แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
เมื่อทายาทผู้มีสิทธิควรได้รับมฤดกตาม ม.1629 ถึงแก่ความตาย ผู้สืบสันดานของผู้นั้นมีสิทธิได้รับมฤดกแทนที่สืบต่อไปจนกว่าจะหมดสายประมวลวิธีพิจารณาแพ่ง +142 วรรค 3(2) โจทก์ฟ้องเรียกทรัพย์ทังหมด ได้ความว่าโจทก์ควรได้รับแต่บางส่วนศาลพิพากษาให้แบ่งตามส่วนที่โจทก์จำเลยควรได้รับได้
ย่อยาว
คดีได้ความว่านางมิวายชนม์ โดยมิได้ทำพินัยกรรม์ไว้ แลไม่มีผู้สืบสันดานมีแต่โจทก์คนหนึ่งซึ่งเป็นน้อง ส่วนเด็กชาย ๓ คนจำเลยนี้เป็นบุตรนางป่วน ๆ เป็นบุตร์นายปั้นน้องนางมิ แต่นายปั้นนางป่วนได้วายชนม์ไปแล้ว คงเหลือแต่เด็ก ๓ คนนี้ โจทก์เห็นว่าโจทก์ควรได้รับมฤดกของนางมิผู้พี่แต่ผู้เดียว จึงฟ้องเรียกทรัพย์มฤดกจากจำเลยเป็นเงิน ๕๗๒ บาท ๕๐ สตางค์
ศาลชั้นต้นเห็นว่าตามม.๑๖๒๙ ตามใดที่ทายาทในลำดับก่อนยังมีชีวิตอยู่ ทายาทที่อยู่ในลำดับหลังไม่มีสิทธิจะได้รับมฤดกเด็ก ๓ คนนี้เป็นบุตร์นางป่วน ๆ เป็นบุตร์นายปั้นน้องโจทก์ แต่นายปั้น นางป่วนตายก่อนนางมิ หาควรได้รับมฤดกนางมิไม่
ศาลอุทธรณ์เห็นวา่มฤดกรายนี้ต้องแบ่งกันตาม ม.๑๖๓๙ แม้โจทก์จะฟ้องเรียกทรัพย์ทั้งหมดก็ดี แต่ตามประมวลวิธีพิจารณาแพ่ง ม.๑๔๒ วรรค ๓ (๒) ศาลพิพากษาให้แบ่งได้ จึงพิพากษาให้แบ่งมฤดกนางมิเป็น ๒ ส่วน ได้แก่โจทก์ส่วนหนึ่งแลได้แก่เด็ก ๓ คนนี้ส่วนหนึ่ง
ศาลฎีกาตัดสินยืน โดยวินิจฉัยว่าแม้ตาม ม.๑๖๒๙ เด็ก ๓ คนนี้มิได้อยู่ในลำดับใดเลย แต่ตาม ม.๑๖๓๙ บัญญัติให้มีการรับมฤดกแทนที่กัน แลเด็ก ๓ คนนี้ก็เป็นผู้ที่สืบสันดานของนายปั้นซึ่งเป็นทายาทของนางมิในลำดับ ๓ เห็นได้ว่าทายาทนั้นจะตายก่อนหรือไม่หาใช่ข้อตัดการรับมฤดกไม่ ตราบใดที่ยังมีผู้สืบสันดานต่อ ๆ ไปก็แทนที่กันขึ้นมาจนกว่าจะหมดสาย เมื่อสิ้นสายนั้นแล้ว ส่วนของสายนั้นจึงจะมาทบอยู่กับทายาทในลำดับเดียวกันซึ่งยังมีชีวิตอยู่ เหตุนี้เด็ก ๓ คนจึงมีส่วนได้รับมฤดกของนายปั้น
