แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
เครื่องเล่นเกมไฟฟ้าที่เล่นคนเดียวก็ได้ หากผู้เล่นมีความสามารถหรือมีทักษะ ก็จะได้คะแนนดี แต่ผู้เล่นจะไม่ได้รับ ผลตอบแทนใด ๆ จากเครื่องเล่น คงได้รับความสนุกเพลิดเพลิน เท่านั้น แสดงว่า โดยสภาพของเครื่องเล่นนั้นเป็นการ ให้ความสนุกสนานเพลิดเพลินแก่ผู้เล่น โดยผู้เล่นจะต้อง จ่ายค่าเล่นด้วยการหยอดเหรียญลงไปในตู้ แม้จะมีคะแนน ปรากฏบนจอภาพก็เป็นส่วนหนึ่งของการเล่นดังกล่าว โดยเป็นเพียงสิ่งที่แสดงถึงความสามารถหรือทักษะของผู้เล่น เท่านั้น จึงไม่เป็นเครื่องเล่นที่อยู่ในความหมายของกฎกระทรวง ฉบับที่ 23(พ.ศ. 2530) ออกตามความในพระราชบัญญัติการพนัน พ.ศ. 2478 ที่จะต้องขออนุญาตจัดให้มีการเล่นดังกล่าว
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า เมื่อวันที่ 12 มกราคม 2537 เวลากลางวันจำเลยได้เป็นผู้จัดให้มีการเล่นการพนันตู้วีดีโอเกมซึ่งเป็นเครื่องเล่นซึ่งใช้ไฟฟ้าจักรกล โดยผู้เล่นการพนันต้องหยอดเหรียญเป็นค่าเล่นแล้วสวิตซ์ไฟฟ้าจะเปิดให้เครื่องทำงานแล้วผู้เล่นใช้วิธีเลื่อน กด ดีด ดึง ดัน ยิง โยน โยก หมุนหรือวิธีอื่นใดโดยมีการนับแต้มหรือเครื่องหมายใด ๆ เป็นเกณฑ์แพ้ชนะไว้ด้วยและจำเลยได้ผลประโยชน์จากเงินที่ผู้เล่นหยอดไว้ อันเป็นการจัดให้มีการเล่นตามบัญชี ข. อันดับที่ 28 ท้ายพระราชบัญญัติการพนัน พ.ศ. 2478 โดยไม่ได้รับอนุญาต ตามวันเวลาดังกล่าวเจ้าพนักงานตำรวจจับกุมจำเลยได้พร้อมยึดตู้วีดีโอเกม 5 ตู้และเงินสด 100 บาท อันเป็นเครื่องมือที่ใช้ในการจัดให้มีการเล่นและเป็นทรัพย์สินที่จำเลยได้จากการจัดให้มีการเล่นดังกล่าวไว้เป็นของกลาง ขอให้ลงโทษตามพระราชบัญญัติการพนัน พ.ศ. 2478มาตรา 4, 5, 6, 10 และ 12 กฎกระทรวงฉบับที่ 17 (พ.ศ. 2503)ออกตามความในพระราชบัญญัติการพนัน พ.ศ. 2478 ข้อ 3, 4, 5, 17กฎกระทรวงฉบับที่ 18 (พ.ศ. 2504) ออกตามความในพระราชบัญญัติการพนัน พ.ศ. 2478 ข้อ 2, 3, 4, 6 กฎกระทรวงฉบับที่ 23(พ.ศ. 2530) ออกตามความในพระราชบัญญัติการพนัน พ.ศ. 2478ข้อ 1, 2, 3, 4, 5, 6 ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 32, 33และให้ริบตู้วีดีโอเกมและเงินสดของกลาง
จำเลยให้การปฏิเสธ
ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง คืนเงินและของกลางทั้งหมดแก่เจ้าของ
โจทก์อุทธรณ์โดยอัยการสูงสุดรับรองให้อุทธรณ์ในปัญหาข้อเท็จจริง
ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับว่า จำเลยมีความผิดตามพระราชบัญญัติการพนัน พ.ศ. 2478 มาตรา 4 วรรคสอง, 10, 12(2) จำคุก4 เดือน และปรับ 2,000 บาท ไม่ปรากฏว่าจำเลยเคยได้รับโทษจำคุกมาก่อนสมควรให้โอกาสจำเลยกลับตัวเป็นพลเมืองดีโทษจำคุกให้รอการลงโทษไว้ มีกำหนด 1 ปี ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 56 ริบเงินสดของกลาง ส่วนตู้วีดีโอเกมของกลางมิใช่ทรัพย์ที่ใช้สำหรับเล่นการพนันโดยเฉพาะจึงไม่ริบ
