แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์ในคดีนี้ได้ถูกฟ้องเป็นจำเลยในความผิดต่อความมั่นคงของรัฐภายนอกราชอาณาจักร จำเลยในคดีนี้ได้นำข่าวลงในหนังสือพิมพ์ของจำเลยว่า “อดีตกำนันแนว 5 เป็นลมที่ศาลพยานระบุกลางศาลคบเขมร” และลงเนื้อข่าวต่อไปว่า”กำนันผู้ต้องหาขายชาตินำการเคลื่อนไหวของทางการตำรวจทหารไทยไปเปิดเผยให้เขมรเป็นลมฟุบกลางศาล เมื่อถูกพยานปากสำคัญให้การว่าถูกกำนันใช้ไปติดต่อทหารเขมร….” และดำเนินข่าวต่อไปว่า โจทก์คดีนี้ถูกตำรวจจับกุมและถูกฟ้องต่อศาลทหารกรุงเทพ(ศาลอาญา)ข้อความที่จำเลยลงข่าวนี้ เมื่ออ่านดูข้อความทั้งหมดแล้วเข้าใจได้ว่าเป็นการรายงานข่าวเรื่องที่โจทก์คดีนี้ถูกฟ้องในข้อหาว่ากระทำผิดต่อความมั่นคงของรัฐภายนอกราชอาณาจักร แม้จะเป็นการเขียนข่าวโดยใช้ถ้อยคำให้ผิดเพี้ยนจากที่โจทก์ถูกฟ้องไปบ้าง เช่นใช้คำว่า “แนว5″”คนขายชาติ” ก็ตาม แต่ก็เป็นถ้อยคำที่มีความหมายทำนองเดียวกับที่โจทก์ถูกฟ้องนั่นเอง ส่วนเรื่องที่จำเลยลงข่าวว่าโจทก์เป็นลมล้มพับลงกลางศาลนั้น ความจริงโจทก์เพียงแต่แถลงต่อศาลว่าปวดศีรษะมากจะเป็นลม แม้จำเลยจะได้แจ้งข่าวเกินเลยความจริงไปบ้างก็ตาม แต่ยังไม่พอที่จะถือได้ว่าจำเลยได้กระทำไปโดยไม่สุจริต ฉะนั้นเนื้อข่าวของจำเลยตอนนี้จึงถือได้ว่าได้แจ้งข่าวด้วยความเป็นธรรมเรื่องการดำเนินการอันเปิดเผยในศาลย่อมได้รับความคุ้มครองตามมาตรา 329(4) แห่งประมวลกฎหมายอาญา ไม่มีความผิดฐานหมิ่นประมาท
จำเลยลงภาพโจทก์และเขียนข้อความลงใต้ภาพของโจทก์ว่า”คนขายชาติอดีตกำนันยีตันยี คนไทยผู้ยอมเป็นลูกมือเขมรสืบราชการลับ เมื่อถูกตีแผ่ความผิดถึงกับเป็นลมกลางศาล” ข้อความในตอนนี้เป็นคนละตอนแยกออกต่างหากจากเนื้อข่าวที่กล่าวแล้วในตอนแรก และไม่ใช่เป็นการแจ้งข่าวเรื่องการดำเนินการอันเปิดเผยในศาล แต่เป็นถ้อยคำของหนังสือพิมพ์จำเลยเอง ประชาชนผู้อ่านหนังสือพิมพ์ฉบับนี้ย่อมเข้าใจ ได้ว่าโจทก์เป็นคนขายชาติเป็นคนไทยผู้ยอมเป็นลูกมือเขมรสืบราชการลับ ซึ่งไม่ตรงกับความเป็นจริง ความจริงโจทก์เพียงแต่ถูกฟ้องร้องต่อศาลเท่านั้น เมื่อโจทก์ลงข่าวโดยแสดงความเห็นเสียเองเช่นนี้ จึงเป็นการใส่ความโจทก์โดยประการที่น่าจะทำให้โจทก์เสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่นหรือถูกเกลียดชังได้เป็นความผิดฐานหมิ่นประมาทตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 326 ประกอบกับมาตรา 328 และการลงข่าวตอนนี้ไม่ใช่เป็นการแจ้งข่าวด้วยความเป็นธรรมเรื่องการดำเนินการอันเปิดเผยในศาลจำเลยจึงไม่ได้รับความคุ้มครองตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 329(4)
