แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ประกาศมหาวิทยาลัยเรื่องข้อพึงปฏิบัติสำหรับผู้พักอาศัยในที่พักของมหาวิทยาลัยเป็นเพียงข้อที่ผู้เข้าอยู่อาศัยควรปฏิบัติตาม ถ้าไม่ปฏิบัติตามและพิสูจน์ได้ว่าผู้เข้าอยู่อาศัยกระทำให้ที่พักหรืออุปกรณ์เสียหาย ต้องรับผิดชอบในความเสียหายนั้นคดีนี้แม้ฟังได้ว่าจำเลยเป็นผู้ครอบครองบ้านที่เกิดเหตุและขณะเกิดเหตุเพลิงไหม้ไม่มีผู้ใดอยู่ในบ้าน แต่เมื่อมีความเสียหายเกิดขึ้นกับตัวบ้าน กฎหมายมิได้วางบทสันนิษฐานล่วงเลยไปให้เป็นโทษแก่จำเลยผู้ครอบครองเรือนต้องรับผิดในความเสียหายโจทก์จึงมีภาระการพิสูจน์ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 84 ประกอบประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 420
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยเป็นข้าราชการในสังกัดของโจทก์โจทก์จัดบ้านพักให้จำเลยพักอาศัย เมื่อวันที่ 4 สิงหาคม 2529 จำเลยทำให้เกิดเพลิงไหม้บ้านพักโดยประมาทเลินเล่อปราศจากความระมัดระวังฝ่าฝืนประกาศมหาวิทยาลัย เรื่องข้อพึงปฏิบัติสำหรับผู้พักอาศัยในที่พักของมหาวิทยาลัย ข้อ 7 ที่ให้ผู้อยู่อาศัยในที่พักระมัดระวังการใช้ไฟฟ้าและเชื้อเพลิง อย่าประมาทเลินเล่อปล่อยทิ้งไว้โดยไม่มีการเหลียวแลเป็นอันขาด เพราะจะทำให้เกิดอัคคีภัยโดยง่ายโดยจำเลยปล่อยปละละเลยทิ้งไว้ ซึ่งวัตถุจุดไฟเช่นก้นบุหรี่หรือขี้บุหรี่ ไม่ดับให้สนิทก่อนออกจากบ้านพักเป็น เหตุให้วัตถุจุดไฟดังกล่าวตกไปถูกกับกองหมอนบริเวณกลางห้องชั้นล่างและลุกลามไหม้บ้านพักหลังอื่นด้วย พร้อมด้วยเครื่องเฟอร์นิเจอร์และอุปกรณ์ภายในบ้านพักของโจทก์เสียหายรวม 9 รายการคิดเป็นเงินที่โจทก์ต้องซ่อมแซมให้คงสภาพเดิมรวม 220,000 บาทจำเลยจะต้องชดใช้เงินต้นดังกล่าวและดอกเบี้ยอัตราร้อยละเจ็ดครึ่งต่อปี เป็นเงินดอกเบี้ย 31,244.50 บาท รวมเป็นเงินทั้งสิ้น251,244.50 บาท ขอให้บังคับจำเลยชดใช้เงิน 251,244.50 บาทพร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อยละเจ็ดครึ่งต่อปีในต้นเงิน 220,000 บาทนับแต่วันฟ้องจนกว่าจะชำระให้โจทก์เสร็จสิ้น
จำเลยให้การว่า จำเลยได้ปฏิบัติตามประกาศของมหาวิทยาลัยและระมัดระวังในการเข้าพักอาศัยในที่พักของมหาวิทยาลัยอย่างวิญญูชนที่เข้าพักอาศัยพึงปฏิบัติทุกประการขณะเกิดเพลิงไหม้ จำเลยไม่ได้อยู่ที่บ้าน จำเลยใช้ความระมัดระวังดูแลความเรียบร้อยโดยดับไฟอันอาจจะเกิดอัคคีภัยในบ้านพักเรียบร้อยแล้ว จึงออกจากบ้านพักไป โจทก์ไม่มีหลักฐานแน่ชัดว่าจำเลยเป็นผู้กระทำให้เกิดเพลิงไหม้ ฟ้องโจทก์เคลือบคลุมเพราะโจทก์ไม่ได้แสดงโดยแจ้งชัดซึ่งสภาพแห่งข้อหาว่าจำเลยประมาทเลินเล่อโดยทิ้งวัตถุจุดไฟอะไร และเหตุเกิดเพลิงไหม้ครั้งนี้เกิดจากอะไร ค่าเสียหายสูงเกินไป หากมีการซ่อมแซมให้อยู่ในสภาพคงเดิมใช้ทุนทรัพย์เพียงไม่เกิน 70,000 บาทฟ้องโจทก์ขาดอายุความเพราะโจทก์ทราบเหตุกระทำความผิดแล้วรู้ตัวผู้ที่จะรับผิดก่อนวันที่ 29 มิถุนายน 2530 ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ภาค 3 พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า คดีมีปัญหาว่าจำเลยกระทำละเมิดต่อโจทก์โดยกระทำให้เกิดเพลิงไหม้บ้านพักโดยประมาทเลินเล่อหรือไม่ได้ความจากนายเอนกลูกจ้างโจทก์ตำแหน่งยามว่า วันเกิดเหตุนายเอนกเดินยามตรวจผ่านบ้านที่เกิดเหตุเห็นประตูบ้านและหน้าต่างปิดไว้เรียบร้อย จนเวลาประมาณ 20 นาฬิกาขณะนายเอนกยืนคุยอยู่กับเพื่อนยามที่ใต้ถุนแฟลตห่างบ้านที่เกิดเหตุประมาณ 300 เมตร ก็เห็นควันไฟขึ้นมาจากหลังคาบ้านที่เกิดเหตุ เมื่อวิ่งไปดูก็พบว่าไฟไหม้ชั้นล่างบ้านที่เกิดเหตุและลุกไหม้ตามบันไดไม้ขึ้นไปชั้นบนไม่ปรากฏว่ามีคนอยู่ภายในบ้านจึงร่วมดับไฟกับยามและตำรวจดับเพลิง เห็นว่าโจทก์ไม่มีประจักษ์พยานรู้เห็นว่าจำเลยได้กระทำการใดโดยจงใจหรือประมาทเลินเล่อทำให้เกิดเพลิงไหม้บ้านที่พิพาท และแม้มีประกาศมหาวิทยาลัยเรื่องข้อพึงปฏิบัติสำหรับผู้พักอาศัยในที่พักของมหาวิทยาลัยเอกสารหมาย จ.1 ข้อที่ 4 กล่าวใจความว่า”ต้องรับผิดชอบซ่อมหรือชดใช้ต่อการชำรุดเสียหายของที่พักหรืออุปกรณ์ในระหว่างที่อยู่อาศัย ซึ่งมีหลักฐานแน่ชัดว่าได้เกิดขึ้นจากการกระทำของผู้อาศัยเอง” และข้อที่ 7 กล่าวว่า”ระมัดระวังการใช้ไฟฟ้าและเชื้อเพลิง อย่าประมาทเลินเล่อปล่อยทิ้งไว้โดยไม่มีการเหลียวแลเป็นอันขาด เพราะจะทำให้เกิดอัคคีภัยได้ง่าย ๆ” ก็ตาม ก็มีความหมายเป็นเพียงข้อที่ผู้เข้าอยู่อาศัยควรปฏิบัติตาม ถ้าหากไม่ปฏิบัติตามและพิสูจน์ได้ว่าผู้เข้าอยู่อาศัยกระทำให้ที่พักหรืออุปกรณ์เสียหาย ก็ต้องรับผิดชอบในความเสียหายนั้น คดีนี้แม้ฟังได้ว่าจำเลยเป็นผู้ครอบครองบ้านที่เกิดเหตุ และขณะเกิดเหตุเพลิงไหม้ไม่มีผู้ใดอยู่ในบ้านแต่เมื่อมีความเสียหายเกิดขึ้นกับตัวบ้านกฎหมายมิได้วางบทสันนิษฐานล่วงเลยไปให้เป็นโทษแก่จำเลยผู้ครองเรือนต้องรับผิดในความเสียหาย ซึ่งโจทก์มีภาระการพิสูจน์ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 84 ประกอบประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 420 ว่าจำเลยได้กระทำการโดยจงใจหรือประมาทเลินเล่อทำให้เกิดความเสียหายแก่บ้านพักจากเพลิงไหม้ให้แน่ชัด
พิพากษายืน
