แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
จำเลยที่ 2 ตั้งร้านขายของชำ และมีอาชีพทางรับเครื่องทองรูปพรรณที่ทำด้วยเงิน ทอง นาค จากร้านขายของเช่นนั้นไปจำหน่ายหากำไรบ้างขายเครื่องรูปพรรณของตนเองบ้าง จำเลยที่ 2 ปฏิบัติการค้าเช่นนี้เป็นอาจิณตลอดมาเป็นเวลา 10 ปีแล้ว จำเลยที่ 2 เคยติดต่อรับของจากร้านจำเลยที่ 1 ไปจำหน่าย ดังนี้ ถือว่าจำเลยที่ 2 เป็นพ่อค้าขายทองรูปพรรณตามความหมายในมาตรา 1332 ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ฉะนั้นเมื่อจำเลยที่ 2 นำเข็มขัดนาคจากร้านของจำเลยที่ 1 มาขายให้โจทก์ และโจทก์รับซื้อไว้โดยสุจริต โจทก์ย่อมได้รับความคุ้มครองตามมาตรานี้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยที่ 1 มีอาชีพในทางตั้งร้านค้าสิ่งของทองรูปพรรณ จำเลยที่ 2 มีอาชีพในทางรับสิ่งของอันมีค่าเพียงเร่ขายเป็นปกติ จำเลยที่ 2 ได้นำเข็มขัดนาคมาบอกขายให้โจทก์เป็นราคา 2,000 บาท แต่ในที่สุดตกลงราคากัน 1,700 บาท ต่อมาจำเลยที่ 1นำเจ้าพนักงานไปยึดเข็มขัดนาคจากโจทก์โดยอ้างว่าจำเลยที่ 2 มาหลอกลวงรับเข็มขัดนาคของจำเลยที่ 1 ไปจำหน่าย แล้วไม่ใช้ราคาให้เจ้าพนักงานได้มอบเข็มขัดให้จำเลยที่ 1 ไป โจทก์จึงฟ้องขอให้คืนเข็มขัด หรือใช้ราคา 2,000 บาท จำเลยที่ 1 ให้การว่า จำเลยที่ 2 มาพูดหลอกลวงรับเอาเข็มขัดไปจากจำเลยที่ 1 ต่อมาเจ้าพนักงานจับเข็มขัดได้จากโจทก์ จึงคืนให้จำเลยที่ 1 โจทก์หามีสิทธิฟ้องเรียกคืน หรือให้จำเลยที่ 1ใช้ราคาไม่ จำเลยที่ 2 ขาดนัดยื่นคำให้การ ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้องจำเลยที่ 1และให้จำเลยที่ 2 ใช้ราคา 1,700 บาท ศาลอุทธรณ์แก้ให้จำเลยที่ 1 คืนเข็มขัดนาคถ้าคืนไม่ได้ให้ใช้ราคา 1,700 บาท
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า จำเลยที่ 2 ตั้งร้านขายของชำและมีอาชีพทางรับของเครื่องรูปพรรณที่ทำด้วยเงิน ทองนาค จากร้านขายของไปเที่ยวจำหน่ายเพื่อหากำไรบ้าง ขายเครื่องรูปพรรณของตนเองบ้าง และจำเลยได้ปฏิบัติการค้าเช่นนี้เป็นอาชีพตลอดมาเป็นเวลา 10 ปีแล้วฐานะของจำเลยที่ 2 มีอาชีพเช่นนี้ จำเลยที่ 1 ก็ทราบดี เพราะจำเลยที่ 2 เคยไปติดต่อรับของไปจากร้านจำเลยที่ 1 ไปจำหน่ายพฤติการณ์ดังนี้พอถือได้ว่าจำเลยที่ 2 เป็นพ่อค้าขายของรูปพรรณเมื่อจำเลยที่ 2 นำมาขายให้โจทก์ และโจทก์รับซื้อไว้โดยสุจริตโจทก์จึงไม่ต้องคืนเจ้าของอันแท้จริง เว้นแต่จะชดใช้ราคาที่โจทก์ซื้อไว้ ดังที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1332
พิพากษาแก้ให้จำเลยที่ 1 ใช้ราคา 1,700 บาท ให้โจทก์ตามฟ้องหรือจะเลือกคืนเข็มขัดนาคให้โจทก์ตามฟ้อง แทนการใช้ราคาก็ได้นอกนั้นยืนตาม
