แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
กรมจำเลยที่ 1 เป็นนิติบุคคลย่อมมีสิทธิและหน้าที่ต่าง ๆ ตามบทบัญญัติทั้งปวงแห่งกฎหมาย ซึ่งรวมทั้งมีสิทธิครอบครองที่ดินตามที่ได้รับยกให้ด้วย ที่พิพาทเป็นที่ดินมือเปล่าโจทก์ซื้อมาจากผู้อื่น ต่อมานายอำเภอได้ประกาศสงวนไว้ ครบกำหนดไม่มีผู้คัดค้านทางจังหวัดจึงยกให้จำเลยที่ 1 แล้วจำเลยที่ 1 เข้าครอบครองโดยลักษณะโต้แย้งสิทธิของโจทก์ตลอดมาดังนี้ ไม่ปรากฏว่าการเข้าครอบครองที่พิพาทจะผิดวัตถุประสงค์และไม่ชอบธรรมด้วยประการใดโจทก์ย่อมฟ้องคดีเพื่อเอาคืนการครอบครองเมื่อเกิน 1 ปี นับแต่วันที่ถูกจำเลยที่ 1 แย่งการครอบครองไม่ได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่าจำเลยที่ 1 ได้สั่งให้จำเลยที่ 2 ที่ 3 บุกรุกเข้าแผ้วถางปลูกอาคารลงบนที่ดินโจทก์บางส่วน ขอให้ศาลบังคับให้จำเลยรื้อถอนสิ่งปลูกสร้างและห้ามมิให้จำเลยเข้าเกี่ยวข้องกับที่ดินโจทก์ต่อไป
จำเลยให้การว่า ที่ดินตามฟ้องซึ่งมีเอกสาร น.ส. 3 นั้นเป็นเพียงแสดงสิทธิครอบครอง จำเลยเข้าครอบครองมา 5 ปีเศษแล้ว คดีโจทก์ขาดอายุความฟ้องร้อง
ศาลชั้นต้นวินิจฉัยว่าที่พิพาทเป็นของโจทก์ จำเลยได้แย่งการครอบครองที่พิพาทซึ่งเป็นที่ดินมือเปล่าเป็นเวลาเกิน 1 ปีแล้ว โจทก์จึงไม่มีสิทธิฟ้องเรียกที่พิพาทคืน พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาฟังข้อเท็จจริงว่าที่พิพาทโจทก์ซื้อมาและได้รับหนังสือรับรองการทำประโยชน์แล้ว ต่อมาทางจังหวัดได้สำรวจเพื่อตั้งวิทยาลัยครู แล้วนายอำเภอได้ประกาศสงวน ครบกำหนดประกาศไม่มีผู้ใดคัดค้าน ทางจังหวัดจึงยกให้แก่จำเลยที่ 1 จำเลยที่ 1 ได้รับแล้วได้เข้าดำเนินการปรับพื้น ล้อมรั้ว กับดำเนินการสร้างบ้านพักและวิทยาลัยครูโจทก์ได้เห็นที่พิพาทถูกล้อมรั้วและมีการก่อสร้างได้ขอให้ทางราชการรื้ออาคารที่สร้างออกไปแต่จำเลยก็ตอบว่าเป็นที่ดินของทางราชการไม่ใช่ของโจทก์ ซึ่งเป็นการโต้แย้งสิทธิของโจทก์ตลอดมา นับระยะเวลาตั้งแต่โจทก์ทราบว่าจำเลยเข้าครอบครองที่พิพาทจนถึงวันฟ้องเป็นเวลา 2 ปีเศษ แล้วศาลฎีกาวินิจฉัยประเด็นเกี่ยวกับจำเลยที่ 1 ซึ่งเป็นนิติบุคคลชนิดไม่มีวัตถุประสงค์จะแย่งสิทธิครอบครองของบุคคลใดว่า จำเลยที่ 1 เป็นนิติบุคคลย่อมมีสิทธิและหน้าที่ต่าง ๆ ตามบทบัญญัติทั้งปวงแห่งกฎหมาย ซึ่งรวมทั้งมีสิทธิครอบครองที่ดินตามที่ได้รับยกให้ด้วย เมื่อไม่ปรากฏว่าการเข้าครอบครองที่พิพาทจะผิดวัตถุประสงค์และไม่ชอบด้วยประการใด ฉะนั้นเมื่อโจทก์ฟ้องคดีเกิน 1 ปีนับแต่วันที่ถูกจำเลยแย่งการครอบครองย่อมไม่ได้
พิพากษายืน
