แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
เดิมศาลตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดก ผู้คัดค้านร้องขอให้เพิกถอนคำสั่งตั้งผู้จัดการมรดก ขอให้ไต่สวนตั้งผู้คัดค้านเป็นผู้จัดการมรดก อ้างว่ามรดกรายนี้มีพินัยกรรมซึ่งระบุยกทรัพย์ทั้งหมดให้แก่บุตร และมีข้อกำหนดในพินัยกรรมตั้งให้บุตร ซึ่งเป็นผู้เยาว์อยู่ในความปกครองของผู้คัดค้านเป็นผู้จัดการมรดก ทั้งการแบ่งมรดกรายนี้ยังไม่เสร็จสิ้น ผู้ร้องไม่มีส่วนได้เสียในทรัพย์มรดกรายนี้เลย ซึ่งถ้าข้อเท็จจริงได้ความตามคำร้องคัดค้านก็ย่อมถือได้ว่าคดีมีเหตุสมควรที่ศาลจะสั่งถอนผู้ร้องจากการเป็นผู้จัดการมรดกรายนี้ได้ จึงต้องรับคำร้องของผู้คัดค้านไว้พิจารณา
ย่อยาว
ศาลชั้นต้นสั่งคำร้องของผู้คัดค้านว่า คำร้องของผู้คัดค้านไม่ ปรากฏว่าผู้จัดการมรดกละเลยไม่กระทำการตามหน้าที่หรือมีเหตุอื่นที่สมควรจะให้ศาลสั่งถอนผู้จัดการมรดกตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1727 จึงยกคำร้อง ศาลอุทธรณ์พิพากษาสั่งยกคำร้องศาลชั้นต้น ให้ศาลชั้นต้นรับคำร้องของผู้คัดค้าน ดำเนินการพิจารณาแล้วมีคำสั่งตามรูปคดี ผู้ร้องฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยข้อกฎหมายว่า “เหตุที่ศาลจะมีคำสั่งถอนผู้จัดการมรดกตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1727 นั้น หามีแต่เหตุเพราะผู้จัดการมรดกละเลยไม่ทำการตามหน้าที่เพียงประการเดียวไม่ ผู้จัดการมรดกอาจถูกศาลสั่งถอนเพราะเหตุที่สมควรอย่างอื่นก็ได้ เกี่ยวกับการที่จะตั้งผู้ใดให้เป็นผู้จัดการมรดกนั้น ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1713 วรรคท้ายบัญญัติไว้ว่า ถ้ามีข้อกำหนดพินัยกรรม ก็ให้ศาลตั้งตามข้อกำหนดนั้น คดีนี้ผู้คัดค้านยื่นคำร้องขอให้ศาลมีคำสั่งถอนผู้ร้องซึ่งเป็นผู้จัดการมรดกซึ่งศาลมีคำสั่งไว้ บรรยายว่า ผู้คัดค้านเป็นผู้มีส่วนได้เสียในกองมรดกรายนี้ในฐานะเป็นมารดาผู้แทนโดยชอบธรรมของเด็กชายปุตระและเด็กชายปกติ ชื่นคลัง มรดกรายนี้เป็นมรดกพินัยกรรม ซึ่งเจ้ามรดกทำไว้ระบุยกทรัพย์ทั้งหมดทั้งที่มีอยู่ในขณะทำพินัยกรรมและที่จะมีมาในภายหลังให้เด็กชายปุตระและเด็กชายปกติ ทั้งมีข้อกำหนดไว้ในพินัยกรรมนั้น ตั้งให้เด็กชายปุตระและเด็กชายปกติซึ่งเป็นบุตรผู้เยาว์อยู่ในความปกครองของผู้คัดค้านเป็นผู้จัดการมรดกรายนี้ด้วย การแบ่งมรดกรายนี้ยังไม่เสร็จสิ้น ผู้ร้องไม่ม่ส่วนได้เสียในทรัพย์มรดกรายนี้เลย ซึ่งถ้าข้อเท็จจริงได้ความตามคำร้องคัดค้าน ก็ย่อมถือได้ว่าคดีมีเหตุสมควรที่ศาลจะสั่งถอนผู้ร้องจากการเป็นผู้จัดการมรดกรายนี้เสียได้”
พิพากษายืน
