แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การประเมินภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาสำหรับปีภาษี 2551 ถึงปีภาษี 2554 มีทั้งการประเมินครึ่งปีกับเต็มปี ซึ่งถือได้ว่าเป็นการประเมินภาษีในปีภาษีเดียวกัน เงินภาษีสำหรับการประเมินครึ่งปีและเต็มปีภาษีจึงเป็นจำนวนเดียวกัน ซึ่งเมื่อรวมคำนวณเงินภาษีในส่วนของเบี้ยปรับที่พิพาทสำหรับการประเมินครึ่งปีและเต็มปีภาษีเข้าด้วยกันแล้วมีจำนวนเกินกว่า 50,000 บาท จึงไม่ต้องห้ามอุทธรณ์ในข้อเท็จจริง ตาม พ.ร.บ.จัดตั้งศาลภาษีอากรและวิธีพิจารณาคดีภาษีอากร พ.ศ.2528 มาตรา 25 (เดิม)
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องขอให้เพิกถอนการประเมินภาษีเงินได้ของเจ้าพนักงานประเมินและเพิกถอนคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของคณะกรรมการพิจารณาอุทธรณ์ในส่วนของเบี้ยปรับ 1,785,750 บาท และขอให้งดหรือลดเบี้ยปรับ
จำเลยให้การขอให้ยกฟ้อง
ศาลภาษีอากรกลางพิพากษาให้แก้ไขหนังสือแจ้งการประเมินและคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของคณะกรรมการพิจารณาอุทธรณ์ของจำเลยทั้ง 10 ฉบับ ตามคำฟ้อง โดยให้ลดเบี้ยปรับให้แก่โจทก์ คงเหลือเรียกเก็บเพียงร้อยละ 30 ของเบี้ยปรับตามกฎหมาย ค่าฤชาธรรมเนียมให้เป็นพับ
โจทก์อุทธรณ์ต่อศาลฎีกา
ศาลฎีกาแผนกคดีภาษีอากรวินิจฉัยว่า ข้อเท็จจริงรับฟังเป็นยุติว่า โจทก์เป็นเจ้าของที่ดินโดยให้ห้างหุ้นส่วนจำกัด เว็ลธิ แก๊ส เช่าประกอบกิจการสถานีจำหน่ายก๊าซเชื้อเพลิงสำหรับรถยนต์ มีกำหนดคราวละ 3 ปี ตั้งแต่ปี 2550 เป็นต้นมา โจทก์ได้รับเงินค่าเช่าที่ดินดังกล่าวตั้งแต่ปี 2550 ถึง 2554 แต่ไม่ได้นำเงินค่าเช่าซึ่งเป็นเงินได้พึงประเมินมายื่นแบบแสดงรายการภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา จำเลยจึงประเมินภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาแก่โจทก์ โจทก์อุทธรณ์การประเมินเฉพาะในส่วนของเบี้ยปรับโดยขอให้งดหรือลดเบี้ยปรับ ต่อมาคณะกรรมการพิจารณาอุทธรณ์เห็นว่า ชั้นตรวจสอบเจ้าพนักงานประเมินได้ลดเบี้ยปรับให้คงเรียกเก็บร้อยละ 50 ของเบี้ยปรับตามกฎหมายเหมาะสมแล้ว ไม่มีเหตุจะลดเบี้ยปรับให้อีกจึงให้ยกอุทธรณ์ ตามคำวินิจฉัยอุทธรณ์เลขที่ สภ.2/อธ.1/1/6/2557 ลงวันที่ 19 มีนาคม 2557 โจทก์ชำระค่าภาษีครบถ้วนและผ่อนชำระเงินเพิ่มบางส่วน ปีภาษี 2555 และ 2556 โจทก์ยื่นแบบแสดงรายการภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาพร้อมชำระภาษีเรื่อยมา
สำหรับปัญหาว่าคดีของโจทก์ต้องห้ามอุทธรณ์ในข้อเท็จจริงหรือไม่ ที่จำเลยแก้อุทธรณ์ว่า ทุนทรัพย์ที่พิพาทตามหนังสือแจ้งภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา (ภ.ง.ด.12) สำหรับปีภาษี 2551 (ครึ่งปี) มีทุนทรัพย์ 16,700 บาท ปีภาษี 2552 (ครึ่งปี) มีทุนทรัพย์ 40,700 บาท ปีภาษี 2553 (ครึ่งปี) มีทุนทรัพย์ 40,700 บาท และปีภาษี 2554 (ครึ่งปี) มีทุนทรัพย์ 40,700 บาท เป็นกรณีที่คดีของโจทก์มีทุนทรัพย์ที่พิพาทไม่เกิน 50,000 บาท จึงต้องห้ามอุทธรณ์ในข้อเท็จจริง ตามพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลภาษีอากรและวิธีพิจารณาคดีภาษีอากร พ.