แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
จำเลยทำสัญญาบริการรักษาความปลอดภัยกับบริษัท อ. โดยยินยอมชำระค่าเสียหายให้แก่บริษัท อ. ในกรณีที่ทรัพย์สินสูญหายเนื่องจากการโจรกรรม ดังนั้น เมื่อทรัพย์สินของบริษัท อ. สูญหายไปเนื่องจากการโจรกรรม จำเลยจึงต้องรับผิดต่อบริษัท อ. ตามสัญญา เมื่อทรัพย์สินที่สูญหายเป็นทรัพย์สินที่บริษัท อ. ได้เอาประกันภัยไว้กับโจทก์ และโจทก์ได้ใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่บริษัท อ. ไปแล้ว จึงเข้ารับช่วงสิทธิของบริษัท อ. เรียกร้องเอาจากจำเลยตามสัญญาบริการรักษาความปลอดภัยได้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 880
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์รับประกันภัยโจรกรรมจากบริษัทออดิโอ เชนจำกัด ซึ่งภายหลังเปลี่ยนชื่อเป็นบริษัทเซ็นทรัล ออดิโอ เชน จำกัดในวงเงิน 500,000 บาท เมื่อเดือนธันวาคม 2538 บริษัทออดิโอ เชนจำกัด ได้ทำสัญญากับจำเลย โดยจำเลยตกลงรับจ้างบริการรักษาความปลอดภัยให้แก่บริษัทออดิโอ เชน จำกัด เมื่อวันที่ 28 ตุลาคม2539 ได้มีคนร้ายเข้าไปโจรกรรมทรัพย์สินของบริษัทออดิโอ เชนจำกัด มูลค่า 69,260 บาท บริษัทออดิโอ เชน จำกัด แจ้งให้จำเลยทราบ แต่จำเลยไม่ชดใช้ค่าเสียหาย โจทก์ในฐานะผู้รับประกันภัยจึงรับผิดชดใช้ค่าเสียหาย และเป็นผู้รับช่วงสิทธิจากบริษัทออดิโอ เชน จำกัด ที่จะเรียกร้องค่าเสียหายจากจำเลย ขอให้บังคับจำเลยชำระเงินจำนวน 67,983.55 บาท แก่โจทก์พร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อยละ 7.5 ต่อปี ของต้นเงิน 64,260 บาท นับถัดจากวันฟ้องจนกว่าจะชำระเสร็จ
จำเลยให้การว่า โจทก์เป็นผู้รับประกันภัยทรัพย์สินจากการโจรกรรมไว้จากบริษัทออดิโอ เชน จำกัด ซึ่งได้ทำสัญญาบริการรักษาความปลอดภัยกับจำเลย โจทก์ไม่ใช่ผู้รับช่วงสิทธิตามกฎหมายเพราะโจทก์เป็นผู้รับประกันภัยหรือผู้ประกันความเสียหายตามสัญญาโจทก์ จำเลยอยู่ในฐานะผู้ประกันของบริษัทออดิโอ เชนจำกัด ตามสัญญาเหมือนกัน จำเลยไม่ใช่ผู้ทำให้เกิดความเสียหายที่โจทก์จะรับช่วงสิทธิเพื่อมาเรียกร้องเอากับจำเลยได้ โจทก์จะรับช่วงสิทธิของบริษัทออดิโอ เชน จำกัด ก็เฉพาะในการเรียกร้องกับผู้ทำให้เกิดความเสียหายคือ บุคคลภายนอก ผู้ร้อง หรือผู้โจรกรรมเท่านั้น จึงไม่มีสิทธิฟ้องจำเลย ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับ ให้จำเลยชำระเงินจำนวน67,983.55 บาท พร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อยละ 7.5 ต่อปี ของต้นเงิน64,260 บาท นับแต่วันถัดจากวันฟ้องจนกว่าจะชำระเสร็จแก่โจทก์
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “ข้อเท็จจริงฟังได้ว่า จำเลยทำสัญญารับจ้างบริการรักษาความปลอดภัยให้แก่บริษัทออดิโอ เชน จำกัดโดยมีข้อตกลงว่า หากทรัพย์สินของบริษัทออดิโอ เชน จำกัดสูญหายเนื่องจากการโจรกรรม จำเลยจะรับผิดชอบในความเสียหายดังกล่าว โจทก์รับประกันภัยโจรกรรมจากบริษัทออดิโอ เชน จำกัดระหว่างเวลากรมธรรม์มีผลคุ้มครองได้มีคนร้ายเข้าไปโจรกรรมทรัพย์สินของบริษัทออดิโอ เชน