แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
การที่จำเลยทั้งสองจัดการโอนที่ดินเป็นของตน โดยใช้หนังสือมอบอำนาจปลอม ไม่ต้องถูกกำจัดมิให้ได้รับมรดกตาม ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1605 วรรคสอง เพราะ ผู้ตายได้ทำพินัยกรรมยกที่ดินนั้นให้จำเลยที่ 1 แล้ว และการที่ จำเลยที่ 1 ไม่แสดงพินัยกรรมเพื่อปิดบังข้อความที่ผู้ตายเขียนเพิ่มเติมไว้ด้านหลัง ก็ไม่เป็นการปิดบังพินัยกรรม อันจะต้องถูกกำจัดมิให้ รับมรดกฐานเป็นผู้ไม่สมควรตามมาตรา 1606(5) เพราะข้อความ ดังกล่าวนั้นมิได้กำหนดการเผื่อตายเกี่ยวกับทรัพย์สินหรือการอื่นใด มิใช่พินัยกรรม
ย่อยาว
ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์พิพากษาให้จำเลยที่ 1 ส่งมอบทรัพย์ซึ่งเป็นสินสมรสให้แก่โจทก์ที่ 1 คิดเป็นเงิน 25,376 บาท 66 สตางค์คำขอนอกจากนี้ให้ยก ให้ยกฟ้องของโจทก์ที่ 1 ที่เกี่ยวกับจำเลยที่ 2 และยกฟ้องของโจทก์ที่ 2 ถึงที่ 5 โจทก์ทั้งห้าฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยข้อกฎหมายว่า “ปัญหาข้อต่อไปมีว่า ข้อความที่นายอุเทนเขียนเพิ่มเติมด้วยลายมือตนเองเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2513 ที่ด้านหลังของพินัยกรรมเอกสารหมาย จ.13 เป็นการเพิกถอนพินัยกรรมตามเอกสารหมาย จ.9 และ จ.13 หรือไม่ ข้อความดังกล่าวระบุว่า ” ให้แก่บรรดาลูก ๆ ดังต่อไปนี้ ลูกของแม่ดวงแข เพ็ญสุต ถึงแก่กรรมไปแล้ว1. นางบุหงา 2. นางสมจิตร์ ปานบำรุง 3. นายสถิตย์ เพ็ญสุต 4. นายอำนวยเพ็ญสุต 5. นายอำพร เพ็ญสุต 6. นายธงชัย เพ็ญสุต 7. นางดวงจันทร์ลูกของนางไข เพ็ญสุต 1. เด็กหญิงเอมอร เพ็ญสุต 2. เด็กชายสุนทร เพ็ญสุต 3. เด็กหญิงอุทัย เพ็ญสุต 4. เด็กชายเพ็ชรชาย เพ็ญสุต ลูกและเมียทั้งหลายถ้าชาติหน้ามี เราพบกันใหม่” ซึ่งนายอุเทนได้ลงลายมือชื่อและวันที่ไว้ด้วยศาลฎีกาเห็นว่าข้อความดังกล่าวนายอุเทนมิได้ระบุว่าจะให้ทรัพย์สินอะไรแก่ลูก ๆ ในเมื่อตนเองถึงแก่กรรม จึงมิใช่พินัยกรรมเพราะมิได้แสดงเจตนากำหนดการเผื่อตายในเรื่องทรัพย์สินหรือในการต่าง ๆ อันจะให้เกิดผลบังคับได้ตามกฎหมายเมื่อตนตาย และไม่เป็นการเพิกถอนพินัยกรรมตามเอกสารหมาย จ.9 และ จ.13 เพราะไม่มีพินัยกรรมฉบับหลังมาลบล้าง
ปัญหาข้อสุดท้ายที่ว่า จำเลยทั้งสองถูกกำจัดมิให้ได้รับมรดกหรือไม่นั้น เห็นว่าการที่จำเลยทั้งสองจัดการโอนที่ดินทั้งหกแปลงเป็นของตนโดยใช้หนังสือมอบอำนาจปลอม ไม่ต้องถูกกำจัดมิให้ได้มรดก ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1605 วรรคสอง เพราะนายอุเทนผู้ตายได้ทำพินัยกรรมยกที่ดินทั้งหกแปลงดังกล่าวให้จำเลยที่ 1 แล้ว และการที่จำเลยที่ 1 ไม่แสดงพินัยกรรมเอกสารหมาย จ.13 เพื่อปิดบังข้อความที่นายอุเทนเขียนเพิ่มเติมไว้ด้านหลัง ก็ไม่เป็นการปิดบังพินัยกรรมอันจะต้องถูกกำจัดมิให้รับมรดกฐานเป็นผู้ไม่สมควร ตามมาตรา 1606(5) เพราะข้อความดังกล่าวมิใช่พินัยกรรม”
พิพากษายืน