จำเลยที่ 1 เป็นบรรณาธิการหนังสือพิมพ์ฉบับที่โจทก์นำมาฟ้อง จึงต้องรับผิดเป็นตัวการในการที่หนังสือพิมพ์จำเลยลงข่าวหมิ่นประมาทโจทก์ตามพระราชบัญญัติการพิมพ์พ.ศ. 2484 มาตรา 48 วรรค 2 แม้จำเลยที่ 1 จะไม่ได้ลงข่าวนี้โดยได้มอบหมายให้จำเลยที่ 2 เป็นผู้ดำเนินการแทนก็ตามจำเลยที่ 1 หาพ้นผิดไป
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยหมิ่นประมาท
จำเลยทั้งสองให้การต่อสู้ว่าไม่เป็นความผิดฐานหมิ่นประมาทเพราะได้รับความคุ้มครองตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 329(4) และ 330
ศาลชั้นต้นเห็นว่า โจทก์นำสืบไม่ได้ว่าจำเลยที่ 1 ซึ่งเป็นบรรณาธิการนั้น ได้ร่วมกระทำผิดกับจำเลยที่ 2 จำเลยที่ 1 จึงไม่ต้องรับผิด ส่วนจำเลยที่ 2 ได้รับความคุ้มครองตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 329(4) พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า ข้อความเกี่ยวกับตัวโจทก์ที่จำเลยลงเป็นข่าวและโจทก์นำมาฟ้องร้องหาว่าหมิ่นประมาทโจทก์นั้น แบ่งออกได้เป็น2 ตอน ตอนหนึ่งเป็นเนื้อข่าวที่หนังสือพิมพ์ของจำเลยไปได้มาจากศาลอีกตอนหนึ่งเป็นภาพของโจทก์และถ้อยคำที่จำเลยเขียนไว้ใต้ภาพของโจทก์ สำหรับตอนที่หนึ่งที่เป็นเนื้อข่าวนั้น จำเลยได้ลงพาดหัวข่าวว่า “อดีตกำนันแนว 5 เป็นลมที่ศาล พยานระบุกลางศาล คบเขมร” และได้ลงเนื้อข่าวต่อไปว่า “กำนันผู้ต้องหาขายชาติ นำการเคลื่อนไหวของทางการตำรวจ ทหารไทย ไปเปิดเผยให้เขมร เป็นลมฟุบกลางศาลเมื่อถูกพยานปากสำคัญให้การว่าถูกกำนันใช้ไปติดต่อทหารเขมร” ต่อไปก็ได้ดำเนินข่าวเป็นลำดับไปว่า โจทก์คดีนี้ถูกเจ้าพนักงานตำรวจจับกุมและถูกฟ้องต่อศาลทหารกรุงเทพ (ศาลอาญา) ฯลฯ เนื้อข่าวที่จำเลยลงในหนังสือพิมพ์ตอนนี้ ศาลฎีกาเห็นว่า เมื่ออ่านดูข้อความทั้งหมดแล้วย่อมเข้าใจได้ว่าเป็นการรายงานข่าวเรื่องที่โจทก์คดีนี้ถูกจับและถูกฟ้องร้องในข้อหาว่ากระทำความผิดต่อความมั่นคงของรัฐภายนอกราชอาณาจักร แม้จะเป็นการเขียนข่าวโดยใช้ถ้อยคำให้ผิดเพี้ยนจากที่โจทก์ถูกฟ้องและถูกกล่าวหาไปบ้าง เช่นใช้คำว่า “แนว 5” และคำว่า “ขายชาติ” เป็นต้น ก็เป็นถ้อยคำที่มีความหมายทำนองเดียวกับที่โจทก์ถูกฟ้องและถูกกล่าวหานั่นเอง สำหรับเนื้อข่าวของจำเลยในตอนนี้จึงถือได้ว่าจำเลยได้แจ้งข่าวด้วยความเป็นธรรมเรื่องการดำเนินการอันเปิดเผยในศาล จำเลยย่อมได้รับความคุ้มครองตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 329(4) ไม่มีความผิดฐานหมิ่นประมาท
