แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
หนังสือยกให้ที่ดิน แม้จะไม่สมบูรณ์เพราะมิได้จดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ และมิใช่พินัยกรรม์ เพราะไม่มีข้อกำหนดเผื่อตายก็ตาม ก็ยังเป็นการแสดงเจตนาว่าเจ้าของที่ดินได้สละสิทธิครอบครองให้แก่ผู้รับแล้ว
ที่สวนผลไม้และสวนจากนั้น เจ้าของต้องละทิ้งช้านานถึง 9-10 ปี จึงจะขาดกรรมสิทธิ
(ฎีกา 1071-1072/82)
ที่นาซึ่งไม่มีหนังสือสำคัญสำหรับที่ ครอบครองเกินกว่า 1 ปีย่อมได้สิทธิ.
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า เมื่อวันที่ ๑๑ เมษายน ๒๔๘๘ นายเอมได้ทำหนังสือมอบที่สวนผลไม้ ที่สวนจาก ที่นา ให้โจทก์และสามีโจทก์ ต่อมาเมื่อเดือนธันวาคม ๒๔๘๘ นายเอมวายชนม์ จำเลยไปร้องขอรับมฤดกนายเอมต่ออำเภอ และบุกรุกเข้าเก็บผลไม้ในสวนของโจทก์และสามีโจทก์ จึงขอให้ทำลายใบสำคัญที่อำเภอออกให้จำเลยเป็นผู้รับมฤดกนายเอม และห้ามมิให้จำเลยเกี่ยวข้องเก็บผลไม้ในสวน กับเรียกค่าเสียหาย จำเลยทั้งสองต่อสู้ว่า จำเลยเป็นผู้รับมฤดกนายเอมในฐานะทายาทโดยธรรม หนังสือตามสำเนาท้ายฟ้องเป็นหนังสือปลอม แม้ไม่ปลอม ก็ไม่ได้ทำต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ ไม่ชอบด้วยมาตรา ๕๒๕ ป.ม.แพ่งฯ และตัดฟ้องว่า ฟ้องเคลือบคลุม กับฟ้องแย้งเรียกค่ากระบือ ศาลชั้นต้นพิพากษาให้โจทก์ชนะคดี ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกาว่า เอกสารหมาย ๑ (หนังสือยกที่พิพาทให้โจทก์และสามีโจทก์) มิได้จดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ใช้ไม่ได้ จะวินิจฉัยว่าเป็นพินัยกรรม ก็ไม่ได้ ทั้งโจทก์และสามีโจทก์เข้าครอบครองที่พิพาทไม่ถึง ๙-๑๐ ปี ไม่ได้กรรมสิทธิ
ระหว่างฎีกา จำเลยที่ ๒ ตาย นายมีบุตรรับมฤดกความ
ศาลฏีกาวินิจฉัว่า เอกสารหมาย ๑ เป็นหนังสือที่นายเอมยกที่พิพาท ๓ แปลงให้แก่โจทก์และสามี แต่มิได้จดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ ไม่สมบูรณ์ตามมาตรา ๕๒๕ ป.ม.แพ่งฯ และไม่ใช่พินัยกรรม เพราะไม่มีข้อกำหนดเผื่อตายตามความในมาตรา ๑๖๔๖ แม้เอกสารหมาย ๑ จะไม่สมบูรณ์ตามกฎหมาย ก็ยังแสดงเจตนาว่านายเอมสละสิทธิครอบครองที่พิพาทให้แก่โจทก์และสามี ปรากฎว่าที่พิพาทไม่มีหนังสือสำคัญสำหรับที่เป็นที่สวนผลไม้ ๒ แปลง ที่สวนจาก และที่นา ๑ แปลง ที่สวนนั้นเจ้าของจะต้องละทิ้งช้านานถึง ๙-๑๐ ปีจึงขาดกรรมสิทธิ คดีนี้โจทก์และสามีเพิ่มเข้าครอบครองที่พิพาทนับได้กว่า ๑ ปี ยังไม่ถึง ๙-๑๐ ปี โจทก์และสามีจึงได้สิทธิครอบครองฉะเพาะที่นาเท่านั้น ส่วนที่สวนผลไม้และสวนจาก โจทก์และสามีโจทก์เข้าครอบครองยังไม่ถึง ๙-๑๐ ปี ยังไม่ได้กรรมสิทธิ
พิพากษาแก้ ห้ามมิให้จำเลยเข้าเกี่ยวข้องฉะเพาะที่นา
