แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
เมื่อธนาคารปฏิเสธไม่จ่ายเงินตามเช็คของจำเลย การกระทำของจำเลยย่อมเป็นผิดตามพระราชบัญญัติว่าด้วยความผิดอันเกิดจากการใช้เช็คฯ มาตรา 3แล้ว จำเลยจะมีทางพ้นผิดได้ต่อเมื่อได้ปฏิบัติตามมาตรา 5 เมื่อทางพิจารณาฟังได้ว่าธนาคารมิได้บอกกล่าวให้จำเลยผู้ออกเช็คได้รับทราบว่าวธนาคารปฏิเสธไม่จ่ายเงิน กับกรณีเรื่องนี้ถือได้ว่าจำเลยได้ชำระเงินแก่ผู้ทรงเช็คแล้ว และการชำระเงินก็ยังไม่พ้นกำหนดเวลาดังระบุไว้ในมาตรา 5 เพราะธนาคารไม่ได้บอกกล่าวแก่จำเลยให้ทราบว่าธนาคารปฏิเสธการจ่ายเงิน จึงยังไม่อาจเริ่มนับระยะเวลา และเมื่อไม่อาจเริ่มนับระยะเวลา จึงไม่มีทางจะถือว่าพ้นกำหนดเวลาที่กำหนดไว้ได้ คดีจึงเป็นอันเลิกกัน พิพากษายกฟ้องโจทก์
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยออกเช็คธนาคารไทยพัฒนา จำกัด สาขาสามย่าน สั่งจ่ายเงินสด ๒,๐๐๐ บาทให้ผู้เสียหาย ธนาคารปฏิเสธการจ่ายเงินและได้ส่งเช็คคืนเพราะเงินจำเลยฝากไว้ที่ธนาคารไทยพัฒนาจำกัด ๆ มีไม่พอจ่าย ทั้งนี้ โดยจำเลยออกเช็คให้ใช้เงินมีจำนวนสูงกว่าจำนวนที่มีอยู่ในบัญชีอันจะพึงให้ใช้เงินได้ในขณะออกเช็ค และด้วยเจตนาจะไม่ให้มีการใช้เงินตามเช็ค ขอให้ลงโทษตามพระราชบัญญัติว่าด้วยความผิดอันเกิดจากการใช้เช็ค พ.ศ.๒๔๙๗ มาตรา ๓
จำเลยให้การปฏิเสธ
ศาลชั้นเห็นว่า จำเลยออกเช็คให้นายจรินทร์ผู้เสียหาย ๆ เอาเช็คไปขึ้นเงินจากธนาคารไม่ได้ แต่ต่อมานางจงกล เจ้าของบ้านที่จำเลยรับเหมาก่อสร้างได้ออกเช็คสั่งจ่ายเงิน ๒,๐๐๐ บาทให้ผู้เสียหายไป เป็นการแลกกับเช็คของจำเลย จำเลยจึงไม่ควรรับผิด พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์เห็นว่า นางจงกลจ่ายเงินแทนจำเลยเกิน ๗ วันนับแต่วันที่ธนาคารบอกกล่าวให้ผู้ออกเช็คได้ทราบว่าธนาคารปฏิเสธการจ่ายเงิน จึงไม่ทำให้จำเลยพ้นผิด พิพากษากลับ ลงโทษจำคุก ๑ เดือน โทษจำรอ
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า เมื่อธนาคารไทยพัฒนา จำกัด สาขาสามย่าน ปฏิเสธการจ่ายเงินตามเช็คหมาย จ.๑ ของจำเลย เมื่อวันที่ ๓ ตุลาคม ๒๕๐๔ การกระทำของจำเลยย่อมเป็นความผิดตามพระราชบัญญัติว่าด้วยความผิดอันเกิดจากการใช้เช็ค พ.ศ.๒๔๙๗ มาตรา ๓ แล้ว จำเลยจะมีทางพ้นผิดได้ต่อเมื่อได้ปฏิบัติตามมาตรา ๕ แห่งพระราชบัญญัตินี้ ทางพิจารณาฟังได้ว่า ธนาคารไทยพัฒนาจำกัด ฯ มิได้บอกกล่าวให้จำเลยผู้ออกเช็คได้รับทราบว่าธนาคารปฏิเสธไม่จ่ายเงิน ศาลฎีกาเห็นว่า เมื่อมาตรา ๕ บัญญัติว่า ถ้าผู้กระทำผิดได้นำเงินไปชำระแก่ผู้ทรงเช็คภายในกำหนด ๗ วัน นับแต่วันที่ธนาคารบอกกล่าวแก่ผู้ออกเช็คได้รับทราบว่า ธนาคารปฏิเสธไม่จ่ายเงิน ให้คดีเป็นอันเลิกกัน กรณีเรื่องนี้ถือได้ว่า ่จำเลยได้ชำระเงินแก่ผู้ทรงเช็คแล้ว และการชำระเงินก็ยังไม่พ้นกำหนดเวลาดังระบุไว้ในมาตรา ๕ เพราะธนาคารไม่ได้บอกกล่าวแก่จำเลยให้ทราบว่า ธนาคารปฏิเสธการจ่ายเงิน จึงยังไม่อาจเริ่มนับระยะเวลา และเมื่อไม่อาจเริ่มนับระยะเวลา จึงไม่มีทางจะถือว่าพ้นกำหนดเวลาที่กำหนดไว้ได้ คดีจึงเป็นอันเลิกกันตามที่กล่าวแล้ว พิพากษากลับ ยกฟ้องโจทก์