ส่วนตอนที่สอง ที่จำเลยลงภาพของโจทก์และเขียนข้อความลงใต้ภาพโจทก์ว่า “คนขายชาติ อดีตกำนันยีตันยี คนไทยผู้ยอมเป็นลูกมือเขมรสืบราชการลับ เมื่อถูกตีแผ่ความผิดถึงเป็นลมกลางศาล” ข้อความตอนนี้เป็นคนละตอนแยกออกต่างหากจากเนื้อข่าวที่กล่าวแล้วในตอนแรก และมิใช่เป็นการแจ้งข่าวเรื่องการดำเนินการอันเปิดเผยในศาล แต่เป็นถ้อยคำของหนังสือพิมพ์จำเลยเอง อธิบายภาพของโจทก์ที่ลงพิมพ์ไว้แล้วนั้น ประชาชนผู้อ่านหนังสือพิมพ์ฉบับนี้เมื่อเห็นภาพของโจทก์และคำอธิบายใต้ภาพของโจทก์ดังกล่าวนี้ก็ย่อมจะเข้าใจได้ในทันทีนั้นว่าภาพนั้นคือภาพของอดีตกำนันยีตันยี (ตัวโจทก์) ซึ่งเป็นคนขายชาติเป็นคนไทยผู้ยอมเป็นลูกมือเขมรสืบราชการลับ ซึ่งไม่ตรงกับความเป็นจริง ความจริงโจทก์เพียงแต่ถูกฟ้องร้องต่อศาลในข้อหาว่ากระทำความผิดต่อความมั่นคงของรัฐภายนอกราชอาณาจักร ซึ่งขณะนั้นศาลกำลังพิจารณาอยู่ว่าโจทก์ได้กระทำผิดดังที่ถูกฟ้องร้องหรือไม่เท่านั้นโจทก์จะได้กระทำผิดจริงดังที่ถูกฟ้องร้องหรือไม่นั้นย่อมเป็นหน้าที่ของศาลที่จะชี้ขาด จำเลยหามีสิทธิที่จะก้าวล่วงคำพิพากษาของศาลว่าโจทก์คดีนี้ได้กระทำความผิดจริงดังที่ถูกฟ้องร้องนั้นแล้วหรือไม่ฉะนั้น เมื่อจำเลยลงข่าวเป็นการอธิบายภาพของโจทก์โดยแสดงความเห็นเสียเองว่าโจทก์เป็นคนขายชาติ เป็นคนไทยผู้ยอมเป็นลูกมือเขมรจึงเป็นการใส่ความโจทก์ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 326 ประกอบ กับมาตรา 328 การลงข่าวของจำเลยตอนนี้ไม่ใช่เป็นการแจ้งข่าวด้วยความเป็นธรรมเรื่องการดำเนินการอันเปิดเผยในศาล จำเลยจึงไม่ได้รับความคุ้มครองตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 329(4)
ส่วนในปัญหาที่ว่า จำเลยที่ 1 ต้องรับผิดร่วมกับจำเลยที่ 2 ด้วยหรือไม่นั้น จำเลยที่ 1 รับว่าเป็นบรรณาธิการหนังสือพิมพ์ไทยรายวันฉบับที่โจทก์นำมาฟ้อง จำเลยที่ 1 ก็ต้องรับผิดเป็นตัวการในการที่หนังสือพิมพ์ลงข่าวหมิ่นประมาทโจทก์ตามมาตรา 48 วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติการพิมพ์ พ.ศ. 2484 แม้จำเลยที่ 1 จะไม่ได้เป็นผู้ลงข่าวอันเป็นความผิดนี้ โดยมอบหมายให้จำเลยที่ 2 เป็นผู้ดำเนินการแทน จำเลยที่ 1 ก็หาพ้นผิดไม่ เพราะบรรณาธิการต้องรับผิดเป็นตัวการตามที่กฎหมายบัญญัติ ศาลฎีกาเห็นว่าข้อความใต้ภาพของโจทก์นี้จำเลยได้นำลงในหน้าแรกของหนังสือพิมพ์ใกล้เคียงกับเนื้อข่าวในเรื่องที่ว่า โจทก์ถูกจับกุมและฟ้องร้องในศาล ฉะนั้นถ้าผู้อ่านหนังสือพิมพ์อ่านทั้งเนื้อข่าวและข้อความใต้ภาพโจทก์ด้วยก็เข้าใจได้ว่าโจทก์กำลังถูกฟ้องร้องอยู่ในศาล ย่อมเป็นการบรรเทาความร้ายแรงแห่งการกระทำผิดของจำเลย จึงสมควรลงโทษจำเลยแต่ในสถานเบา
พิพากษาแก้คำพิพากษาศาลอุทธรณ์ ว่าจำเลยทั้งสองมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 326 ประกอบกับมาตรา 328 ให้ลงโทษปรับจำเลยทั้งสองเป็นเงินคนละ 500 บาท คำขออื่นให้ยกเสีย
