แหล่งที่มา : สำนักงานส่งเสริมงานตุลาการ
ย่อสั้น
การลดอัตราอากรสำหรับเครื่องจักรวัสดุและอุปกรณ์ที่ประหยัดพลังงานหรือที่รักษาสิ่งแวดล้อมตามประกาศกระทรวงการคลังที่ศก.9/2526ต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไขที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังกำหนดซึ่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังได้กำหนดหลักเกณฑ์และเงื่อนไขไว้แล้วตามประกาศกระทรวงการคลังที่58613/2526โดยกำหนดเป็นหลักเกณฑ์และเงื่อนไขด้วยว่าเครื่องจักรวัสดุและอุปกรณ์นั้นไม่เป็นของเก่าใช้แล้วหรือซ่อมแซมขึ้นใหม่ผู้นำของเข้าจะต้องยื่นคำร้องขอให้คณะกรรมการพิจารณาเครื่องจักรวัสดุและอุปกรณ์ที่ประหยัดพลังงานและรักษาสิ่งแวดล้อมพิจารณาเสียก่อนว่าเครื่องจักรวัสดุและอุปกรณ์ที่นำเข้าอยู่ในข่ายที่จะได้รับการพิจารณาลดอัตราอากร โจทก์ยื่นคำร้องขอให้คณะกรรมการพิจารณาตามเงื่อนไขทั้งระบุด้วยว่าเครื่องกำเนิดไอน้ำเป็นของใหม่และมีหนังสือรับรองด้วยว่าเครื่องจักรไม่ขัดต่อหลักเกณฑ์ข้อ3.2และ3.3ของประกาศกระทรวงการคลังที่58613/2526ซึ่งไม่เป็นของเก่าใช้แล้วหรือซ่อมแซมขึ้นใหม่ดังนี้แม้ประกาศกระทรวงของจำเลยที่1ที่60/2527กำหนดเป็นระเบียบพิธีเกี่ยวกับการขอลดอัตราอากรศุลกากรให้ผู้นำเข้ารับรองในใบขนสินค้าว่าของที่นำเข้า”ไม่เป็นของเก่าใช้แล้วหรือซ่อมแซมขึ้นมาใหม่”อันมีอยู่ในหลักเกณฑ์และเงื่อนไขในการลดอัตราอากรศุลกากรตามประกาศกระทรวงการคลังที่58613/2526ประกาศของจำเลยที่1ก็เป็นเพียงระเบียบพิธีการเกี่ยวกับการลดอัตราศุลกากรเพื่อจำเลยที่1จะใช้เป็นหลักเกณฑ์ในการพิจารณาอนุมัติหรือไม่อนุมัติในการให้ลดอัตราศุลกากรในรายที่คณะกรรมการพิจารณาเครื่องจักรวัสดุและอุปกรณ์ที่ประหยัดพลังงานและรักษาสิ่งแวดล้อมได้แจ้งผลการพิจารณาซึ่งจำเลยที่1มีอำนาจตามประกาศกระทรวงการคลังที่58613/2526แล้วเท่านั้นระเบียบพิธีการดังกล่าวเป็นเพียงระเบียบภายในของจำเลยที่1หาใช่กฎหมายที่จะทำให้มีผลลบล้างการปฏิบัติของโจทก์ไปตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไขตามประกาศกระทรวงการคลังที่58613/2526ครบถ้วนแล้วให้โจทก์หมดสิทธิที่จะลดอัตราอากรไปได้ไม่จำเลยที่1ต้องอนุมัติให้โจทก์ได้ลดอัตราอากรตามประกาศกระทรวงการคลังที่ศก.58613/2526จะอ้างว่าโจทก์ไม่ได้ปฏิบัติตามประกาศของจำเลยที่1ที่60/2527ไม่ได้อำนาจในการอนุมัติหาได้อยู่กับประกาศของจำเลยที่60/2527โดยเด็ดขาดไม่การประเมินและคำวินิจฉัยของจำเลยทั้งสองจึงไม่ชอบ
ย่อยาว
โจทก์ ฟ้อง ว่า โจทก์ นำเข้า เครื่อง กำเนิด กำลัง ไอน้ำ และ โจทก์ได้ ขอ ลดหย่อน อัตรา อากร ศุลกากร ของ การ นำเข้า ต่อ จำเลย ที่ 1 เนื่องจากเครื่อง กำเนิด กำลัง ไอน้ำ ที่ นำเข้า นี้ เป็น เครื่องจักร วัสดุ และอุปกรณ์ ที่ ประหยัด พลังงาน ตาม ประกาศกระทรวง การ คลัง ที่ ศก. 9/2526และ ประกาศกระทรวง การ คลัง ที่ 58613/2526 โดย โจทก์ ยื่น คำร้อง ต่อคณะกรรมการ พิจารณา เครื่องจักร วัสดุ และ อุปกรณ์ ที่ ประหยัด พลังงานและ รักษา สิ่งแวดล้อม กระทรวง วิทยา ศาสตร์ เทคโนโลยี และ การพลังงานเพื่อ ให้ คณะกรรมการ พิจารณา ว่า อยู่ ใน ข่าย ได้รับ การ พิจารณา อัตราอากร หรือไม่ ต่อมา คณะกรรมการ พิจารณา เครื่องจักร วัสดุ และ อุปกรณ์ที่ ประหยัด พลังงาน และ รักษา สิ่งแวดล้อม มี หนังสือ แจ้ง ผล การ พิจารณาไป ยัง อธิบดี กรมศุลกากร ว่า ส่วน ที่ เป็น เครื่อง กำเนิด กำลัง ไอน้ำนั้น อยู่ ใน ข่าย ได้รับ การ ลด อัตรา อากร ตาม ประกาศกระทรวง การ คลังแต่ ส่วน ที่ เป็น อะไหล่ ไม่อยู่ ใน ข่าย ได้รับ การ ลด อัตรา อากร โจทก์ได้ ชำระ ให้ แก่ จำเลย ที่ 1 ใน ส่วน นี้ ครบถ้วน แล้ว ต่อมา จำเลย ที่ 1แจ้ง การ ประเมิน อากร ขาเข้า ภาษีการค้า และ ภาษีบำรุงเทศบาล ไป ยังโจทก์ กำหนด ให้ โจทก์ ชำระ อากร ขาเข้า ภาษีการค้า และ ภาษีบำรุงเทศบาลสำหรับ เครื่องจักร กำเนิด กำลัง ไอน้ำ เพิ่มเติม รวมเป็น จำนวนเงิน6,429,453.78 บาท โจทก์ ได้ ชำระ ภาษีอากร ตาม การ ประเมิน เพิ่มเติมให้ แก่ จำเลย ที่ 1 ครบถ้วน แล้ว โจทก์ ไม่เห็น ด้วย เนื่องจาก เครื่องกำเนิด กำลัง ไอน้ำ ที่ โจทก์ นำเข้า เป็น เครื่องจักร ที่อยู่ ใน ข่ายได้รับ การ ลด อัตรา อากร ตาม ประกาศกระทรวง การ คลัง ดังนั้น จำเลยทั้ง สอง จึง ไม่มี สิทธิ ประเมิน ให้ โจทก์ เสีย อากร ขาเข้า ภาษีการค้าเบี้ยปรับ และ เงินเพิ่ม รวมทั้ง ภาษีบำรุงเทศบาล เพิ่มเติม การ ประเมินเพิ่มเติม ของ จำเลย ทั้ง สอง จึง ไม่ชอบด้วยกฎหมาย ขอให้ เพิกถอน การประเมิน ของ จำเลย ที่ 1 ให้ เพิกถอน คำวินิจฉัย อุทธรณ์ ของ จำเลย ที่ 1และ ให้ เพิกถอน คำวินิจฉัย อุทธรณ์ ของ คณะกรรมการ พิจารณา อุทธรณ์ของ จำเลย ที่ 2 ให้ จำเลย ทั้ง สอง ร่วมกัน ชำระ เงินอากร ขาเข้า ภาษีการค้า เบี้ยปรับ เงินเพิ่ม และ ภาษีบำรุงเทศบาล จำนวน 6,429,453.78บาท คืน ให้ แก่ โจทก์ พร้อม ดอกเบี้ย
จำเลย ทั้ง สอง ให้การ ว่า โจทก์ ไม่ได้ ปฏิบัติ ตาม ระเบียบ พิธี การใน การ ขอ ลด อัตรา อากร ศุลกากร ข้อ 2 ตาม ประกาศ กรมศุลกากร ที่ 60/2527เรื่อง ระเบียบ พิธี การ เกี่ยวกับ การ ขอ ลด อัตรา อากร ศุลกากร ตามประกาศกระทรวง การ คลัง ที่ ศก. 9/2526 และ ประกาศกระทรวง การ คลังที่ 58613/2526 โดย โจทก์ ไม่ได้ รับรอง ใน ใบขนสินค้า ว่า ของ ที่ นำเข้าไม่เป็น ของเก่า ใช้ แล้ว หรือ ซ่อมแซม ขึ้น ใหม่ ” ใน ใบ ขน ทั้ง สาม ฉบับ แต่อย่างใด กรมศุลกากร อาศัย อำนาจ ตาม ข้อ 5 แห่ง ประกาศกระทรวง การ คลัง ที่58613/2526 เรื่อง หลักเกณฑ์ และ เงื่อนไข ใน การ ลด อัตรา อากร ศุลกากรตาม ประกาศกระทรวง การ คลัง ที่ ศก. 9/2526 จึง ไม่ อนุมัติ ให้ ลด อัตราอากร ศุลกากร ให้ แก่ โจทก์ โจทก์ จึง ต้อง เสีย ภาษีอากร ตาม กฎหมาย การประเมิน ของ เจ้าพนักงาน ประเมิน คำวินิจฉัย อุทธรณ์ ของ อธิบดี กรมศุลกากรตลอดจน คำวินิจฉัย ของ คณะกรรมการ พิจารณา อุทธรณ์ จึง ชอบ ด้วย ข้อเท็จจริงและ ข้อกฎหมาย แล้ว โจทก์ ไม่มี สิทธิ ที่ จะ ขอ คืนเงิน อากร ขอให้ ยกฟ้อง
ศาลภาษีอากรกลาง พิจารณา แล้ว พิพากษา ให้ เพิกถอน การ ประเมินและ คำวินิจฉัย อุทธรณ์ ของ จำเลย ที่ 1 และ ให้ เพิกถอน คำวินิจฉัย ของคณะกรรมการ พิจารณา อุทธรณ์ ของ จำเลย ที่ 2 ให้ จำเลย ทั้ง สอง ร่วมกันชำระ เงินอากร ขาเข้า ภาษีการค้า ภาษีบำรุงเทศบาล เบี้ยปรับ เงินเพิ่มจำนวน 6,429,453.78 บาท คืน ให้ แก่ โจทก์ พร้อม ด้วย ดอกเบี้ย คำขอ อื่นนอกจาก นี้ ให้ยก
จำเลย ทั้ง สอง อุทธรณ์ ต่อ ศาลฎีกา
