แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์จำเลยทำสัญญาประนีประนอมยอมความแบ่งมรดกกันและตกลงให้แบ่งมรดกส่วนหนึ่งแก่บุคคลภายนอกโจทก์ไม่ต้องการทรัพย์อีก และไม่ขอเกี่ยวข้อง ซึ่งศาลพิพากษาให้เป็นไปตามยอมนั้นเมื่อโจทก์ได้รับแบ่งมรดกของโจทก์ถูกต้องตามคำพิพากษาแล้ว การบังคับคดีเพื่อประโยชน์แก่โจทก์ก็เป็นอันเสร็จสิ้นโจทก์ย่อมไม่มีส่วนได้เสียที่จะขอให้ดำเนินการบังคับคดีต่อไป
ย่อยาว
คดีทั้งสองสำนวนนี้ ศาลชั้นต้นสั่งรวมพิจารณา และคู่ความตกลงทำสัญญาประนีประนอมยอมความกัน ซึ่งศาลพิพากษาตามยอม คดีถึงที่สุดแล้ว สัญญาประนีประนอมยอมความมีใจความว่า โจทก์จำเลยตกลงแบ่งมรดกกัน โดยนาพิพาทในสำนวนที่นายขำเป็นโจทก์ ให้ตกได้แก่ โจทก์ทั้งสองคนละส่วนเท่า ๆ กัน ส่วนนาพิพาทในสำนวนที่นายเหลืองเป็นโจทก์ให้ตกได้แก่จำเลยทั้งสี่และผู้รับมรดกแทนที่นางปลิว นางอ้อน นายนาคโจทก์ไม่ขอเกี่ยวข้องทรัพย์มรดกนอกจากนี้ โจทก์จำเลยไม่ต้องการอีกยอมให้ตกได้แก่ผู้รับมรดกแทนที่ดังกล่าว
ต่อมาโจทก์ยื่นคำร้องว่า จำเลยที่ 1 และที่ 3 ไม่ยอมแบ่งที่นาให้ผู้รับมรดกแทนที่นางปลิว นางอ้อน นายนาค ขอให้บังคับ
จำเลยแถลงว่า ที่นานั้น โจทก์จำเลยตกลงกันว่าให้ตกได้แก่จำเลยทั้งสี่ส่วนเรือนและที่ดินปลูกเรือนให้ผู้รับมรดกแทนที่โจทก์ไม่มีส่วนได้เสีย เป็นหน้าที่ผู้รับมรดกแทนที่จะฟ้องร้องเอง
ต่อมาโจทก์ยื่นคำร้องว่า จำเลยจงใจไม่ปฏิบัติตามคำบังคับขอให้จับจำเลยที่ 1, 3 มากักขังบังคับให้ปฏิบัติตามคำพิพากษา
ศาลชั้นต้นหมายจับจำเลยมา จำเลยทั้งสองแถลงว่า ได้ปฏิบัติตามคำพิพากษาแล้ว ศาลสั่งปล่อยจำเลยไป และสั่งนัดพร้อมตามที่คู่ความตกลงกัน
วันนัดพร้อม ศาลชั้นต้นพิเคราะห์เห็นว่า ทายาทนางปลิว นางอ้อนและนายนาค ไม่ได้เป็นคู่ความในคดี การที่ศาลทำสัญญาประนีประนอมยอมความให้ได้ส่วนแบ่งในทรัพย์พิพาทด้วย จึงเป็นข้อตกลงเกินคำฟ้องคำให้การ จะบังคับในคดีนี้ไม่ได้ ให้ยกคำร้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า ตามสัญญายอมเกี่ยวกับที่พิพาท 2 แปลง โจทก์ทั้งสองได้รับแบ่งที่นาพิพาทแปลงหนึ่งไปแล้ว ส่วนอีกแปลงหนึ่งก็ตกได้แก่จำเลยและผู้รับมรดกแทนที่นางปลิว นางอ้อน นายนาค โจทก์ไม่ขอเกี่ยวข้อง โดยผลแห่งคำพิพากษาตามยอมดังกล่าว เมื่อโจทก์ได้รับนาพิพาทไปแล้ว จึงเป็นเรื่องโจทก์ได้รับผลสมบูรณ์ถูกต้องตามคำพิพากษาแล้ว การบังคับคดีเพื่อประโยชน์แก่โจทก์ก็เป็นอันเสร็จสิ้น ไม่มีกรณีอันใดที่โจทก์จะมาใช้สิทธิร้องขอให้ศาลดำเนินการบังคับคดีเพื่อประโยชน์ของโจทก์หรือในฐานะเป็นเจ้าหนี้ตามคำพิพากษาอีกต่อไป เพราะในคดีไม่มีส่วนได้เสียสำหรับโจทก์เหลืออยู่ตามคำพิพากษาอีกแล้ว โดยเหตุที่ตามยอมความโจทก์ไม่ต้องการทรัพย์อีกแล้วและไม่ขอเกี่ยวข้อง ยอมให้ตกได้แก่ผู้รับมรดกแทนที่นางปลิว ฯลฯ โจทก์สละสิทธิหมด
พิพากษายืน
