แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
อายุความที่ผู้ทรงเช็คฟ้องเรียกเงินตามเช็คจากผู้สั่งจ่ายต้องนับแต่วันที่เช็คถึงกำหนด หรือวันที่ลงในเช็คตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1002 หาใช่เริ่มนับตั้งแต่วันที่มอบเช็คไม่
โจทก์จำเลยเล่นแชร์กัน จำเลยเป็นนายวงแชร์ การลงแชร์ครั้งแรกลงเงินมือละ 20,000 บาท จำเลยในฐานะเป็นนายวงแชร์ได้รับเงินที่ลงแชร์ไปก่อน โดยไม่ต้องประมูล จำเลยรับเงินของโจทก์ไป 20,000 บาท แล้วออกเช็คให้โจทก์ในเดือนเมษายน 2512 โดยลงวันที่ แต่ไม่ได้ลงเดือนและปีไว้ เพื่อใช้คืนให้โจทก์เมื่อโจทก์ประมูลแชร์ได้ ซึ่งเป็นที่เห็นได้ว่าเป็นเจตนาของโจทก์และจำเลยผู้สั่งจ่ายที่จะให้เว้นไว้เพื่อให้โจทก์ไปลง (เดือนและปีในเช็ค) เอาเองในภายหลัง เมื่อโจทก์ลงเดือนและปีสั่งจ่ายในเช็คเป็นเดือนสิงหาคม 2518 ธนาคารปฏิเสธการจ่ายเงินตามเช็คในวันที่ 5 กันยายน 2518 และโจทก์นำคดีมาฟ้องในวันที่ 23 กันยายน 2518 ฟ้องโจทก์จึงไม่ขาดอายุความ
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์จำเลยได้เล่นแชร์กันโดยจำเลยเป็นหัวหน้าวงลงแชร์คนละ ๒๐,๐๐๐ บาท ประมูลเดือนละครั้ง ผู้ประมูลได้ต้องออกเช็คฉบับละ ๒๐,๐๐๐ บาทมอบให้หัวหน้าวงเพื่อมอบให้ลูกวงที่ประมูลไม่ได้ยึดถือไว้เป็นการชำระหนี้ จำเลยในฐานะหัวหน้าวงได้รับเงินค่าแชร์ครั้งแรกโดยไม่ต้องประมูล และเมื่อได้รับเงินค่าแชร์ดังกล่าวแล้ว จำเลยได้ออกเช็คธนาคารกรุงศรีอยุธยา จำกัด สาขาวรจักร เลขที่ วี.ซี.๐๓๔๔๙๑ สั่งจ่ายเงิน ๒๐,๐๐๐ บาท โดยมิได้ลงวันที่สั่งจ่ายมอบให้โจทก์ยึดถือไว้เป็นการชำระหนี้ เมื่อจำเลยได้รับเงินค่าแชร์ครั้งแรกแล้ว แชร์วงนี้ก็ล้ม ไม่มีการประมูลอีก โจทก์ทวงถามให้จำเลยชำระเงินตามเช็คหลายครั้ง จำเลยก็ไม่ชำระ โจทก์ซึ่งเป็นผู้ทรงเช็คโดยชอบด้วยกฎหมายและโดยสุจริต จึงลงวันสั่งจ่ายในเช็คแล้วนำเข้าบัญชีของโจทก์ที่ธนาคารไทยพัฒนา จำกัด สาขามหานาค เพื่อเรียกเก็บเงิน ธนาคารปฏิเสธการจ่ายเงินอ้างว่าลายมือผู้สั่งจ่ายไม่เหมือนตัวอย่างที่ให้ไว้ ทั้งนี้โดยจำเลยออกเช็คด้วยเจตนาที่จะไม่ให้มีการใช้เงินตามเช็ค จึงขอให้จำเลยชำระเงิน ๒๐,๐๐๐ บาท พร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อยละ ๗ ครึ่งต่อปี นับแต่เดือนธันวาคม ๒๕๑๗ จนกว่าจะชำระเงินให้โจทก์เสร็จ
จำเลยให้การว่าแชร์วงที่โจทก์ฟ้องเล่นมาตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๕๑๒ เป็นเวลาประมาณ ๖ ปีแล้ว จำเลยเป็นนายวงแชร์ โจทก์กับพวกเป็นลูกวง จำเลยสั่งจ่ายเช็คล่วงหน้าเพื่อประกันหนี้ค่าแชร์ตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๕๑๒ มีรายการไม่สมบูรณ์โดยไม่ได้ลงวันเดือนปีที่ออกเช็ค โจทก์เป็นผู้กรอกวันที่ ๒๘ เดือน ๘ พ.ศ.๒๕๑๘ ลงในเช็คเอาเอง ไม่ใช่วันเดือนปีที่ถูกต้องแท้จริง เป็นการกรอกวันเดือนปีในเช็คโดยไม่สุจริต คดีโจทก์ขาดอายุความตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๐๐๒ แล้ว ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยชำระเงิน ๒๐,๐๐๐ บาท พร้อมด้วยดอกเบี้ยในอัตราร้อยละ ๗ ครึ่งต่อปี นับแต่วันที่ ๕ กันยายน ๒๕๑๘ จนกว่าจะชำระเสร็จแก่โจทก์
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่า ฟ้องโจทก์ขาดอายุความตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๐๐๒ พิพากษากลับให้ยกฟ้องโจทก์
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า เช็คที่โจทก์นำมาฟ้องมีมูลหนี้เกิดจากการเล่นแชร์ โจทก์จำเลยเล่นแชร์กัน จำเลยเป็นนายวงแชร์ การลงแชร์ครั้งแรกลงเงินมือละ ๒๐,๐๐๐ บาท จำเลยในฐานะเป็นนายวงแชร์ได้รับเงินที่ลงแชร์ไปก่อนโดยไม่ต้องประมูล จำเลยรับเงินของโจทก์ไป ๒๐,๐๐๐ บาท แล้วออกเช็คให้โจทก์ในเดือนเมษายน ๒๕๑๒ โดยลงวันที่ แต่ไม่ได้ลงเดือนและปีไว้เพื่อใช้คืนให้โจทก์เมื่อโจทก์ประมูลแชร์ได้ แม้ต่อมาจะไม่มีการประมูลแชร์เพราะการเล่นแชร์ล้มเลิกไป โจทก์ซึ่งเป็นผู้ทรงเช็คโดยชอบด้วยกฎหมายทำการโดยสุจริต จะจดเดือนและปีออกเช็คที่ถูกต้องแท้จริงลงในเช็คนั้นได้ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๙๑๐ ประกอบด้วยมาตรา ๙๘๙ เมื่อเช็คที่จำเลยออกลงแต่วันที่ ๒๘ แต่มิได้ลงเดือนและปีสั่งจ่ายเอาไว้ ก็เป็นที่เห็นได้ว่าเป็นเจตนาของโจทก์และจำเลยผู้สั่งจ่ายที่จะให้เว้นไว้ เพื่อให้โจทก์ไปลงเอาเองในภายหลัง การที่โจทก์จดเดือน ๘ (เดือนสิงหาคม) ๒๕๑๘ ลงในเช็ค จึงเป็นเดือนและปีออกเช็คที่ถูกต้องแท้จริง
อายุความที่โจทก์ผู้ทรงเช็คจะฟ้องเรียกเงินตามเช็คจากจำเลย ซึ่งเป็นผู้สั่งจ่ายตามบทบัญญัติกฎหมายในลักษณะตั๋วเงินนั้น ต้องเริ่มนับตั้งแต่วันที่เช็คถึงกำหนด หรือวันที่ลงในเช็คตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๐๐๒ หาใช่เริ่มนับตั้งแต่วันที่จำเลยมอบเช็คให้แก่โจทก์ไม่ เมื่อข้อเท็จจริงปรากฏว่า โจทก์ลงเดือนและปีสั่งจ่ายในเช็คเป็นเดือนสิงหาคม ๒๕๑๘ ธนาคารปฏิเสธการจ่ายเงินตามเช็คในวันที่ ๕ กันยายน ๒๕๑๘ และโจทก์นำคดีมาฟ้องในวันที่ ๒๓ กันยายน ๒๕๑๘ หลังจากเช็คถึงกำหนดสั่งจ่ายไม่ถึงเดือน ฟ้องโจทก์จึงไม่ขาดอายุความ
พิพากษากลับคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ ให้บังคับคดีตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น