ศาลฎีกา วินิจฉัย ว่า “ปัญหา ที่ ต้อง วินิจฉัย มี ว่า การ ประเมินและ คำวินิจฉัย ของ จำเลย ทั้ง สอง ชอบ หรือไม่ ที่ จำเลย ทั้ง สอง อุทธรณ์ว่า อำนาจ ของ จำเลย ที่ 1 ที่ จะ อนุมัติ หรือไม่ อนุมัติ ใน การ ให้ ลดอัตรา อากร ศุลกากร ตาม ประกาศกระทรวง การ คลัง ที่ ศก. 9/2526 และ ที่58613/2526 เป็น อำนาจ เด็ดขาด ของ ฝ่ายบริหาร เมื่อ จำเลย ที่ 1 เห็นว่าโจทก์ มิได้ ปฏิบัติ ตาม ระเบียบ พิธี การ ขอ ลด อัตรา อากร ศุลกากร สำหรับผู้นำ เข้า ตาม ประกาศ จำเลย ที่ 1 ที่ 60/2527 เอกสาร ท้าย คำให้การหมายเลข 1 จำเลย ที่ 1 ก็ ไม่ อนุมัติ ใน การ ลด อัตรา อากร ศุลกากร ให้ แก่โจทก์ ได้ นั้น เห็นว่า การ ลด อัตรา อากร สำหรับ เครื่องจักร วัสดุ และอุปกรณ์ ที่ ประหยัด พลังงาน หรือ ที่ รักษา สิ่งแวดล้อม ตาม ประกาศกระทรวงการคลัง ที่ ศก. 9/2526 เอกสาร หมาย จ. 1 แผ่น ที่ 11 ถึงแผ่น ที่ 12 นั้น ต้อง เป็น ไป ตาม หลักเกณฑ์ และ เงื่อนไข ที่ รัฐมนตรีว่าการ กระทรวงการคลัง กำหนด ตาม ที่ มี ระบุ ไว้ ใน ข้อ 3. ของ ประกาศดังกล่าว ซึ่ง รัฐมนตรีว่าการ กระทรวงการคลัง ก็ ได้ กำหนด หลักเกณฑ์และ เงื่อนไข ไว้ แล้ว ตาม ประกาศกระทรวง การ คลัง ที่ 58613/2526 เอกสารหมาย จ. 1 แผ่น ที่ 13 ถึง แผ่น ที่ 15 โดย กำหนด เป็น หลักเกณฑ์ และเงื่อนไข ไว้ ใน ข้อ 3.2 และ ข้อ 4 ด้วย ว่า เครื่องจักร วัสดุ และ อุปกรณ์นั้น ไม่เป็น ของเก่า ใช้ แล้ว หรือ ซ่อมแซม ขึ้น ใหม่ ผู้นำ ของ เข้า จะต้อง ยื่น คำร้องขอ ให้ คณะกรรมการ พิจารณา เครื่องจักร วัสดุ และ อุปกรณ์ที่ ประหยัด พลังงาน และ รักษา สิ่งแวดล้อม พิจารณา เสีย ก่อน ว่า เครื่องจักรวัสดุ และ อุปกรณ์ ที่ นำเข้า มี คุณสมบัติ ประสิทธิภาพ วิธีการ ใช้การ ควบคุม การ ใช้ และ ด้าน เทคนิค วิชาการ อื่น ๆ อยู่ ใน ขั้น ที่ ใช้ประหยัด พลังงาน หรือ รักษา สิ่งแวดล้อม ที่อยู่ ใน ข่าย ที่ จะ ได้รับการ พิจารณา ลด อัตรา อากร ซึ่ง หลักเกณฑ์ และ เงื่อนไข ดังกล่าว คดี ปรากฏจาก ทางนำสืบ ของ โจทก์ และ จำเลย ฟังได้ รับ กัน ว่า โจทก์ ได้ ปฏิบัติตาม หลักเกณฑ์ และ เงื่อนไข ตาม นั้น แล้ว โดย ยื่น คำร้องขอ ให้ คณะกรรมการพิจารณา ตาม เงื่อนไข ใน ข้อ 4 ตาม เอกสาร หมาย จ. 1 แผ่น ที่ 31 (ล. 1แผ่น ที่ 33) ทั้ง ระบุ ด้วย ว่า เครื่อง กำเนิด กำลัง ไอน้ำ ที่ เป็น ของ ใหม่ตาม เอกสาร หมาย จ. 1 แผ่น ที่ 36 (ล. 1 แผ่น ที่ 38) และ มี หนังสือรับรอง ไป ด้วย ว่า เครื่องจักร ดังกล่าว ไม่ ขัด ต่อ หลักเกณฑ์ ข้อ 3.2และ 3.3 ของ ประกาศกระทรวง การ คลัง ที่ 58613/2526 ซึ่ง ไม่เป็นของเก่า ใช้ แล้ว หรือ ซ่อมแซม ขึ้น ใหม่ ด้วย ตาม ที่ ปรากฏ จาก เอกสารหมาย จ. 1 แผ่น ที่ 37 (ล. 1 แผ่น ที่ 39) ดังนี้ แม้ จะ มี ประกาศ ของจำเลย ที่ 1 ที่ 60/2527 กำหนด เป็น ระเบียบ พิธี การ เกี่ยวกับ การ ขอลด อัตรา อากร ศุลกากร ตาม เอกสาร ท้าย คำให้การ ของ จำเลย ซึ่ง กำหนด ไว้ใน ข้อ 2 ของ ประกาศ ดังกล่าว ให้ ผู้นำ เข้า รับรอง ใน ใบขนสินค้า ว่าของ ที่ นำเข้า “ไม่เป็น ของเก่า ใช้ แล้ว หรือ ซ่อมแซม ขึ้น ใหม่ ” อัน มีอยู่ ใน หลักเกณฑ์ และ เงื่อนไข ใน การ ลด อัตรา อากร ศุลกากร ตาม ประกาศกระทรวงการคลัง ที่ 58613/2526 ดังกล่าว ข้างต้น แล้ว ก็ ตาม ประกาศของ จำเลย ที่ 1 ก็ เป็น เพียง ระเบียบ พิธี การ เกี่ยวกับ การ ลด อัตราอากร ศุลกากร เพื่อ จำเลย ที่ 1 จะ ใช้ เป็น หลักเกณฑ์ ใน การ พิจารณาอนุมัติ หรือไม่ อนุมัติ ใน การ ให้ ลด อัตรา อากร ใน ราย ที่ คณะกรรมการพิจารณา เครื่องจักร วัสดุ และ อุปกรณ์ ที่ ประหยัด พลังงาน และ รักษาสิ่งแวดล้อม ได้ แจ้ง ผล การ พิจารณา ตาม ข้อ 8 ซึ่ง จำเลย ที่ 1 มีอำนาจตาม ข้อ 5 ของ ประกาศกระทรวง การ คลัง ที่ 58613/2526 แล้ว เท่านั้นระเบียบ พิธี การ ตาม ประกาศ ของ จำเลย ที่ 1 ดังกล่าว เป็น เพียง ระเบียบภายใน ของ จำเลย ที่ 1 หาใช่ เป็น กฎหมาย ที่ จะ ทำให้ มีผล เป็น การ ลบล้างการ ปฏิบัติ ของ โจทก์ ซึ่ง ได้ ปฏิบัติ ไป ตาม หลักเกณฑ์ และ เงื่อนไข ตามประกาศกระทรวง การ คลัง ที่ 58613/2526 ครบถ้วน แล้ว ให้ โจทก์ ต้องหมด สิทธิ ที่ จะ ได้ ลด อัตรา อากร สำหรับ เครื่องจักร วัสดุ และ อุปกรณ์ที่ ประหยัด พลังงาน หรือ ที่ รักษา สิ่งแวดล้อม ตาม ประกาศกระทรวง การ คลังที่ ศก. 9/2526 ไป ได้ไม่ นาย อรัญ ธรรมโน อธิบดี กรมศุลกากร จำเลย ที่ 1 ก็ เบิกความ ว่า การ ออก ประกาศ ที่ 60/2527 ก็ เพื่อ จะ ให้การปฏิบัติ ต่อ ผู้เสียภาษี อากร ตาม ประกาศกระทรวง