แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
แม้ว่าเครื่องหมายการค้าของโจทก์และเครื่องหมายการค้าของจำเลยจะมีรายละเอียดแตกต่างกันไปบ้างโดยเครื่องหมายการค้าของโจทก์ ประกอบด้วยอักษรโรมันสีขาวคำว่า “Kyuta” อยู่ในกรอบวงรีวางอยู่เหนือกรอบสี่เหลี่ยมซึ่งมีเส้นทึบตามแนวกรอบบริเวณเส้นทึบด้านล่างมีอักษรโรมันสีขาวคำว่า “KYUTACHEM.,” บริเวณกลางของกรอบสี่เหลี่ยมมีกรอบสี่เหลี่ยมสีขาวซ้อนอยู่ ส่วนเครื่องหมายการค้าของจำเลยมีอักษรโรมันสีขาวคำว่า “Kyuta” อยู่ในกรอบวงรี แต่เครื่องหมายการค้าของจำเลยอาจทำให้สาธารณชนทั่วไปที่มิได้พิจารณาให้ละเอียดถี่ถ้วนสับสนหลงผิด เมื่อเห็นคำว่า “Kyuta” ซึ่งเป็นจุดเด่นของเครื่องหมายการค้าของจำเลยและเข้าใจว่าสินค้าของจำเลยเป็นสินค้าของโจทก์ได้แม้ว่าโจทก์จะได้จะทะเบียนเครื่องหมายการค้าของโจทก์สำหรับสินค้าในรายการจำพวกสินค้าจำพวกที่ 1 ทั้งจำพวก อันได้แก่ เคมีวัตถุสำหรับใช้ในการหัตถกรรมการถ่ายรูปหรือการค้นหาความรู้ทางฟิสิกส์ และใช้เป็นยากันผุเสีย ส่วนจำเลยจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าไว้สำหรับสินค้าในรายการจำพวกสินค้าจำพวกที่ 42ทั้งจำพวก อันได้แก่ วัตถุที่ใช้เป็นอาหาร หรือเป็นเครื่องปรุงอาหารก็ตาม แต่โจทก์ก็ได้ใช้เครื่องหมายการค้าของโจทก์ตั้งแต่ปี 2523 กับสินค้าเคมีภัณฑ์ประกอบอาหารและจำหน่ายให้แก่โรงงานผลิตอาหารเพื่อนำไปปรับสภาพอาหารให้คงอยู่ได้นาน อันมีลักษณะเป็นการใช้เครื่องหมายการค้าของโจทก์กับสินค้าที่มีลักษณะครอบคลุมถึงสินค้าในรายการจำพวกสินค้าจำพวกที่ 42 ด้วย และเมื่อโจทก์จดทะเบียนเป็นนิติบุคคลเมื่อปี2529 แล้วก็ได้ใช้เครื่องหมายการค้าดังกล่าวต่อมา ถือได้ว่าโจทก์ได้ใช้เครื่องหมายการค้าคำว่า “Kyuta” กับสินค้าในรายการจำพวกสินค้าจำพวกที่ 42 มาก่อนจำเลยหลายปี โจทก์จึงมีสิทธิในเครื่องหมายการค้าคำว่า “Kyuta” ของโจทก์ และเครื่องหมายการค้าคำว่า “Kyuta” ตามคำขอจดทะเบียน สำหรับสินค้าในรายการจำพวกสินค้าจำพวกที่ 42 ดีกว่าจำเลย โจทก์ได้ใช้เครื่องหมายการค้าคำว่า “Kyuta” มาตั้งแต่ปี2523 เมื่อโจทก์จดทะเบียนเป็นนิติบุคคลเมื่อปี 2529 โจทก์ก็ได้ใช้เครื่องหมายการค้าดังกล่าวต่อมา และโจทก์ได้นำเครื่องหมายการค้าคำว่า “Kyuta” ไปจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและได้รับการจดทะเบียนเมื่อวันที่ 3 มีนาคม 2530สำหรับสินค้าในรายการจำพวกสินค้าจำพวกที่ 1 ทั้งจำพวก เมื่อโจทก์อ้างว่าเครื่องหมายการค้าคำว่า “Kyuta” ของจำเลยซึ่งจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าวันที่ 24 มีนาคม 2530 โต้แย้งสิทธิของโจทก์ การใช้สิทธิฟ้องคดีของโจทก์จึงต้องเป็นไปตามบทบัญญัติแห่งพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ. 2474 ซึ่งใช้บังคับอยู่ในขณะที่โจทก์ถูกโต้แย้งสิทธิ โจทก์ฟ้องขอให้เพิกถอนการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าของ จำเลยโดยโจทก์อ้างว่าโจทก์เป็นผู้มีสิทธิในเครื่องหมายการค้าคำว่า “Kyuta”ดีกว่า อันเป็นการฟ้องคดีตามพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ. 2474 มาตรา 41(1) ซึ่งไม่มีกฎหมายบัญญัติเรื่องอายุความไว้ จึงต้องนำบทบัญญัติทั่วไปว่าด้วยอายุความตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 164 เดิม หรือมาตรา 193/30 ใหม่ ซึ่งกำหนด10 ปี มาใช้บังคับโดยอนุโลม และต้องเริ่มนับอายุความขณะที่อาจบังคับสิทธิเรียกร้องได้เป็นต้นไป ตามมาตรา 169 เดิม หรือมาตรา 193/12 ใหม่ คือนับตั้งแต่วันจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าของจำเลย