ศ.2528 มาตรา 25 (เดิม) นั้น ศาลฎีกาแผนกคดีภาษีอากรเห็นว่า การประเมินภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาสำหรับปีภาษี 2551 ถึงปีภาษี 2554 มีทั้งการประเมินครึ่งปีกับเต็มปี ซึ่งถือได้ว่าเป็นการประเมินภาษีในปีภาษีเดียวกัน จำนวนเงินภาษีของปีภาษี 2551 ถึงปีภาษี 2554 จึงมียอดเงินภาษีของปีภาษี 2551 (ครึ่งปี) ถึงปีภาษี 2554 (ครึ่งปี) ตามลำดับรวมอยู่ด้วย เงินภาษีสำหรับการประเมินครึ่งปีและเต็มปีภาษีจึงเป็นจำนวนเดียวกัน ซึ่งเมื่อรวมคำนวณเงินภาษีในส่วนของเบี้ยปรับที่พิพาทสำหรับการประเมินครึ่งปีและเต็มปีภาษีเข้าด้วยกันแล้วมีจำนวนเกินกว่า 50,000 บาท จึงไม่ต้องห้ามอุทธรณ์ในข้อเท็จจริง
คดีมีปัญหาต้องวินิจฉัยตามอุทธรณ์ของโจทก์ว่า มีเหตุงดเบี้ยปรับหรือลดเบี้ยปรับให้แก่โจทก์เพิ่มเติมหรือไม่ ศาลฎีกาแผนกคดีภาษีอากรเห็นว่า จากข้อเท็จจริงที่ฟังได้ว่า โจทก์จบการศึกษาชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ก่อนปี 2550 มีอาชีพขายข้าวแกงและไม่เคยยื่นแบบแสดงรายการภาษีเงินได้บุคคลธรรมดามาก่อน เมื่อโจทก์ให้ห้างหุ้นส่วนจำกัด เว็ลธิ แก๊ส เช่าที่ดิน และห้างหุ้นส่วนจำกัด เว็ลธิ แก๊ส ก็ชำระค่าเช่าโดยหักภาษี ณ ที่จ่ายไว้เป็นประจำทุกเดือน ประกอบกับโจทก์ไม่มีรายได้อื่นอีก อาจทำให้โจทก์ซึ่งไม่มีความรู้เรื่องภาษีเพียงพอเข้าใจได้ว่าโจทก์เสียภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาแล้ว เมื่อโจทก์ได้รับแจ้งจากหุ้นส่วนผู้จัดการห้างหุ้นส่วนจำกัด เว็ลธิ แก๊ส ก็รีบเข้าไปติดต่อกับพนักงานเจ้าหน้าที่ของจำเลยและยอมชำระค่าภาษีตามการประเมินจนครบถ้วน เหลือเพียงเงินเพิ่มที่ผ่อนชำระมาโดยตลอด หลังจากปีภาษีพิพาทโจทก์ก็นำเงินได้พึงประเมินจากค่าเช่าดังกล่าวมายื่นแบบแสดงรายการภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาเรื่อยมา การที่โจทก์ไม่ได้ยื่นแบบแสดงรายการภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาจึงเกิดจากความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ไม่มีเจตนาที่จะหลีกเลี่ยงภาษี ทั้งโจทก์ให้ความร่วมมือกับพนักงานเจ้าหน้าที่ของจำเลยด้วยดี เห็นสมควรงดเบี้ยปรับให้โจทก์ทั้งหมด ที่ศาลภาษีอากรกลางลดเบี้ยปรับให้แก่โจทก์คงเหลือร้อยละ 30 ของเบี้ยปรับตามกฎหมายนั้น ศาลฎีกาแผนกคดีภาษีอากรไม่เห็นพ้องด้วย อุทธรณ์ของโจทก์ฟังขึ้น
พิพากษาแก้เป็นว่า ให้แก้ไขหนังสือแจ้งภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา เลขที่ ภ.ง.ด.12-02010171-25560624-001-00012 ถึง 00021 ลงวันที่ 24 มิถุนายน 2556 และคำวินิจฉัยอุทธรณ์เลขที่ สภ.2/อธ.1/1/6/2557 ลงวันที่ 19 มีนาคม 2557 โดยให้งดเบี้ยปรับแก่โจทก์ นอกจากที่แก้ให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลภาษีอากรกลาง ค่าฤชาธรรมเนียมชั้นอุทธรณ์ให้เป็นพับ
