แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
มีความประสงค์และแสดงเจตนาจะขายส่วนหนึ่งของที่ดินทางด้านตวันตก แต่ผู้ขายอ่านหนังสือไม่ออก เซ็นแต่ชื่อในสัญญาซื้อขายไปโดยสำคัญผิดเป็นขายทางด้านตวันออก ถือว่าเป็นการสำคัญผิดในสาระสำคัญแห่งนิติกรรม ตกเป็นโมฆะ
การฟ้องขอให้ทำลายนิติกรรมสัญญาซื้อขายที่ตกเป็นโมฆะนั้น ผู้ขายนำคดีมาฟ้องเกิน 1 ปีได้ไม่ขาดอายุความ
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เป็นเจ้าของที่ดิน ๑ แปลงเมื่อเดือน ๑๒ พ.ศ.๙๕ จำเลยได้ขอซื้อที่ดินเฉพาะทางด้านทิศตวันตกเพื่อปลูกบ้านอยู่ ๑ หลังกว้าง ๕ วา ลึก ๑ วา ราคา ๓,๐๐๐ บาท วันที่ ๒๗ พ.ย.๙๕ จำเลยให้โจทก์ลงชื่อและมอบเงิน ๑,๐๐๐ บาทให้โจทก์กับสั่งว่าเงินอีก ๒,๐๐๐ บาทจำเลยจะชำระให้นอกที่ว่าการอำเภอเพื่อมิต้องเสียอากรแสตมป์ โจทก์เป็นกรรมกรไม่รู้หนังสือเซ็นได้แต่ชื่อและไม่รู้ระเบียบ เชื่อว่าเป็นการซื้อขายที่ดินตามที่ตกลงกันจึงปฏิบัติตาม ต่อมาโจทก์เตือนให้จำเลยจัดการรังวัดเพื่อทำการซื้อขายกัน จำเลยผัดผ่อนจนเดือน ส.ค.๙๖ โจทก์ทราบว่าจำเลยได้บอกขายที่ดินทางทิศตวันออกของโจทก์ซึ่งกว้าง ๑๕ วา ยาว ๒๕ วา โจทก์จึงทราบว่าจำเลยให้โจทก์ลงชื่อในหนังสือสัญญาซื้อขายที่ดินให้จำเลยผิดจากที่ตกลงกัน จึงขอให้ศาลสั่งว่าสัญญาซื้อขายที่ดินระหว่างโจทก์จำเลยเป็นโมฆะ
จำเลยให้การว่าได้ขอซื้อที่ดินโจทก์กว้าง ๑๕ วาลึก ๒๕ วา ตกลงราคากัน ๑,๐๐๐ บาท โจทก์ได้ยื่นเรื่องราวจะซื้อขายที่ดินที่จำเลยตกลงจะซื้อ ได้ทำการรังวัดและปิดประกาศแล้ว ไม่มีผู้ใดคัดค้าน อำเภอได้ทำสัญญาซื้อขายให้และชำระเงินกันแล้ว และว่าคดีโจทก์ขาดอายุความ
ศาลชั้นต้นพิพากษาว่าคดีโจทก์ไม่ขาดอายุความและให้ทำลายนิติกรรมสัญญาซื้อขายระหว่างโจทก์จำเลย
จำเลยอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า โจทก์มีความประสงค์และแสดงเจตนาจะขายที่ดินทางด้านตะวันตก กว้าง ๕ วา ลึก ๑๕ วาในราคา ๓,๐๐๐ บาท ซึ่งเป็นราคาพอสมควร มิใช่มีความประสงค์และแสดงเจตนาจะขายที่ดินแปลงด้านตวันออกกว้าง ๑๕ วา ลึก ๒๕ วา ให้จำเลยในราคา ๓,๐๐๐ บาทเพระถูกมากไป การที่โจทก์ยอมเซ็นชื่อในสัญญาซื้อขายที่ดินตอนนี้ให้จำเลยก็โดยสำคัญผิด เพราะอ่านหนังสือไม่ออกและเชื่อใจจำเลยการสำคัญผิดนี้เป็นสาระสำคัญแห่งนิติกรรม จึงตกเป็นโมฆะตาม ป.พ.พ.มาตรา ๑๑๙ และโจทก์นำคดีมาฟ้องจากวันที่ทราบเป็นเวลา ๑ ปีเศษ ก็ไม่ขาดอายุความ พิพากษายืน
