดเจนว่าเหตุใดนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าหยิบยกความหมายนั้น ๆ มาใช้ในกรณีนี้จึงไม่ชอบด้วยพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ.2534 มาตรา 7 วรรคสอง (2) เพราะคำว่า “BOND” และคำว่า “ACE” มีหลายความหมาย ดังนี้ คำว่า “BOND” ตามสำเนาพจนานุกรม “A NEW ENGLISH – THAI DICTIONARY” ของดร.วิทย์ หากเป็นคำนามหมายถึง ข้อผูกมัด ข้อตกลงในสัญญา สิ่งผูกมัด พันธนาการ สลัก ตรวนโซ่ การคุมขัง การติดคุก พันธบัตร ใบกู้ยืม ใบหุ้นกู้ พันธุกรรม พันธะระหว่างอะตอมในโมเลกุล หากเป็นคำสกรรมกริยา หมายถึง ทำให้ผูกพัน ผูกมัด ผูกพัน เชื่อมติด ก่ออิฐ เอาเก็บไว้ในคลังสินค้า เก็บไว้โดยมีทัณฑ์บน หากเป็นคำอกรรมกริยา หมายถึง ผูกมัดเข้าด้วยกัน เชื่อมติด ผนึกเข้าด้วยกัน คำดังกล่าวหากเป็นคำคุณศัพท์ หมายถึง เกี่ยวกับความเป็นทาส เป็นทาส ส่วนคำว่า “ACE” ตามสำเนาเอกสารจากเว็บไซต์ “http://dict.longdo.com/search/ace” หากเป็นคำนาม หมายถึง (คะแนนในการเล่นไฟ) หนึ่งแต้ม การตีลูกโฮลอินวัน (กีฬากอล์ฟ) การเสิร์ฟลูกได้คะแนน (โดยที่คู่ต่อสู้ไม่มีโอกาสสัมผัสลูกบอลสำหรับกีฬาวอลเล่ย์บอลหรือเทนนิส) ตัวเอก (คำที่ไม่เป็นทางการ) นักบินที่ยิงเครื่องบินศัตรูได้ตั้งแต่ห้าลำขึ้นไป เพื่อนสนิทที่สุด (คำสแลง) หากเป็นคำสหกรรมกริยา หมายถึง ชนะด้วยลูกเสิร์ฟ ตีลูกกอล์ฟลงหลุมได้ในการตีครั้งเดียว (กีฬากอล์ฟ) เอาชนะได้อย่างราบคาบ (คำสแลง) หากเป็นคำคุณศัพท์ หมายถึง ยอดเยี่ยม (คำสแลง) ดังนี้ การนำคำว่า “BOND” และ “ACE” มารวมกันจึงไม่อาจระบุได้แน่ชัดว่า มีความหมายว่าอย่างไร และแม้จะใช้วิธีพิจารณาของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าก็อาจแปลหรือมีความหมายอย่างอื่นได้เช่นกัน นอกจากนี้เมื่อพิจารณาประกอบกับเสียงเรียกขาน ซึ่งเป็นสาระสำคัญส่วนหนึ่งของเครื่องหมายการค้า เพราะทำให้ประชาชนผู้ใช้สินค้าทราบ และเข้าใจได้ว่าสินค้าที่มีเสียงเรียกขานของเครื่องหมายการค้านั้นแตกต่างจากสินค้าอื่น คำว่า “BONDACE” หากจะให้มีความหมายตามที่นายทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าแปลความก็ควรมีเสียงเรียกขานว่า บอนด์ – เอซ เพราะประกอบด้วยภาคส่วนของคำว่า “BOND” และคำว่า “ACE” แต่ตามคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า หาได้ระบุคำอ่านว่า บอนด์เอซ ไม่ แต่ระบุคำอ่านว่า บอน – เดส ซึ่งนายสมพงษ์ ผู้รับมอบอำนาจโจทก์เบิกความโดยใช้บันทึกถ้อยคำ ยืนยันข้อเท็จจริงหรือความเห็นของพยานว่าคำว่า “BONDACE” เป็นคำที่โจทก์ประดิษฐ์ขึ้นโดยเอาคำว่า “BON” และคำว่า “DACE” มาเขียนรวมกัน การที่เสียงเรียกขานไม่สอดคล้องกันวิธีการแปลความของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าทำให้น่าเชื่อว่า คำว่า “BONDACE” ทั้งคำเป็นคำประดิษฐ์ที่ไม่มีความหมาย ดังนั้นเครื่องหมายการค้าอักษรโรมันคำว่า “BONDACE” ที่ออกเสียงเรียกขานว่า บอนเดส จึงไม่อาจสื่อให้สาธารณชนเข้าใจได้ว่าเป็นเครื่องหมายการค้าที่เล็งถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้ากาวที่ใช้ในอุตสาหกรรมรองเท้าโดยตรง เมื่อนำคำว่า “BONDACE” มาใช้กับ สินค้าจำพวกที่ 1 รายการสินค้า กาวที่ใช้ในอุตสาหกรรมรองเท้า เครื่องหมายการค้าที่โจทก์ขอจดทะเบียนคำว่า “BONDACE” ตามคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า คำขอเลขที่ 742387 จึงเป็นคำประดิษฐ์ที่ไม่มีความหมาย มิใช่คำที่เล็งถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้ากาวที่ใช้ในอุตสาหกรรมรองเท้า ถือเป็นเครื่องหมายการค้าที่มีลักษณะบ่งเฉพาะในตัวเอง ตามพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ.2534 มาตรา 7 วรรคสอง (2) และมีลักษณะอันพึงรับจดทะเบียนได้ ตามพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ.2534 มาตรา 6 คำพิพากษาศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางต้องด้วยความเห็นของศาลฎีกาแผนกคดีทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศ อุทธรณ์ของจำเลยทั้งสองฟังไม่ขึ้น เมื่อคำว่า “BONDACE” เป็นคำที่มีลักษณะบ่งเฉพาะในตัวเองอันมีลักษณะพึงรับจดทะเบียนเป็นเครื่องหมายการค้าเพื่อใช้กับสินค้ากาวที่ใช้ในอุตสาหกรรมรองเท้าได้ กรณีจึงไม่มีเหตุให้ต้องวินิจฉัยตามอุทธรณ์ของจำเลยทั้งสองต่อไปว่าเครื่องหมายการค้าของโจทก์มีลักษณะบ่งเฉพาะอันเกิดจากการใช้จนแพร่หลายแล้ว ตามหลักเกณฑ์ที่รัฐมนตรีประกาศกำหนดตามมาตรา 7 วรรคสาม แห่งพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ.2534 หรือไม่อีกต่อไป
พิพากษายืน ค่าฤชาธรรมเนียมชั้นอุทธรณ์ให้เป็นพับ
