แหล่งที่มา : สำนักงานส่งเสริมงานตุลาการ
ย่อสั้น
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยทั้งสองร่วมกันส่งมอบโฉนดที่ดินให้แก่โจทก์และให้ร่วมกันชำระค่าเสียหายด้วยจำเลยทั้งสองอุทธรณ์เฉพาะเรื่องค่าเสียหายปัญหาเรื่องการส่งมอบโฉนดที่ดินจึงยุติไปตามคำพิพากษาศาลชั้นต้นการที่ศาลอุทธรณ์ยกปัญหานี้ขึ้นวินิจฉัยและพิพากษายกฟ้องโจทก์ในส่วนนี้ด้วยจึงไม่ชอบและเป็นข้อกฎหมายเกี่ยวด้วยความสงบเรียบร้อยของประชาชนศาลฎีกามีอำนาจยกขึ้นวินิจฉัยได้เอง โจทก์มิได้ฟ้องเจ้าพนักงานที่ดินเป็นจำเลยแม้จะมีคำขอให้เจ้าพนักงานที่ดินออกใบแทนโฉนดที่ดินให้แก่โจทก์เป็นการบังคับบุคคลภายนอกที่มิได้เป็นคู่ความในคดีศาลไม่อาจสั่งบังคับให้เจ้าพนักงานที่ดินกระทำการตามที่โจทก์ขอได้และเป็นปัญหาเกี่ยวกับความสงบเรียบร้อยของประชาชนศาลฎีกาเห็นสมควรยกขึ้นวินิจฉัยได้เอง
ย่อยาว
โจทก์ ฟ้อง ว่า โจทก์ เป็น เจ้าของ กรรมสิทธิ์รวม ใน ที่ดิน โฉนดเลขที่ 3849 ร่วม กับ จำเลย ทั้ง สอง และ นาง บุญเรือง อินทไชย โจทก์ ทำ สัญญาจะขาย ที่ดิน ดังกล่าว เฉพาะ ส่วน ของ โจทก์ พร้อม บ้าน เลขที่95 ให้ แก่ นาย ชด พ่วงเปีย โดย กำหนด ไป จดทะเบียน โอน กรรมสิทธิ์ กัน ใน วันที่ 19 มกราคม 2532 โจทก์ มี หนังสือ บอกกล่าว ให้ จำเลย ทั้ง สองนำ โฉนด ที่ดิน นั้น ซึ่ง จำเลย ถือ ไว้ ไป ที่ สำนักงาน ที่ดิน จังหวัดสมุทรสาคร เพื่อ จะ ได้ จดทะเบียน โอน ให้ แก่ นาย ชด แต่ จำเลย ทั้ง สอง ไม่ยอม นำ โฉนด ที่ดิน ดังกล่าว ไป ที่ สำนักงาน ที่ดิน ตาม กำหนด นัด ทำให้โจทก์ ตกเป็น ฝ่าย ผิดสัญญา และ ถูก ผู้จะซื้อ ฟ้อง ต่อ ศาลชั้นต้น ให้ชำระ เบี้ยปรับ เป็น เงิน 40,000 บาท ซึ่ง โจทก์ ได้ ชำระ เงิน จำนวนดังกล่าว ให้ แก่ ผู้จะซื้อ ไป แล้ว จำเลย ทั้ง สอง จึง ต้อง รับผิด ชดใช้ค่าเสียหาย จำนวน ดังกล่าว แก่ โจทก์ ขอให้ บังคับ จำเลย ทั้ง สอง ให้ร่วมกัน หรือ แทน กัน ส่งมอบ โฉนด เลขที่ 3849 แก่ โจทก์ หาก ไม่ปฏิบัติ ตามให้ ถือเอา คำพิพากษา แทน การแสดง เจตนา ของ จำเลย ทั้ง สอง ให้ เจ้าพนักงานที่ดิน ออก ใบแทน โฉนด ดังกล่าว ให้ โจทก์ เพื่อ จะ ได้ จดทะเบียน โอน ที่ดินเฉพาะ ส่วน ของ โจทก์ ให้ แก่ นาย ชด ตาม สัญญา ประนีประนอม ยอมความ ต่อไป และ ให้ จำเลย ทั้ง สอง ร่วมกัน ชดใช้ ค่าเสียหาย จำนวน 40,000 บาทพร้อม ด้วย ดอกเบี้ย ใน อัตรา ร้อยละ เจ็ด ครึ่ง ต่อ ปี แก่ โจทก์
