แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
หนี้อย่างไรขอหักกลบลบกันได้
ที่ดิน,ขายฝากสองต่อ ผู้ขายฝากเดิมไถ่ถอนโดยไม่มีภาระติดพัน
วิธีพิจารณาแพ่ง คำพิพากษาที่กล่าวว่าให้คู่ความไถ่ถอนการขายฝากภายใน 1 เดือนไม่ได้ หมายความว่าให้ที่หลุดเป็นสิทธิแก่ผู้รับซื้อฝาก
ย่อยาว
เดิม ม.จำเลยขายฝากที่พิพาทไว้แก่ อ. จำเลย แล้ว อ. นำไปขายฝากไว้แก่โจทก์อีกต่อหนึ่ง ต่อมา ม.ฟ้องขอไถ่ที่นี้จาก อ. ศาลตัดสินให้ ม. แล อ.จัดการไถ่กันภายใน ๑ เดือน แลให้ อ. เสียค่าธรรมเนียมแทน ม. ด้วย ม.ยื่นคำร้องขอหักหนี้ค่าธรรมเนียมกับหนี้ที่รับโอนจากเจ้าหนี้ของ อ. เมื่อหักกันแล้ว อ.กลับเป็นลูกหนี้ ม.อีก ๑๐๓ บาทเศษ ม.จึงขอให้ศาลถือเหมือนว่าได้มีการไถ่นากันแล้ว ครั้นครบกำหนด ๑ เดือนที่ศาลตัดสินให้ ม.ไถ่นา อ.ยื่นคำร้องว่า ม.ไม่ไถ่นาตามกำหนดที่นาหลุดเป็นสิทธิแก่ อ.แล้ว ขอรับสัญญาขายฝากคืนแต่ศาลไม่อนุญาต ต่อมาศาลสั่งในเรื่องหักกลบลบหนี้ให้ ม.ฟ้องเป็นคดีต่างหาก บัดนี้โจทก์ฟ้องขอให้จำเลยไถ่นาพิพาท
ศาลเดิมเห็นว่า ม.ไม่ไถ่ที่นาใน ๑ เดือนที่หลุดเป็นสิทธิแก่ อ. แล้ว จึงให้ อ.ไถ่ที่จากโจทก์
ระวางอุทธรณ์ศาลตัดสินให้ ม.ชนะคดีที่ขอหักกลบลบหนี้ แลคดีถึงที่สุดแค่นี้ ศาลอุทธรณ์เห็นว่า ม.ควรได้ที่คืนโดยปราศจากภาระติดพัน จึงตัดสินให้ยกฟ้องโจทก์ที่ฟ้อง ม.เสีย
ศาลฎีกาเห็นว่าจะฟังว่าที่นาตกเป็นสิทธิแก่ อ.ตามโจทก์เถียงไม่ได้ เพราะคำพิพากษาไม่มีคำว่าให้นาเป็นสิทธิแก่ อ. เมื่อ ม.ไม่ไถ่ อ.จะกลับไปอาศัยสัญญาขายฝากเดิมไม่ได้ อ.มีสิทธิแต่จะเรียกเงินค่าไถ่อย่างเดียว แลการโอนหนี้แลหักกลบลบหนี้ระวาง ม.กับ อ. เป็นการสำเร็จบริบูรณ์แล้ว ก็ถือได้ว่า ม.ไถ่นารายพิพากทจาก อ.แล้ว แต่วัน ม.ขอหักหนี้ จึงตัดสินยืนตามศาลอุทธรณ์
