แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ผู้ร้องยื่นคำร้องขอให้ศาลชั้นต้นมีคำสั่งตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกตามพินัยกรรมของ พ. ผู้ตาย ศาลชั้นต้นไต่สวนคำร้องของผู้ร้องเสร็จแล้ว และนัดฟังคำสั่งในวันที่ไต่สวนคำร้องเสร็จ การที่ผู้คัดค้านทั้งสองยื่นคำร้องคัดค้านขึ้นมา ในวันนัดฟังคำสั่งเช่นนี้ศาลชั้นต้นจะรับคำร้องคัดค้านของผู้คัดค้านทั้งสองหรือไม่ ย่อมอยู่ในดุลพินิจของศาลชั้นต้น เมื่อปรากฏว่าไม่มีเหตุที่ผู้คัดค้านทั้งสองจะยื่นคำร้องคัดค้านใดเลย ดังนั้น ที่ศาลล่างทั้งสองไม่รับคำร้องคัดค้านของผู้คัดค้านทั้งสองไว้พิจารณาจึงชอบแล้ว
ย่อยาว
ผู้ร้องยื่นคำร้องขอว่า ผู้ร้องเป็นภริยาโดยชอบด้วยกฎหมายของนายพันธ์ ซึ่งถึงแก่ความตายเมื่อวันที่ 4 กันยายน 2539 ก่อนตายผู้ตายทำพินัยกรรมและแต่งตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกแต่การจัดการมรดกมีเหตุขัดข้อง และผู้ร้องไม่เป็นบุคคลต้องห้ามตามกฎหมายขอให้มีคำสั่งตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกตามพินัยกรรมของผู้ตาย
ผู้คัดค้านทั้งสองยื่นคำร้องคำคัดค้านว่า นายพันธ์ ผู้ตาย เป็นสามีชอบด้วยกฎหมายของนางขวัญเมือง ไม่มีบุตรด้วยกัน ผู้คัดค้านทั้งสองเป็นพี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกันกับนางขวัญเมือง พินัยกรรมที่ผู้ร้องอ้างว่าผู้ตายทำไว้ตามสำเนาพินัยกรรมท้ายคำร้องของผู้ร้องเป็นพินัยกรรมที่ผู้ร้องกับพวกร่วมกันทำปลอมขึ้นทั้งฉบับทั้งข้อกำหนดตามพินัยกรรมก็ไม่ชอบเพราะกำหนดให้นำทรัพย์ซึ่งเป็นสินสมรสระหว่างผู้ตายกับนางขวัญเมืองไปยกให้แก่ทายาทตามพินัยกรรมโดยมิได้แบ่งสินสมรสส่วนของนางขวัญเมืองออกเสียก่อน พินัยกรรมดังกล่าวจึงตกเป็นโมฆะ ปรากฏว่านางขวัญเมืองถึงแก่ความตายภายหลังผู้ตาย ดังนั้น บรรดาทรัพย์สินตามที่ระบุในพินัยกรรมส่วนที่ตกเป็นของ นางขวัญเมืองย่อมตกทอดแก่ผู้คัดค้านทั้งสองและทายาทอื่นที่มีสิทธิได้รับมรดกของนางขวัญเมือง ขอให้ยกคำร้องและตั้งผู้คัดค้านทั้งสองเป็นผู้จัดการมรดกของนายพันธ์ ผู้ตาย
ศาลชั้นต้นมีคำสั่งไม่รับคำคัดค้าน
ผู้คัดค้านทั้งสองอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน ค่าฤชาธรรมเนียมชั้นอุทธรณ์ให้เป็นพับ