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “ข้อเท็จจริงฟังเป็นยุติว่า ตามวันเวลาเกิดเหตุตามฟ้อง เจ้าพนักงานตำรวจยึดเครื่องเล่นเกมไฟฟ้า จำนวน 5 ตู้ซึ่งอยู่ในความครอบครองของจำเลย พร้อมเหรียญห้าบาทจำนวน 20 เหรียญซึ่งอยู่ในเครื่องเล่นดังกล่าวเป็นของกลาง ปัญหาที่ต้องวินิจฉัยตามฎีกาจำเลยประการแรกมีว่า เครื่องเล่นเกมไฟฟ้าของกลางเป็นเครื่องเล่นการพนันตามบัญชี ข. อันดับ 28 ท้ายพระราชบัญญัติการพนัน พ.ศ. 2478 ซึ่งแก้ไขโดยกฎกระทรวง ฉบับที่ 23(พ.ศ. 2530) ออกตามความในพระราชบัญญัติการพนัน พ.ศ. 2478หรือไม่ พิเคราะห์แล้วเดิมเครื่องเล่นตามบัญชี ข. อันดับ 28 นั้นเป็นการเพิ่มขึ้นโดยข้อ 2 แห่งกฎกระทรวง ฉบับที่ 18 (พ.ศ. 2504)ระบุว่า “เครื่องเล่นซึ่งใช้ไฟฟ้าจักรกลหรือสปริง ดีด ยิง หรือโยนวัตถุใด ๆ ในภาชนะโดยมีการนับแต้มหรือเครื่องหมายใด ๆ “ต่อมาในปี 2530 มีการแก้ไขโดยข้อ 2 แห่งกฎกระทรวง ฉบับที่ 23(พ.ศ. 2530) เป็นว่า “เครื่องเล่นซึ่งใช้เครื่องกลพลังไฟฟ้าพลังแสงสว่าง หรือพลังอื่นใดที่ใช้เล่นโดยวิธีสัมผัส เลื่อน กด ดีด ดึง ยิง โยน โยก หมุน หรือวิธีอื่นใดซึ่งสามารถทำให้แพ้ชนะกันได้ไม่ว่าจะโดยมีการนับแต้มหรือเครื่องหมายใด ๆ หรือไม่ก็ตาม” ตามคำจำกัดความดังกล่าว เห็นได้ในเบื้องต้นว่าตามบทกฎหมายที่แก้ไขใหม่เครื่องเล่นดังกล่าวจะต้องเป็นเครื่องเล่นซึ่งสามารถทำให้แพ้ชนะกันได้เป็นสำคัญ คดีนี้จ่าสิบตำรวจชูเดช ตันยะกุล และร้อยตำรวจเอกนพดล เทียนเพิ่มพูน พยานโจทก์เบิกความว่า ตู้เกมไฟฟ้าของกลางก่อนเล่นผู้เล่นจะต้องหยอดเหรียญชนิดห้าบาทเข้าไปในเครื่อง เครื่องจึงจะทำงานและปรากฏภาพบนจอ บางตู้เล่นได้คนเดียว บางตู้อาจเล่นได้ถึง2 คน แล้วแต่ชนิดของเกม ระหว่างการเล่นจะมีตัวเลขแสดงคะแนนบนจอภาพด้วยเมื่อจบเกมคะแนนรวมสุดท้ายจะปรากฏขึ้นคะแนนที่ปรากฏสุดท้ายนี้ถือเป็นการแพ้ชนะคดี ในกรณีที่มีการเล่นคนเดียว ผู้ที่ยืนดูสามารถที่จะเล่นการพนันโดยถือคะแนนที่ปรากฏบนจอภาพได้ด้วย ร้อยตำรวจเอกนพดลตอบทนายจำเลยถามค้านว่า เครื่องเล่นดังกล่าวในการเล่นตัวผู้เล่นจะไม่ได้รับผลตอบแทนใด ๆ จากเครื่องเล่น หากไม่มีการพนันก็จะได้รับความสนุกสนานเพลิดเพลิน ผู้เล่นที่มีทักษะหรือความสามารถก็จะได้คะแนนดี ศาลฎีกาเห็นว่า ที่กฎกระทรวงกำหนดว่าเครื่องเล่นซึ่งสามารถทำให้แพ้ชนะกันได้นั้น ย่อมมีความหมายปกติว่าเป็นการแพ้ชนะระหว่างบุคคลตั้งแต่ 2 ฝ่ายขึ้นไป แต่จากคำเบิกความของพยานโจทก์ดังกล่าวไม่ได้ความว่าในกรณีเครื่องเล่นที่เล่นได้2 คน จะสามารถแพ้ชนะกันได้อย่างไร นอกจากนี้ได้ความจากพยานโจทก์อีกว่า เครื่องเล่นเกมไฟฟ้าของกลางสามารถเล่นคนเดียวได้ หากผู้เล่นมีความสามารถหรือมีทักษะก็จะได้คะแนนดีแต่ผู้เล่นจะไม่ได้รับผลตอบแทนใด ๆ จากเครื่องเล่น คงได้รับความสนุกเพลิดเพลินเท่านั้น แสดงว่า โดยสภาพของเครื่องเล่นของกลางนั้นเป็นการให้ความสนุกสนานเพลิดเพลินแก่ผู้เล่นโดยผู้เล่นจะต้องจ่ายค่าเล่นด้วยการหยอดเหรียญลงไปในตู้แม้จะมีคะแนนปรากฏบนจอภาพก็เห็นได้ว่าเป็นคะแนนความสามารถของผู้เล่น ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการเล่นดังกล่าวโดยเป็นเพียงสิ่งที่แสดงถึงความสามารถหรือทักษะของผู้เล่นเท่านั้น ส่วนที่โจทก์นำสืบอ้างว่าอาจมีการใช้ผลคะแนนดังกล่าวเพื่อเล่นการพนันกันได้นั้นก็เห็นได้ว่าเป็นเรื่องที่ขึ้นอยู่กับความประสงค์ของบุคคลที่เกี่ยวข้องต่างกัน หาใช่เป็นคุณสมบัติตามปกติของเครื่องเล่นดังกล่าวไม่ ข้อเท็จจริงจึงยังฟังไม่ได้ว่า เครื่องเล่นของกลางเป็นเครื่องเล่นที่อยู่ในความหมายของกฎกระทรวงฉบับที่ 23 (พ.ศ. 2530) ออกตามความในพระราชบัญญัติการพนันพ.ศ. 2478 การกระทำของจำเลยจึงไม่เป็นความผิดตามฟ้องฎีกาจำเลยฟังขึ้น”
พิพากษากลับ ให้ยกฟ้อง ของกลางคืนเจ้าของ
