แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ศาลชั้นต้นพิพากษาตามยอมว่า หากโจทก์ขายหรือโอนที่ดินพิพาทของโจทก์ให้ผู้อื่น โจทก์จะให้สินน้ำใจแก่จำเลย 1,700,000 บาท และจะแจ้งการขายหรือโอนที่ดินพิพาทให้จำเลยทราบ ดังนั้นเมื่อที่ดินพิพาทถูกเวนคืนแม้จะเป็นไปโดยผลของกฎหมาย แต่โจทก์ก็ได้รับค่าทดแทนจากทางราชการ จึงถือว่าเป็นการโอนให้ผู้อื่นตามสัญญายอมดังกล่าว ซึ่งโจทก์ต้องชำระสินน้ำใจ 1,700,000 บาท แก่จำเลย เมื่อโจทก์ไม่ชำระ จึงเป็นการผิดสัญญา จำเลยมีสิทธิขอให้ศาลมีคำสั่งแต่งตั้งเจ้าพนักงานบังคับคดีได้
ย่อยาว
คดีสืบเนื่องมาจากศาลชั้นต้นพิพากษาตามสัญญาประนีประนอมยอมความระหว่างโจทก์และจำเลยทั้งสองว่า จำเลยทั้งสองตกลงจะรื้อกำแพงคอนกรีตและขจัดสิ่งกีดขวางออกจากปลายสะพานข้ามคลองลาดกระบังตามฟ้องภายใน ๗ วัน นับแต่วันทำสัญญายอม หากจำเลยทั้งสองผิดนัดยอมให้บังคับคดีตามฟ้องข้อ ๒ หากโจทก์ขายหรือโอนที่ดินพิพาทให้ผู้อื่น โจทก์จะให้สินน้ำใจแก่จำเลยทั้งสองจำนวน ๑,๗๐๐,๐๐๐ บาท โดยโจทก์จะแจ้งการขายหรือโอนที่ดินให้จำเลยทั้งสองทราบ ข้อ ๓ โจทก์และจำเลยทั้งสองตกลงดังกล่าวโดยไม่ติดใจเรียกร้องใด ๆ อีก
ต่อมาจำเลยทั้งสองยื่นคำขอว่า ที่ดินของโจทก์ถูกเวนคืนให้กรมทางหลวงและโจทก์ได้รับค่าทดแทนแล้ว แต่ไม่นำเงินมาชำระให้จำเลยทั้งสอง ถือว่าโจทก์ไม่ปฏิบัติตามคำพิพากษา ขอให้ศาลตั้งเจ้าพนักงานบังคับคดีเพื่อบังคับให้โจทก์ชำระหนี้จำนวน ๑,๗๐๐,๐๐๐ บาท แก่จำเลยทั้งสอง
ศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่า กรณีที่ดินของโจทก์ถูกเวนคืนแม้เป็นโดยผลของกฎหมาย แต่ก็ถือได้ว่าที่ดินแปลงดังกล่าวถูกโอนเปลี่ยนมือจากโจทก์เป็นของทางราชการและการที่โจทก์ได้ค่าทดแทนจากทางราชการ ถือว่าเป็นกรณีที่โจทก์ได้ประโยชน์จากการโอนดังกล่าว จึงเป็นการโอนให้ผู้อื่นตามสัญญาประนีประนอมยอมความ เมื่อโจทก์ไม่ชำระเงินจำนวน ๑,๗๐๐,๐๐๐ บาท แก่จำเลยทั้งสอง จึงเป็นการผิดสัญญาประนีประนอมยอมความ จึงมีคำสั่งตั้งเจ้าพนักงานบังคับคดี
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับ ให้ยกคำขอให้บังคับคดีของจำเลยทั้งสอง
จำเลยทั้งสองฎีกา
ศาลฎีกา พิเคราะห์ว่า คดีมีปัญหาต้องวินิจฉัยตามฎีกาของจำเลยทั้งสองว่า กรณีที่ที่ดินของโจทก์ถูกเวนคืนเป็นการขายหรือโอนให้ผู้อื่นตามสัญญาประนีประนอมยอมความหรือไม่ เห็นว่า ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ ให้ความหมายของคำว่า โอน หมายถึง ยอมมอบให้ ซึ่งย่อมหมายความรวมถึงการที่ต้องยอมมอบให้เนื่องจากการเวนคืนอันเป็นผลของกฎหมายด้วย เมื่อที่ดินของโจทก์ถูกโอนเปลี่ยนมือจากโจทก์เป็นของทางราชการ ทั้งโจทก์ก็ได้รับค่าทดแทนจากทางราชการ จึงเป็นการโอนให้ผู้อื่นตามสัญญาประนีประนอมยอมความ เมื่อโจทก์ไม่ชำระเงินจำนวน ๑,๗๐๐,๐๐๐ บาท ให้แก่จำเลยทั้งสอง จึงเป็นการผิดสัญญาประนีประนอมยอมความ จำเลยทั้งสองมีสิทธิขอให้ศาลมีคำสั่งตั้งเจ้าพนักงานบังคับคดีได้
พิพากษากลับ ให้ตั้งเจ้าพนักงานบังคับคดี.