จำเลย ทั้ง สอง ให้การ ว่า ใน วันที่ โจทก์ นัด โอน กรรมสิทธิ์ ที่ดินพิพาท เฉพาะ ส่วน ของ โจทก์ ให้ แก่ ผู้อื่น จำเลย ทั้ง สอง ได้ นำ โฉนด ที่ดินไป ที่ สำนักงาน ที่ดิน แล้วแต่ โจทก์ ไม่สามารถ โอน กรรมสิทธิ์ ใน ที่ดินให้ บุคคลอื่น ได้ เพราะ การกระทำ ของ โจทก์ เอง มิใช่ เป็น ความผิด ของจำเลย ทั้ง สอง ขอให้ ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้น พิพากษา ให้ จำเลย ทั้ง สอง ร่วมกัน หรือ แทน กัน ส่งมอบโฉนด ที่ดิน เลขที่ 3849 ตำบล แคราย อำเภอกระทุ่มแบน จังหวัด สมุทรสาคร ให้ โจทก์ หาก ไม่ส่ง มอบ ก็ ให้ เจ้าพนักงาน ที่ดิน ออก ใบแทนโฉนด ให้ โจทก์ เพื่อ โจทก์ จะ ได้ จดทะเบียน โอน ที่ดิน เฉพาะ ส่วน ของโจทก์ ให้ แก่ นาย ชด พ่วงเปีย ต่อไป ให้ จำเลย ทั้ง สอง ร่วมกัน ชำระ เงิน ค่าเสียหาย จำนวน 40,000 บาท แก่ โจทก์ พร้อม ดอกเบี้ย อัตรา ร้อยละเจ็ด ครึ่ง ต่อ ปี นับแต่ วันฟ้อง ถึง วัน ชำระ เสร็จ
จำเลย ทั้ง สอง อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ พิพากษากลับ ให้ยก ฟ้องโจทก์
โจทก์ ฎีกา
ศาลฎีกา วินิจฉัย ว่า “ส่วน ที่ โจทก์ ฎีกา ว่า ข้อเท็จจริง ที่ ได้ความตาม ทางนำสืบ ของ โจทก์ ไม่แตกต่าง กับ ข้อเท็จจริง ตาม ที่ โจทก์ บรรยายฟ้องการ ที่ ศาลอุทธรณ์ วินิจฉัย ว่า เหตุ ที่ โจทก์ ไม่สามารถ จดทะเบียน โอนกรรมสิทธิ์ ที่ดิน ให้ แก่ นาย ชด ตาม ที่ โจทก์ นำสืบ เป็นเหตุ อื่น ที่ โจทก์ มิได้ บรรยายฟ้อง และ พิพากษายก ฟ้อง คำพิพากษา ศาลอุทธรณ์จึง มิชอบ นั้น เห็นว่า ตาม คำฟ้อง ของ โจทก์ อ้างว่า เหตุ ที่ โจทก์ไม่สามารถ จดทะเบียน โอน กรรมสิทธิ์ ที่ดิน ส่วน ของ โจทก์ ให้ แก่ นาย ชด ผู้จะซื้อ ได้ เพราะ จำเลย ทั้ง สอง ไม่นำ โฉนด ที่ดิน ที่ จำเลย ทั้ง สองยึดถือ ไว้ ไป ที่ สำนักงาน ที่ดิน จังหวัด สมุทรสาคร ตาม วัน เวลา ที่โจทก์ นัด แต่ ใน ทางพิจารณา โจทก์ กลับ นำสืบ ว่า เหตุ ที่ โจทก์ ไม่สามารถจดทะเบียน โอน กรรมสิทธิ์ ที่ดิน ส่วน ของ โจทก์ ให้ แก่ นาย ชด เพราะ จำเลย ทั้ง สอง โต้แย้ง ว่า บ้าน เลขที่ 95 หมู่ ที่ 1 ตำบล แคราย อำเภอ กระทุ่มแบน จังหวัด สมุทรสาคร ที่ โจทก์ ขาย ให้ นาย ชด ด้วย นั้น ได้ ปลูก อยู่ ใน ที่ดิน ส่วน ที่ เป็น ของ จำเลย ที่ 2 จำเลย ทั้ง สอง ต้องการให้ มี การ รังวัด ที่ดิน เพื่อ ทราบ อาณาเขต เสีย ก่อน ซึ่ง เป็น คน ละ เหตุกับ ที่ โจทก์ กล่าวอ้าง มา ใน คำฟ้อง จึง มีผล เท่ากับ โจทก์ นำสืบ พยานไม่ สม ตาม คำฟ้อง ที่ ศาลอุทธรณ์ พิพากษายก ฟ้อง โดย เหตุผล ดังกล่าวจึง ชอบแล้ว แต่ ที่ ศาลอุทธรณ์ พิพากษายก ฟ้องโจทก์ ใน ส่วน ที่ ขอให้บังคับ จำเลย ทั้ง สอง ร่วมกัน ส่งมอบ โฉนด ที่ดิน เลขที่ 3849 ตำบล แคราย อำเภอ กระทุ่มแบน จังหวัด สมุทรสาคร ให้ แก่ โจทก์ ด้วย นั้น เห็นว่า คดี นี้ ศาลชั้นต้น พิพากษา ให้ จำเลย ทั้ง สอง ร่วมกัน ส่งมอบ โฉนด ที่ดินเลขที่ 3849 ตำบล แคราย อำเภอกระทุ่มแบน จังหวัด สมุทรสาคร ให้ แก่ โจทก์ และ ให้ จำเลย ทั้ง สอง ร่วมกัน ชำระ เงิน ค่าเสียหาย จำนวน40,000 บาท แก่ โจทก์ พร้อม ด้วย ดอกเบี้ย จำเลย ทั้ง สอง อุทธรณ์ โต้แย้งคัดค้าน คำพิพากษา ศาลชั้นต้น เฉพาะ ปัญหา เรื่อง ค่าเสียหาย ดังนั้นปัญหา เรื่อง การ ส่งมอบ โฉนด ที่ดิน ให้ แก่ โจทก์ จึง ยุติ ไป ตาม คำพิพากษาศาลชั้นต้น ที่ ศาลอุทธรณ์ ยก ปัญหา ดังกล่าว ขึ้น วินิจฉัย และ พิพากษายกฟ้อง ของ โจทก์ ใน ส่วน นี้ ด้วย จึง เป็น การ ไม่ชอบ ปัญหา ข้อ นี้ เป็นปัญหาข้อกฎหมาย เกี่ยว ด้วย ความสงบ เรียบร้อย ของ ประชาชน แม้ โจทก์จะ มิได้ ฎีกา ศาลฎีกา ก็ มีอำนาจ ยกขึ้น วินิจฉัย ได้ ตาม ประมวล กฎหมายวิธีพิจารณา ความ แพ่ง มาตรา 249 วรรคสอง
อนึ่ง คดี นี้ โจทก์ มิได้ ฟ้อง เจ้าพนักงาน ที่ดิน เป็น จำเลย ด้วยที่ โจทก์ ขอให้ ศาล บังคับ ให้ เจ้าพนักงาน ที่ดิน ออก ใบแทน โฉนด ที่ดินให้ แก่ โจทก์ เพื่อ ที่ โจทก์ จะ ได้ จดทะเบียน โอน ที่ดิน เฉพาะ ส่วน ของโจทก์ ให้ แก่ นาย ชด พ่วงเปีย ต่อไป เป็น การ บังคับ บุคคล ที่ มิได้ เป็น คู่ความ ใน คดี ศาล จึง ไม่อาจ สั่ง บังคับ ให้ เจ้าพนักงาน ที่ดินจังหวัด สมุทรสาคร กระทำการ ตาม ที่ โจทก์ ขอ ได้ ที่ ศาลชั้นต้น พิพากษาบังคับ ตาม คำขอ ใน ส่วน นี้ จึง เป็น การ มิชอบ และ ข้อ นี้ เป็น ปัญหา เกี่ยวกับความสงบ เรียบร้อย ของ ประชาชน แม้ คู่ความ จะ มิได้ ยกขึ้น กล่าวอ้างใน ชั้น นี้ แต่ ศาลฎีกา เห็นสมควร ยกขึ้น วินิจฉัย ”
พิพากษาแก้ เป็น ว่า ให้ จำเลยร่วม กัน ส่งมอบ โฉนด ที่ดิน เลขที่3849 ตำบล แคราย อำเภอกระทุ่มแบน จังหวัด สมุทรสาคร ให้ แก่ โจทก์ นอกจาก ที่ แก้ ให้ เป็น ไป ตาม คำพิพากษา ศาลอุทธรณ์