การ คลัง ที่ 58613/2526ที่ จำเลย ที่ 1 จะ อนุมัติ หรือไม่ อนุมัติ ให้ ลด อัตรา อากร เป็น ไป ในทำนอง เดียว กัน และ ให้การ ปฏิบัติงาน ประจำวัน เป็น ไป โดย เรียบร้อยนาย สุนทร วงศ์ฤทธิ์ เจ้าหน้าที่ ประเมิน อากร 6 ฝ่าย การ นำเข้า 5ของ จำเลย ที่ 1 พยาน จำเลย ก็ มิได้ เบิกความ ยืนยัน ว่า ถ้า ผู้นำ เข้าไม่ปฏิบัติ ตาม ประกาศ ของ จำเลย ที่ 1 ที่ 60/2526 แล้ว จำเลย ที่ 1จะ อนุมัติ ให้ ลด อัตรา อากร ไม่ได้ แม้ จำเลย ที่ 1 จะ เคย ไม่ อนุมัติใน การ นำเข้า ราย อื่น ก็ ตาม เมื่อ สินค้า ที่ โจทก์ นำเข้า เป็น เครื่องจักรที่ ประหยัด พลังงาน หรือ ที่ รักษา สิ่งแวดล้อม และ โจทก์ ได้ ยื่น คำร้องขอให้ คณะกรรมการ พิจารณา เครื่องจักร วัสดุ และ อุปกรณ์ ที่ ประหยัดพลังงาน และ รักษา สิ่งแวดล้อม พิจารณา ตาม เอกสาร หมาย จ. 1 แผ่น ที่ 31(ล. 1 แผ่น ที่ 33) และ ขอ ลด อัตรา อากร ตาม เอกสาร หมาย ล. 1 แผ่น ที่ 54โดย ระบุ ว่า ไม่เป็น ของเก่า ใช้ แล้ว หรือ ซ่อมแซม ขึ้น ใหม่ และ เป็น ของ ใหม่ตาม เอกสาร หมาย จ. 1 แผ่น ที่ 37 (ล. 1 แผ่น ที่ 39) และ จ. 1 แผ่น ที่ 36(ล. 1 แผ่น ที่ 38) จำเลย ที่ 1 ก็ ต้อง อนุมัติ ให้ โจทก์ ได้ ลด อัตราอากร ศุลกากร ตาม ประกาศกระทรวง การ คลัง ที่ 58613/2526 เอกสาร หมายจ. 1 แผ่น ที่ 13 ถึง แผ่น ที่ 15 ข้อ 5 จะ ไม่ อนุมัติ โดย อ้างว่า โจทก์มิได้ ปฏิบัติ ตาม ประกาศ ของ จำเลย ที่ 1 ที่ 60/2527 และ ประเมิน เพิ่มให้ โจทก์ เสีย แก่ จำเลย ทั้ง สอง โดย ไม่ ลดหย่อน อัตรา อากร ศุลกากร ให้โจทก์ไม่ได้ อำนาจ ใน การ อนุมัติ ขึ้น อยู่ กับ สินค้า ที่ นำเข้า นั้นว่า เข้า กรณี ตาม ประกาศกระทรวง การ คลัง ที่ ศก. 9/2526 กับ หลักเกณฑ์ของ เงื่อนไข ตาม ประกาศกระทรวง การ คลัง ที่ 58613/2526 หรือไม่หา ได้ ขึ้น อยู่ กับ จำเลย ที่ 1 หรือ ตาม ประกาศ ของ จำเลย ที่ 1 ที่60/2527 โดย เด็ดขาด ไม่ ที่ ศาลชั้นต้น วินิจฉัย ว่าการ ประเมิน และคำวินิจฉัย อุทธรณ์ ของ จำเลย ทั้ง สอง ไม่ชอบ และ พิพากษา ให้ เพิกถอนการ ประเมิน และ คำวินิจฉัย นั้น ชอบแล้ว ศาลฎีกา เห็นพ้อง ด้วย อุทธรณ์ของ จำเลย ทั้ง สอง ฟังไม่ขึ้น ”
พิพากษายืน
