แหล่งที่มา : สำนักงานส่งเสริมงานตุลาการ
ย่อสั้น
พระราชบัญญัติล้มละลายฯ มาตรา 90/9 วรรคสาม บัญญัติว่า”ลูกหนี้หรือเจ้าหนี้อาจยื่นคำคัดค้านก่อนวันนัดไต่สวนนัดแรกไม่น้อยกว่าสามวัน ในกรณีที่เป็นการคัดค้านผู้ทำแผน ลูกหนี้หรือเจ้าหนี้จะเสนอชื่อบุคคลอื่นเป็นผู้ทำแผนด้วยหรือไม่ก็ได้…” และในบทนิยามมาตรา 90/1″เจ้าหนี้” หมายความว่า เจ้าหนี้มีประกันหรือเจ้าหนี้ไม่มีประกัน” เมื่อพิจารณาบทบัญญัติสองมาตรานี้ประกอบกันแล้ว จึงเห็นได้ว่ากฎหมายล้มละลายส่วนการฟื้นฟูกิจการให้สิทธิเจ้าหนี้ทุกประเภทยื่นคำคัดค้านคำร้องขอฟื้นฟูกิจการเพื่อปกป้องสิทธิของตน ส่วนคำว่า”เจ้าหนี้” นั้น คือ ผู้มีสิทธิเรียกร้องให้ลูกหนี้ชำระหนี้ได้ เช่นนี้ เมื่อผู้ร้องขอยื่นคำร้องขอฟื้นฟูกิจการเพื่อนำโรงงานในขณะที่ตกอยู่ในภาระการเช่าแก่ผู้คัดค้านที่ 2 มาดำเนินกิจการตามสัญญาเช่าโรงงานดังกล่าว ผู้คัดค้านที่ 2 ในฐานะผู้เช่าชอบที่จะได้ใช้หรือได้รับประโยชน์ในโรงงานอย่างใดอย่างหนึ่งชั่วระยะเวลาการเช่าตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 537 และมีสิทธิเรียกร้องให้ลูกหนี้ปฏิบัติหน้าที่ของตนในฐานะผู้ให้เช่า จึงมีฐานะเป็นเจ้าหนี้ ย่อมมีสิทธิยื่นคำคัดค้านการขอฟื้นฟูกิจการของผู้ร้องขอดังกล่าวตามมาตรา 90/9 วรรคสาม
ย่อยาว
ผู้ร้องขอซึ่งเป็นลูกหนี้ยื่นคำร้องขอ ขอให้ศาลมีคำสั่งให้ฟื้นฟูกิจการของลูกหนี้และตั้งให้นายอำนาจ อักษรวนิช เป็นผู้ทำแผน หากศาลยังไม่มีคำสั่งตั้งผู้ทำแผนก็ให้ตั้งนายอำนาจ อักษรวนิชเป็นผู้บริหารชั่วคราว
ผู้คัดค้านที่ 1 ยื่นคำคัดค้าน ขอให้ยกคำร้อง
ผู้คัดค้านที่ 2 ยื่นคำคัดค้านว่า ปัจจุบันลูกหนี้ไม่ได้ดำเนินกิจการโรงงานดังกล่าวแต่อย่างใด ความจริงแล้วผู้คัดค้านที่ 2 ได้เช่าโรงงานพร้อมเครื่องจักรจากลูกหนี้ กิจการของลูกหนี้ประสบปัญหาขาดทุนยังไม่มีช่องทางที่จะขยายกิจการเนื่องจากเป็นการผลิตเพื่อตอบสนองความต้องการในท้องถิ่นและจังหวัดใกล้เคียงเท่านั้น จึงไม่มีประโยชน์ในการฟื้นฟูกิจการเพราะไม่สามารถชำระหนี้ดังที่ลูกหนี้อ้างได้ นายอำนาจอักษรวนิช ผู้บริหารของลูกหนี้ไม่เหมาะสมจะเป็นผู้ทำแผน หากศาลมีคำสั่งให้ฟื้นฟูกิจการของลูกหนี้แล้ว ผู้คัดค้านที่ 2 ขอเสนอนายชัยยง พึ่งรัศมี เป็นผู้ทำแผนและผู้บริหารแผน ขอให้ยกคำร้องขอ
ผู้คัดค้านที่ 3 ยื่นคำคัดค้าน ขอให้ยกคำร้อง
ระหว่างนัดฟังคำสั่ง ผู้คัดค้านที่ 3 ขอถอนคำคัดค้าน ศาลอนุญาต ผู้คัดค้านที่ 1 ขอถอนคำคัดค้านเฉพาะส่วนการขอฟื้นฟูกิจการ ศาลล้มละลายกลางมีคำสั่งอนุญาตให้ถอนคำคัดค้านเฉพาะส่วนได้ ส่วนคำคัดค้านในส่วนอื่นจะรวมไปสั่งเมื่อมีคำพิพากษา
ศาลล้มละลายกลางมีคำสั่งยกคำร้องขอ
ผู้ร้องขออุทธรณ์ต่อศาลฎีกา
