แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ตามปรกติดวงจันทร์จะเริ่มขึ้นจากพิภพในวันไหนเวลาเท่าไร เป็นหน้าที่ของศาลจะต้องรู้ เพราะเป็นสิ่งที่เป็นไปตามวิสัยธรรมดาของโลกที่รู้กันอยู่ทั่วไป
ย่อยาว
คดี ๓ สำนวนนี้คงมีปัญหามาสู่ศาลฎีกาฉะเพาะข้อหาเรื่องฆ่านางคำป้อตาย ซึ่งศาลชั้นต้นยกฟ้อง ศาลอุทธรณ์ลงโทษประหารชีวิตจำเลยทั้งสอง ตามมาตรา ๒๕๐ (๓), ๖๓, ๓๖
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ในข้อที่ว่านางคำป้อผู้ตายได้เห็นและจำผู้ร้ายได้หรือไม่ พะยานโจทก์จำเลยโต้เถียงกันในเรื่องเดือนมืดหรือหงายในเวลาเกิดเหตุ พะยานโจทก์ว่าเดือนหงายสูงพ้นยอดไม้แล้ว พะยานจำเลยว่าเดือนมือ ตามคำพะยานได้ความตรงกันว่า เกิดเหตุเวลาประมาณ ๒๐ นาฬิกาของวันแรม ๓ ค่ำ เดือน ๖ ซึ่งศาลฎีกาเห็นว่าตามวันดังกล่าว ดวงจันทร์จะเริ่มขึ้นจากพื้นพิภพ เมื่อเวลาราว ๒๐ – ๒๔ น. ความข้อนี้เป็นหน้าที่ของศาลจะต้องรู้ เพราะเป็นสิ่งที่เป็นไปตามวิสัยธรรมดาของโลกที่รู้กันอยู่ทั่วไป เมื่อเป็นเช่นนี้คำพะยานโจทก์ที่ว่า เวลาเกิดเหตุเดือนสูงพ้นยอดไม้แล้ว จึงนับไม่ได้ คำพะยานโจทก์ก็ไม่มีน้ำหนักพอฟังว่า จำเลยกระทำผิดดังกล่าวหา พิพากษากลับให้บังคับคดีไปตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น