ผู้คัดค้านทั้งสองฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ศาลชั้นต้นได้ประกาศนัดไต่สวนคำร้อง ผู้คัดค้านที่ 1 กับพวกยื่นคำร้องคัดค้านในวันนัดไต่สวนนั้นเอง แต่ศาลชั้นต้นมีคำสั่งยกคำร้องคัดค้านเพราะผู้คัดค้านที่ 1 กับพวกไม่มีส่วนได้เสีย ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน คดีถึงที่สุด ผู้คัดค้านที่ 2 กับพวกได้ยื่นคำร้อง ขอเป็นผู้แทนเฉพาะคดีของนางขวัญเมือง ในการที่นางขวัญเมืองร้องขอเป็นผู้จัดการมรดกและคัดค้านที่ผู้ร้องขอเป็นผู้จัดการมรดกด้วย ศาลชั้นต้นนัดไต่สวนคำร้องในการที่ผู้คัดค้านที่ 2 กับพวกขอเป็นผู้แทนเฉพาะคดีก่อน แต่ไม่ทันที่จะไต่สวนเสร็จ นางขวัญเมืองถึงแก่ความตาย ผู้คัดค้านทั้งสองจึงยื่นคำร้องขอเข้าเป็นคู่ความแทนที่ผู้มรณะ ศาลชั้นต้นมีคำสั่งยกคำร้องในวันเดียวกันนั้น ผู้คัดค้านทั้งสองจึงยื่นคำร้องฉบับลงวันที่ 29 สิงหาคม 2540 คัดค้านคำร้องของผู้ร้องและขอเป็นผู้จัดการมรดกรายนี้ที่ศาลชั้นต้นมีคำสั่งไม่รับคำร้องของผู้คัดค้านทั้งสอง เพราะเห็นว่าคดีนี้ได้พิจารณามาแล้ว ผู้คัดค้านทั้งสองเข้าคัดค้านคำร้องของผู้ร้องโดยตลอดมาจนพ้นกำหนดที่จะยื่นคำร้องคัดค้านแล้ว ดังนี้ เห็นว่า เดิมผู้คัดค้านที่ 1 ยื่นคำร้องคัดค้านไว้ แต่ศาลล่างทั้งสองพิพากษาต้องกันว่าผู้คัดค้านที่ 1 ไม่มีส่วนได้เสียในคดีไม่มีสิทธิจะยื่นคำร้องคัดค้านได้ ผู้คัดค้านที่ 1 มิได้ยื่นฎีกา คดีถึงที่สุด สำหรับผู้คัดค้านที่ 2 นั้นได้ยื่นคำร้องคัดค้านในฐานะผู้แทนเฉพาะคดีของนางขวัญเมือง ระหว่างนัดไต่สวนในการขอเป็นผู้แทนเฉพาะคดีของผู้คัดค้านที่ 2 นั้นเอง นางขวัญเมืองถึงแก่ความตายศาลชั้นต้นงดการไต่สวน ผู้คัดค้านทั้งสองจึงยื่นคำร้องขอเข้าเป็นคู่ความแทนที่ผู้มรณะ ศาลชั้นต้นยกคำร้อง การที่ผู้คัดค้านทั้งสองยื่นคำร้องคัดค้านฉบับลงวันที่ 29 สิงหาคม 2540 ขึ้นมาอีก โดยที่ขณะนั้นศาลชั้นต้นไต่สวนคำร้องของผู้ร้องเสร็จแล้ว และเป็นวันเดียวกับที่ศาลชั้นต้นนัดฟังคำสั่งที่ผู้ร้องยื่นคำร้องเป็นผู้จัดการมรดกด้วย กรณีเช่นนี้ศาลชั้นต้นจะรับคำร้องคัดค้านของผู้คัดค้านทั้งสองหรือไม่ ย่อมอยู่ในดุลพินิจของศาลชั้นต้น เมื่อพิเคราะห์พฤติการณ์ที่ผู้คัดค้านทั้งสองดำเนินคดีมาแต่ต้นดังกล่าวมาปรากฏว่าไม่มีเหตุที่ผู้คัดค้านทั้งสองจะยื่นคำร้องคัดค้านใดเลย ทั้งการยื่นคำร้องคัดค้านของผู้คัดค้านทั้งสองล้วนแต่เป็นเรื่องที่เคยดำเนินการมาแล้ว ดังนั้น ที่ศาลล่างทั้งสองไม่รับคำร้องคัดค้านของผู้คัดค้านทั้งสองไว้พิจารณาจึงชอบแล้ว
พิพากษายืน ค่าฤชาธรรมเนียมชั้นฎีกาให้เป็นพับ.