ศาลฎีกาแผนกคดีล้มละลายวินิจฉัยว่า “พิเคราะห์แล้ว มีปัญหาต้องวินิจฉัยตามอุทธรณ์ของผู้ร้องขอว่า กรณีมีเหตุอันสมควรและมีช่องทางที่จะฟื้นฟูกิจการของลูกหนี้หรือไม่ เห็นว่า ในการฟื้นฟูกิจการนั้นมีวัตถุประสงค์เพื่อให้กิจการของลูกหนี้ซึ่งประสบปัญหาสภาพคล่องทางการเงินชั่วคราวได้มีโอกาสฟื้นฟูกิจการหรือปรับโครงสร้างกิจการของลูกหนี้เพื่อให้กิจการของลูกหนี้กลับคืนสู่สภาพที่สามารถดำเนินกิจการตามปกติต่อไปได้ คดีนี้ข้อเท็จจริงรับฟังเป็นยุติในชั้นนี้ว่า ลูกหนี้เป็นเจ้าของกิจการและโรงงานผลิตกระดาษและกล่องกระดาษ ลูกหนี้ให้ผู้คัดค้านที่ 2 เช่าโรงงานดังกล่าวมีกำหนด 3 ปี ขณะยื่นคำร้องขอฟื้นฟูกิจการ สัญญาเช่ายังไม่ครบกำหนดผู้คัดค้านที่ 2 เป็นผู้ครอบครองและทำประโยชน์ในทรัพย์สินที่เช่า เช่นนี้เมื่อลูกหนี้มีกิจการเฉพาะโรงงานผลิตกระดาษและผลิตกล่องกระดาษดังกล่าว แต่โรงงานดังกล่าวอยู่ระหว่างสัญญาเช่ากับผู้คัดค้านที่ 2 ผู้คัดค้านที่ 2 จึงเป็นผู้ครอบครองและทำประโยชน์ในโรงงานดังกล่าวในขณะที่ยื่นคำร้องขอ ลูกหนี้ยังไม่อาจปรับปรุงฟื้นฟูกิจการในการประกอบกิจการโรงงานดังกล่าวได้ ทั้งการให้เช่าโรงงานของลูกหนี้ก็ปรากฏว่ามีสัญญาเช่าเพียงรายเดียวคือสัญญาเช่าระหว่างลูกหนี้กับผู้คัดค้านที่ 2 เท่านั้น ซึ่งมีกำหนดค่าเช่าแน่นอน หาใช่กรณีลูกหนี้ประกอบกิจการทำเป็นธุรกิจในการให้เช่าทรัพย์สินอันจะต้องมีการจัดการบริหารดำเนินงานในทางธุรกิจการค้าแต่อย่างใด กรณีจึงไม่มีเหตุอันสมควรและมีช่องทางที่จะฟื้นฟูกิจการของลูกหนี้ตามพระราชบัญญัติล้มละลายพ.ศ. 2483 มาตรา 90/10 สำหรับที่ผู้ร้องขออุทธรณ์ว่าผู้คัดค้านที่ 2 ไม่ได้เป็นเจ้าหนี้ของลูกหนี้จึงไม่มีสิทธิยื่นคำคัดค้านคำร้องขอฟื้นฟูกิจการของกิจการของผู้ร้องขอได้ และผู้ร้องขอไม่ต้องรับผิดชดใช้ค่าฤชาธรรมเนียมแทนผู้คัดค้านที่ 2 นั้น เห็นว่า พระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483มาตรา 90/9 วรรคสาม บัญญัติว่า “ลูกหนี้หรือเจ้าหนี้อาจยื่นคำคัดค้านก่อนวันนัดไต่สวนนัดแรกไม่น้อยกว่าสามวัน ในกรณีที่เป็นการคัดค้านผู้ทำแผน ลูกหนี้หรือเจ้าหนี้จะเสนอชื่อบุคคลอื่นเป็นผู้ทำแผนด้วยหรือไม่ก็ได้…” และในบทนิยามมาตรา 90/1 “เจ้าหนี้” หมายความว่า เจ้าหนี้มีประกันหรือเจ้าหนี้ไม่มีประกัน” เมื่อพิจารณาบทบัญญัติสองมาตรานี้ประกอบกันแล้ว จึงเห็นได้ว่ากฎหมายล้มละลายส่วนการฟื้นฟูกิจการให้สิทธิเจ้าหนี้ทุกประเภทยื่นคำคัดค้านคำร้องขอฟื้นฟูกิจการเพื่อปกป้องสิทธิของตน ส่วนคำว่า “เจ้าหนี้” นั้น คือผู้มีสิทธิเรียกร้องให้ลูกหนี้ชำระหนี้ได้เช่นนี้เมื่อผู้ร้องขอยื่นคำร้องขอฟื้นฟูกิจการเพื่อนำโรงงานในขณะที่ตกอยู่ในภาระการเช่าแก่ผู้คัดค้านที่ 2 มาดำเนินกิจการตามสัญญาเช่าโรงงานดังกล่าวผู้คัดค้านที่ 2 ในฐานะผู้เช่าชอบที่จะได้ใช้หรือได้รับประโยชน์ในโรงงานอย่างใดอย่างหนึ่งชั่วระยะเวลาการเช่าตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 537 และมีสิทธิเรียกร้องให้ลูกหนี้ปฏิบัติหน้าที่ของตนในฐานะผู้ให้เช่า จึงมีฐานะเป็นเจ้าหนี้ย่อมมีสิทธิยื่นคำคัดค้านการขอฟื้นฟูกิจการของผู้ร้องขอดังกล่าวตามพระราชบัญญัติล้มละลายพ.ศ. 2483 มาตรา 90/9 วรรคสาม เมื่อผู้คัดค้านที่ 2 มีฐานะเป็นคู่ความในคดีและศาลล้มละลายกลางได้ไต่สวนแล้วมีคำสั่งยกคำร้องขอศาลล้มละลายกลางจึงชอบที่จะมีคำสั่งให้ผู้ร้องขอชดใช้ค่าฤชาธรรมเนียมแทนผู้คัดค้านที่ 2 ได้ ที่ศาลล้มละลายกลางมีคำสั่งมานั้น ศาลฎีกาเห็นพ้องด้วย อุทธรณ์ของผู้ร้องขอฟังไม่ขึ้น”
พิพากษายืน
