แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ตาม พ.ร.บ.ป้องกันการค้ากำไรเกินควรนั้น คณะกรรมการส่วนจังหวัดอาจประกาศห้ามมิให้ส่งของออกนอกท้องที่ได้ โดยไม่ต้องมีการประกาศกำหนดราคาสูงสุดแห่งสิ่งของนั้นด้วย เพราะวิธีการสั่งควบคุมหรือป้องกันการค้ากำไรเกินควรนี้ คณะกรรมการหาจำเป็นต้องกำหนดราคาสูงสุดทุกกรณีไม่ (มีฎีกาที่ 844/2492 วินิจฉัยแนวเดียวกัน)
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่าจำเลยบังอาจยักย้ายกระบือ ๑๐ ตัวอันเป็นสิ่งที่ต้องควบคุมห้ามยักย้ายไปจากสถานที่เก็บตำบลราชกรูด อำเภอเมือง จังหวัดระยอง ไปยังตำบลปากทรง อำเภอนะโต๊ะ จังหวัดชุมพร โดยมิได้รับอนุญาตจากข้าหลวงประจำจังหวัดเป็นลายลักษณ์อักษร ขอให้ลงโทษตาม พ.ร.บ.ป้องกันการค้ากำไรเกินควร
ศาลชั้นต้นเห็นว่า ตามพ.ร.บ.ป้องกันการค้ากำไรเกินควร ๒๔๙๐ มาตรา ๘ นั้น คณะกรรมการต้องระบุชื่อหรือระเภทแห่งสิ่งของไว้และยังต้องกำหนดราคาสูงสุดแห่งสิ่งของนั้นไว้ด้วย แล้วจึงจะมีอำนาจสั่งการเกี่ยวกับสิ่งของที่ต้องห้ามค้ากำไรเกินควรนั้นได้แต่ตามประกาศของคณะกรรมการในคดีนี้ได้ ระบุ ว่ากระบือเป็น+ที่ต้องควบคุมแล้ว แต่ยังมิได้กำหนดราคาสูงสุดของกระบือไว้ ซึ่งเท่ากับยังมิได้ห้ามค้ากำไรเกินควรสำหรับกระบือ จึงไม่มีอำนาจจะวางระเบียบหรือห้ามการส่งออกนอกจังหวัด พิพากษายกฟ้อง
ศาลอุทธรณ์เห็นว่า ประกาศของคณะกรรมการมีผลบังคับได้ จึงพิพากษากลับว่าจำเลยมีความผิดตามพ.ร.บ.ป้องกันการค้ากำไรเกินควร พ.ศ. ๒๔๙๐ มาตรา ๘,๑๗
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่าตาม พ.ร.บ. ป้องกันการค้ากำไรเกินควร ๒๔๙๐ มาตรา ๘ ให้คณะกรรมการมีอำนาจระบุชื่อประเภทสิ่งของและสั่งห้ามไม่ให้ค้ากำไรเกินควรในสิ่งนั้นก็ดี แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าคณะกรรมการจะต้องกำหนดราคาสูงสุดของสิ่งนั้นด้วย ในคราวเดียวกันเสมอไปและเมื่อพิจารณาตาม ม. ๑๑,๑๖ ด้วยแล้ว จะเห็นได้ว่าวิธีการสั่งควบคุมหรือป้องกันการค้ากำไรเกินควรนี้ คณะกรรมการหาจำเป็นต้องกำหนดราคาสูงสุดทุกกรณีไม่จึงเห็นพ้องกับศาลอุทธรณ์ว่าประกาศคณะกรรมการในคดีนี้มี ผลบังคับได้ จำเลยจึงมีความผิด แต่กระบือของกลางยังไม่ควรริบ ตามแบบอย่างคำพิพากษาฎีกาที่ ๒๐๑/๒๔๙๓ พิพากษาแก้ว่ากระบือของกลางไม่ริบ นอกนั้นยืน
