แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
พฤตติการณ์ที่ถือว่าผู้สมัครรับเลือกตั้งยื่นใบสมัคร์โดยรู้ว่าไม่มีพื้นความรู้พอ อายุความในมาตรา 25 , + ใช้สำหับผู้มีสิทธิ์เลือกตั้งต้องขอให้เพิกถอนการสมัคร์รับเลือกตั้ง จะใช้บังคับแก่กรณีที่อัยยการฟ้องขอให้ลงโทษไม่ได้
ย่อยาว
จำเลยต้องการสมัคร์รับเลือกเป็นสมาชิกเทศบาลเมืองขอนแก่น เมื่อวันที่ ๓๐ มกราคม ๒๔๘๒ จำเลยยื่นหนังสือต่อข้าหลวงประจำจังหวัดอ้างว่า จำเลยมีพื้นความรู้ครังสมัยโบราณไม่มีชั้นจะสมัคร์รับเลือกตั้งเป็นสมาชิกเทศบาลขอความกรุณาเทียบชั้นประถมศึกษาบริบูรณ์ แต่ขออย่าให้ต้องสอบเหมือนนักเรียน ข้าหลวงสั่งว่าจะให้ทำฝ่าฝืนกฎหมายเช่นนั้นไม่ได้ จำเลยทราบคำสั่งวันรุ่งขึ้นต่อมาจำเลยยืนใบสมัคร์รับเลือกตั้งเป็นสมาชิกเทศบาลอ้างว่า มีความรู้เทียบเท่าประถมศึกษาบริบูรณ์ เมื่อข้าหลวงรับใบสมัคร์แล้วเห็นว่าจำเลยไม่มีคุณสมบัติพอ ได้เชิญ จำเลยไปแนะนำให้ถอนใบสมัคร์หลายครั้งจำเลยไม่ยอมไปพบ ในที่สุด จำเลยได้รับเลือกตั้งโดยได้คะแนนสูงกว่าผู้อื่น โจทก์จึงฟ้องขอให้ลงโทษ
ศาลจังหวัดขอนแก่นลงโทษจำเลยตาม พรบ เลือกตั้งสมาชิกเทศบาลมาตรา ๖๕
จำเลยอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่าจำเลยได้ยื่นหนังสือขอเทียบความรู้แล้ว ส่วนการตั้งกรรมการสอบอย่างไรเป็นหน้าที่ข้าหลวงประจำจังหวัด ฉะนั้นเวลายื่นใบสมัคร์จึงยังไม่แน่ว่า จำเลยจะมีคุณสมบัติ และก็ไม่ปราศจากความจริง พราะถ้าข้าหลวงตั้งกรรมการสอบจำเลยอาจจะสอบได้ ฉะนั้นจำเลยจึงยังไม่มีความผิด จึงพิพากษายกฟ้อง
โจทก์ฎีกา ศาลฎีกาวินิจฉัยว่าการที่จะสมัคร์รับเลือกตั้งได้จะต้องมีพื้นความรู้ตามที่ พรบ เลือกตั้งกำหนดไว้ สำหรับผู้ที่ไม่มีประกาศนียบัตร์มาแสดงอาจขอให้สอบความรู้เทียบได้ คดีนี้ จำเลยมิได้ขอสอบความรู้แต่ขอว่าอย่าให้ต้องสอบข้าหลวงจึงไม่จำต้องตั้งกรรมการสอบและข้อเท็จจริงก็แสดงว่า จำเลยรู้ว่าไม่มีคุณสมบัติพอจึงได้ปฏิบัติดังกล่าวนั้น จำเลยจึงมีความผิด ส่วนอายุความ ๒๐ วันและ ๑๕ วันตามมาตรา ๒๕ และ ๕๗ ซึ่ง จำเลยอ้างนั้น สำหรับผู้มีสิทธิเลือกตั้งร้องขอให้เพิกถอนการสมัคร์รับเลือกตั้งโดยไม่ชอบจะใช้แก่คดีไม่ได้ จึง พิพากษาลงโทษจำเลยตามศาลชั้นต้น