จำกัด โจทก์ในฐานะผู้รับประกันภัยได้ชดใช้ค่าเสียหายให้บริษัทออดิโอ เชน จำกัด แล้ว ที่จำเลยฎีกาว่าการรับช่วงสิทธิของผู้รับประกันภัยของโจทก์มีได้เฉพาะกับบุคคลภายนอก จำเลยมิใช่ผู้ทำให้เกิดความเสียหาย โจทก์ไม่มีสิทธิที่จะรับช่วงสิทธิของบริษัทออดิโอเชน จำกัด ในการเรียกร้องค่าเสียหายจากจำเลยนั้น เห็นว่า ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 880 วรรคหนึ่ง บัญญัติว่า “ถ้าความวินาศภัยนั้นได้เกิดขึ้นเพราะการกระทำของบุคคลภายนอกไซร้ ผู้รับประกันภัยได้ใช้ค่าสินไหมทดแทนไปเป็นจำนวนเพียงใด ผู้รับประกันภัยย่อมเข้ารับช่วงสิทธิของผู้เอาประกันภัยและของผู้รับประโยชน์ ซึ่งมีต่อบุคคลภายนอกเพียงนั้น” ตามบทบัญญัติดังกล่าว เป็นการห้ามมิให้ผู้เอาประกันภัยใช้สิทธิเรียกค่าทดแทนต่อบุคคลภายนอกในเมื่อตนได้รับค่าทดแทนจากผู้ประกันภัยแล้วแต่เพื่อมิให้บุคคลภายนอกที่ทำความเสียหายขึ้นหลุดพ้นจากความรับผิดลอย ๆ กฎหมายจึงบัญญัติให้สิทธิของผู้เอาประกันภัยที่จะเรียกร้องเอาจากบุคคลภายนอกนั้น ตกไปเป็นของผู้รับประกันภัยโดยวิธีการที่เรียกว่ารับช่วงสิทธิโดยสิทธิของผู้เอาประกันภัยอันมีต่อผู้ทำความเสียหายนั้น อาจเป็นสิทธิเรียกร้องฐานละเมิด หรืออาจเป็นสิทธิตามสัญญาก็ได้ และผู้รับประกันภัยจะรับช่วงสิทธิก็ต่อเมื่อได้ใช้ค่าสินไหมทดแทนไปแล้ว จากข้อเท็จจริงคดีนี้ตามสัญญาบริการรักษาความปลอดภัย ข้อ 12 วรรคหนึ่ง ระบุว่า “ผู้รับจ้าง (จำเลย)จะต้องรับผิดชอบชดใช้ค่าเสียหายให้แก่ผู้ว่าจ้าง (ผู้เอาประกันภัย)หากทรัพย์สินของผู้ว่าจ้าง เกิดการสูญหาย และ/หรือเสียหายโดยการโจรกรรมที่ปรากฏร่องรอย เจาะ ตัด งัดแงะ หรือทำลายเครื่องกีดขวาง และมีหลักฐานพิสูจน์ได้ชัดเจน” และข้อ 14วรรคหนึ่ง ระบุว่า “การชดใช้ค่าเสียหาย ผู้รับจ้างจะต้องชดใช้ค่าเสียหายให้แก่ผู้ว่าจ้างในกรณีที่ได้พิสูจน์แล้วว่าเป็นความเสียหายที่เกิดขึ้นจริง และอยู่ในความรับผิดชอบของผู้รับจ้างตามสัญญานี้โดยจะจ่ายให้ตามราคาทุนหรือราคาที่แท้จริงของทรัพย์สินที่เกิดการสูญหายหรือเสียหาย และอยู่ในวงเงินไม่เกิน 100,000บาท (หนึ่งแสนบาทถ้วน) ต่อกรณี” ถือได้ว่าเป็นสัญญาที่จำเลยตกลงทำสัญญาโดยระบุความรับผิดชอบและยินยอมชำระค่าเสียหายให้แก่บริษัทออดิโอ เชน จำกัด (ผู้เอาประกันภัย) ในกรณีที่ทรัพย์สินสูญหายเนื่องจากการโจรกรรม ดังนั้น เมื่อปรากฏว่าทรัพย์สินของบริษัทออดิโอ เชน จำกัด (ผู้เอาประกันภัย) ได้สูญหายไปเนื่องจากมีคนร้ายเข้าไปโจรกรรมภายในระยะเวลาที่สัญญารักษาความปลอดภัยดังกล่าวยังมีผลใช้บังคับ จำเลยจึงต้องรับผิดต่อบริษัทออดิโอ เชน จำกัด (ผู้เอาประกันภัย) ตามสัญญา และเนื่องจากทรัพย์สินที่สูญหายดังกล่าวเป็นทรัพย์ที่ได้เอาประกันภัยไว้ เมื่อโจทก์ซึ่งเป็นผู้รับประกันภัยได้ใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่ผู้เอาประกันภัยไปแล้วโจทก์จึงย่อมเข้ารับช่วงสิทธิของผู้เอาประกันภัยอันมีต่อผู้กระทำความเสียหาย โดยเรียกร้องเอาจากจำเลยตามสัญญาบริการรักษาความปลอดภัยได้ที่ศาลอุทธรณ์พิพากษานั้น ศาลฎีกาเห็นพ้องด้วย”
พิพากษายืน