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องขอให้บังคับจำเลยทั้งสองร่วมกันหรือแทนกันถอนทะเบียนเครื่องหมายการค้า คำขอจดทะเบียนที่ 164048 ทะเบียนที่ 113008หากจำเลยทั้งสองไม่ปฏิบัติตามให้ถือเอาคำพิพากษาแทนการแสดงเจตนา
จำเลยให้การว่า จำเลยทั้งสองมิได้ทำละเมิดต่อโจทก์เพราะจำเลยทั้งสองได้รับอนุญาตให้ใช้เครื่องหมายการค้าดังกล่าวในรายการจำพวกสินค้าจำพวกที่ 42 ส่วนโจทก์จดทะเบียนเครื่องหมายการค้าของโจทก์ในรายการจำพวกสินค้าจำพวกที่ 1 ซึ่งเป็นสินค้าคนละจำพวกกัน และเครื่องหมายการค้าของโจทก์ก็มิใช่เป็นเครื่องหมายการค้าในรายการจำพวกสินค้าจำพวกดังกล่าว จึงไม่เป็นการละเมิดสิทธิในเครื่องหมายการค้าของโจทก์ โจทก์มิใช่ผู้มีส่วนได้เสียที่อาจร้องขอต่อศาลเพื่อให้สั่งเพิกถอนการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าของจำเลยที่ 1 ได้คดีโจทก์ขาดอายุความ ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยทั้งสองร่วมกันหรือแทนกันขอเพิกถอนเครื่องหมายการค้า ตามคำขอเลขที่ 164048 ทะเบียนเลขที่ 113008 ถ้าจำเลยทั้งสองไม่ปฏิบัติตามให้ถือเอาคำพิพากษาแทนการแสดงเจตนาของจำเลยทั้งสอง
จำเลยทั้งสองอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยทั้งสองฎีกา
ศาลฎีกาแผนกคดีทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศวินิจฉัยว่า ปัญหาที่ต้องวินิจฉัยตามฎีกาจำเลยทั้งสองมีว่า โจทก์มีสิทธิในเครื่องหมายการค้าคำว่า “Kyuta” ของโจทก์ และสิทธิในเครื่องหมายการค้าคำว่า “Kyuta”ตามคำขอจดทะเบียนที่ 164048 ทะเบียนที่ 113008 สำหรับรายการจำพวกสินค้าจำพวกที่ 42 ดีกว่าจำเลยทั้งสองหรือไม่นั้น ข้อเท็จจริงน่าเชื่อว่า จำเลยที่ 2 น่าจะได้ทราบว่า มีเครื่องหมายการค้าคำว่า “Kyuta” ของโจทก์ใช้กับสินค้าประเภทเคมีภัณฑ์ประกอบอาหารก่อนที่ห้างหุ้นส่วนจำกัด เอฟ.เอ.อินเตอร์เนชั่นแนล ซึ่งมีจำเลยที่ 2 เป็นหุ้นส่วนผู้จัดการจะยื่นคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าที่พิพาทแล้วเครื่องหมายการค้าคำว่า “Kyuta” ทั้งของโจทก์และของจำเลยที่ 1 ต่างเป็นคำที่ไม่มีคำแปลเหมือนกัน และมีเสียงเรียกขานว่า “เคียวตะ” เหมือนกัน เครื่องหมายการค้าของโจทก์และจำเลยที่ 1 ซึ่งมีรายละเอียดดังต่อไปนี้และเห็นว่าแม้เครื่องหมายการค้าทั้งสองดังกล่าวจะมีรายละเอียดแตกต่างกันไปบ้างโดยเครื่องหมายการค้าของโจทก์ประกอบด้วยอักษรโรมันสีขาวคำว่า “Kyuta” อยู่ในกรอบวงรี วางอยู่เหนือกรอบสี่เหลี่ยมซึ่งมีเส้นทึบตามแนวกรอบ บริเวณเส้นทึบด้านล่างมีอักษรโรมันสีขาวคำว่า “KYUTACHEM.,” บริเวณกลางของกรอบสี่เหลี่ยมมีกรอบสี่เหลี่ยมสีขาวซ้อนอยู่ ส่วนเครื่องหมายการค้าของจำเลยที่ 1 มีอักษรโรมันสีขาวคำว่า “Kyuta” อยู่ในกรอบวงรีก็ตาม แต่เครื่องหมายการค้าของจำเลยที่ 1 อาจทำให้สาธารณชนทั่วไปที่มิได้พิจารณา ให้ละเอียดถี่ถ้วนสับสนหลงผิดเมื่อเห็นเครื่องหมายการค้าที่มีคำว่า “Kyuta” ซึ่งเป็นจุดเด่นของเครื่องหมายการค้าทั้งสองและเข้าใจว่าสินค้าของจำเลยที่ 1 