แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
จำเลยถูกตรวจคัดเลือกให้เป็นทหารกองประจำการ นายอำเภอมีหมายนัดให้จำเลยไปรายงานตัวเข้ารับราชการทหาร จำเลยรับหมายนัดแล้วไม่ไปรายงานตัวตามเวลานัด โดยมิได้มีเจตนาหลีกเลี่ยงขัดขืน เพราะจำเลยเกิดเจ็บป่วยท้องเดินมีอาการอ่อนเพลีย นั้น จำเลยไม่มีความผิดตามพระราชบัญญัติรับราชการทหาร มาตรา 45
บุคคลใดหลีกเลี่ยงหรือขัดขืนด้วยประการใด ๆ เพื่อจะไม่ให้เข้ารับราชการทหารกองประจำการ ตามที่บัญญัติไว้ในมาตรา 45 นั้น ไม่มีข้อความตอนใดจะตีความได้ว่าแม้ขาดเจตนาก็มีความผิด
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยเป็นทหารกองเกิน คณะกรรมการตรวจเลือกได้ตรวจเลือกจำเลยเข้ารับราชการทหารกองประจำการผลัดที่ 2 นายอำเภอหนองบัวลำภูซึ่งเป็นอำเภอท้องที่ที่เป็นภูมิลำเนาทหารของจำเลยได้ออกหมายนัดให้จำเลยมารายงานตัว ณ ที่ว่าการอำเภอหนองบัวลำภูในวันที่ 5 พฤศจิกายน 2519 เวลา 7 นาฬิกา เพื่อเข้ารับราชการทหารกองประจำการ วันเวลานัดจำเลยบังอาจหลีกเลี่ยงขัดขืนไม่มารายงานตัวเข้ารับราชการทหารกองประจำการตามหมายนัด เพื่อจะไม่ให้เข้ารับราชการทหารกองประจำการตามกฎหมาย เหตุเกิดที่ตำบลหนองบัว อำเภอหนองบัวลำภูจังหวัดอุดรธานี ขอให้ลงโทษตามพระราชบัญญัติรับราชการทหาร พ.ศ. 2497 มาตรา 45 พระราชบัญญัติรับราชการทหาร (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2516 มาตรา 11
จำเลยให้การปฏิเสธ
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้ววินิจฉัยว่า จำเลยมิได้มีเจตนาหลีกเลี่ยงขัดขืนไม่ไปรายงานตัวเพื่อเข้ารับราชการทหารตามหมายนัด กรณียังไม่เข้าองค์ประกอบอันจะเป็นความผิดตามพระราชบัญญัติรับราชการทหาร พ.ศ. 2497 มาตรา 45 พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ข้อเท็จจริงฟังเป็นยุติได้ตามคำพิพากษาของศาลล่างทั้งสองว่าจำเลยถูกตรวจคัดเลือกให้เป็นทหารกองประจำการผลัดที่ 2 นายอำเภอหนองบัวลำภูมีหมายนัดให้จำเลยไปรายงานตัวเข้ารับราชการทหารในวันศุกร์ที่ 5 พฤศจิกายน 2519 เวลา 7 นาฬิกา ณ ที่ว่าการอำเภอหนองบัวลำภูจำเลยรับหมายแล้วไม่ไปรายงานตัวตามนัดโดยไม่มีเจตนาหลีกเลี่ยงขัดขืนไม่ไปรายงานตัวเพื่อเข้ารับราชการทหารตามนัด เพราะวันนั้นจำเลยเกิดเจ็บป่วยมีอาการอ่อนเพลีย ต่อมาจำเลยถูกจับมาดำเนินคดี
มีปัญหาว่า การหลีกเลี่ยงขัดขืนไม่มารายงานตัวเพื่อเข้ารับราชการทหารกองประจำการตามที่บัญญัติไว้ในพระราชบัญญัติรับราชการทหารพ.ศ. 2497 มาตรา 45 นั้น แม้ขาดเจตนาก็ต้องรับผิดด้วยหรือไม่ ศาลฎีกาวินิจฉัยว่ามาตรา 45 ตามพระราชบัญญัติดังกล่าวที่โจทก์ขอให้ลงโทษจำเลยนั้นมีใจความว่า “บุคคลใดหลีกเลี่ยงหรือขัดขืนด้วยประการใด ๆ เพื่อจะไม่ให้เข้ารับราชการทหารกองประจำการ ฯลฯ ต้องระวางโทษ” ไม่มีข้อความตอนใดจะตีความได้ว่า แม้ขาดก็มีความผิด ฯลฯ เมื่อจำเลยมิได้มีเจตนาหลีกเลี่ยงขัดขืนเพื่อจะไม่ให้เข้ารับราชการทหารกองประจำการ จำเลยจึงไม่มีความผิด
พิพากษายืน