เป็นสินค้าของโจทก์ได้ แม้ว่าโจทก์จะได้จดทะเบียนเครื่องหมายการค้าของโจทก์สำหรับสินค้าในรายการจำพวกสินค้าจำพวกที่ 1 ทั้งจำพวกอันได้แก่ เคมีวัตถุสำหรับใช้ในการหัตถกรรม การถ่ายรูป หรือการค้นหาความรู้ทางฟิสิกส์ และใช้เป็นยากันผุเสีย ส่วนเครื่องหมายการค้าของจำเลยที่ 1 จดทะเบียนไว้สำหรับสินค้าในรายการจำพวกสินค้าจำพวกที่ 42 ทั้งจำพวกอันได้แก่ วัตถุที่ใช้เป็นอาหาร หรือเป็นเครื่องปรุงอาหาร แต่ก็ปรากฏว่าโจทก์โดยนายสุทธากรรมการผู้จัดการได้ใช้เครื่องหมายการค้าของโจทก์ตั้งแต่ปี 2523 กับสินค้าเคมีภัณฑ์ประกอบอาหาร และจำหน่ายให้กับโรงงานผลิตอาหารเพื่อนำไปปรับสภาพอาหารให้คงอยู่ได้นาน อันมีลักษณะเป็นการใช้เครื่องหมายการค้าของโจทก์กับสินค้าที่มีลักษณะครอบคลุมถึงสินค้าในรายการจำพวกสินค้าจำพวกที่ 42 และเมื่อโจทก์จดทะเบียนเป็นนิติบุคคลเมื่อปี 2529 แล้วก็ได้ใช้เครื่องหมายการค้าดังกล่าวต่อมา จึงถือได้ว่าโจทก์ได้ใช้เครื่องหมายการค้าคำว่า “Kyuta” กับสินค้าในรายการจำพวกสินค้าจำพวกที่ 42 มานานก่อนจำเลยหลายปี โจทก์จึงมีสิทธิในเครื่องหมายการค้าคำว่า “Kyuta” ของโจทก์ และเครื่องหมายการค้าคำว่า”Kyuta” ตามคำขอจดทะเบียนที่ 164048 ทะเบียนที่ 113008 สำหรับสินค้าในรายการจำพวกสินค้าจำพวกที่ 42 ดีกว่าจำเลยทั้งสอง
ปัญหาที่ต้องวินิจฉัยตามฎีกาของจำเลยทั้งสองประการสุดท้ายมีว่า คดีโจทก์ขาดอายุความหรือไม่ เห็นว่า นายสุทธากรรมการผู้จัดการโจทก์ได้ใช้เครื่องหมายการค้าคำว่า “Kyuta” มาตั้งแต่ปี 2523 เมื่อโจทก์จดทะเบียนเป็นนิติบุคคล เมื่อปี 2529 โจทก์ได้ใช้เครื่องหมายการค้าดังกล่าวต่อมา และโจทก์ได้นำเครื่องหมายการค้าคำว่า “Kyuta” ไปจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและได้รับการจดทะเบียนเมื่อวันที่ 3 มีนาคม 2530 สำหรับสินค้าในรายการจำพวกสินค้าจำพวกที่ 1 ทั้งจำพวก เมื่อโจทก์อ้างว่า เครื่องหมายการค้าคำว่า “Kyuta”ของจำเลยที่ 1 ซึ่งจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าวันที่ 24 มีนาคม 2530 โต้แย้งสิทธิของโจทก์ การใช้สิทธิฟ้องคดีของโจทก์จึงต้องเป็นไปตามบทบัญญัติแห่งพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ. 2474 ซึ่งใช้บังคับอยู่ในขณะที่โจทก์ถูกโต้แย้งสิทธิตามคำฟ้องของโจทก์เป็นเรื่องการฟ้องขอให้เพิกถอนการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าของจำเลยที่ 1 โดยโจทก์อ้างว่าโจทก์เป็นผู้มีสิทธิในเครื่องหมายการค้าคำว่า “Kyuta” ดีกว่า อันเป็นการฟ้องคดีตามพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ. 2474 มาตรา 41(1) ซึ่งไม่มีกฎหมายบัญญัติเรื่องอายุความไว้จึงต้องนำบทบัญญัติทั่วไปว่าด้วยอายุความตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 164 เดิม หรือมาตรา 193/30 ใหม่ ซึ่งมีกำหนด 10 ปี มาใช้บังคับโดยอนุโลมและต้องเริ่มนับอายุความขณะที่อาจบังคับสิทธิเรียกร้องได้เป็นต้นไป ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 169 เดิมหรือมาตรา 193/12 ใหม่ คือนับตั้งแต่วันที่ 24 มีนาคม 2530 อันเป็นวันจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าของจำเลยที่ 1 เมื่อโจทก์มาฟ้องคดีนี้เมื่อวันที่ 20 กันยายน 2537 จึงเป็นการฟ้องคดีภายในกำหนด 10 ปี คดีโจทก์จึงยังไม่ขาดอายุความ
พิพากษายืน
