แหล่งที่มา : สำนักงานส่งเสริมงานตุลาการ
ย่อสั้น
เจ้ามือสลากกินรวบให้จำเลยทำสัญญากู้เงินให้ไว้เป็นประกันหนี้ค่าขายสลากกินรวบ ซึ่งจำเลยขายเชื่อให้แก่ลูกค้า มูลหนี้ตามสัญญากู้ยืมเงินที่โจทก์ฟ้องเกิดจากการขายสลากกินรวบเป็นเงินเชื่ออันเป็นมูลหนี้ที่ต้องห้ามตามกฎหมาย จำเลยจึงไม่ต้องรับผิดใช้เงินให้โจทก์ตามฟ้อง
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยกู้ยืมเงินโจทก์ไปแล้วไม่ชำระ ขอให้บังคับจำเลยชำระหนี้ จำนวน 114,032.44 บาท ให้แก่โจทก์พร้อมดอกเบี้ยในอัตราร้อยละ 7.5 ต่อปี ของต้นเงินจำนวน 111,333 บาท นับถัดจากวันฟ้องเป็นต้นไปจนกว่าจะชำระเสร็จ
จำเลยให้การว่า โจทก์ให้จำเลยเขียนหนังสือสัญญากู้เงินตามฟ้องไว้เป็นประกันค่าขายสลากกินรวบที่ลูกค้าซื้อเชื่อไปจากจำเลยต่อมาจำเลยเรียกเก็บเงินจากลูกค้าที่ค้างชำระเงินค่าซื้อเชื่อสลากกินรวบไม่ได้ โจทก์จึงนำสัญญากู้เงินดังกล่าวมาฟ้องจำเลยขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง ให้โจทก์ใช้ค่าฤชาธรรมเนียมแทนจำเลยโดยกำหนดค่าทนายความ 5,000 บาท
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ภาค 3 พิพากษายืน ให้โจทก์ใช้ค่าทนายความชั้นอุทธรณ์แทนจำเลย 3,000 บาท
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “ข้อเท็จจริงเบื้องต้นฟังได้เป็นยุติตามที่คู่ความนำสืบรับกันว่า จำเลยเคยเป็นตัวแทนขายสลากกินรวบให้โจทก์คดีมีปัญหาที่จะวินิจฉัยตามที่โจทก์ฎีกาว่า มูลหนี้ตามสัญญากู้ยืมที่โจทก์ฟ้องเกิดจากการที่จำเลยขายสลากกินรวบด้วยเงินเชื่อให้โจทก์หรือไม่ ในปัญหานี้จำเลยนำสืบว่าลูกค้าบางรายซื้อสลากกินรวบด้วยเงินเชื่อ โจทก์ให้จำเลยทำสัญญากู้เงินให้โจทก์ไว้เป็นประกันสำหรับจำนวนเงินค่าสลากกินรวบที่ลูกค้าซื้อด้วยเงินเชื่อต่อมาลูกค้าที่ซื้อสลากกินรวบด้วยเงินเชื่อไม่ชำระค่าสลากกินรวบโจทก์จึงนำสัญญากู้เงินซึ่งจำเลยทำไว้มาฟ้องจำเลยเป็นคดีนี้ส่วนโจทก์นำสืบว่า จำเลยเคยกู้ยืมเงินโจทก์จำนวน 110,000 บาทแล้วไม่ชำระหนี้ตามกำหนดจึงตกลงทำสัญญากู้เงินกันใหม่โดยเอาต้นเงินกู้เดิมรวมกับดอกเบี้ยค้างชำระและค่าสัญญา 2 ฉบับ ฉบับละ 2 บาทมารวมระบุเป็นจำนวนเงินกู้ 111,333 บาท ตามหนังสือสัญญากู้เงินเอกสารหมาย จ.3 สัญญากู้เงินดังกล่าวไม่เกี่ยวกับเงินขายสลากกินรวบ โดยโจทก์เบิกความว่า จำเลยกู้เงินจากโจทก์เมื่อวันที่ 21พฤศจิกายน 2531 เป็นจำนวนเงิน 110,000 บาท โดยตกลงดอกเบี้ยในอัตราร้อยละ 15 ต่อปี และกำหนดเวลาชำระหนี้ให้แล้วเสร็จภายใน20 วัน แต่ครบกำหนดแล้วจำเลยไม่ชำระ ต่อมาวันที่ 20 ธันวาคม2531 จำเลยขอผัดชำระเงินไปอีก 1 เดือน โดยขอทำสัญญากู้เงินใหม่และจำเลยได้ทำสัญญากู้เงินใหม่ในวันนั้นโดยเอาจำนวนเงินในสัญญากู้เงินฉบับเดิมและจำนวนเงินค่าดอกเบี้ยที่ค้างชำระรวมกับค่าสัญญา 2 ฉบับ ฉบับละ 2 บาท เป็นเงิน 111,333 บาท มาระบุลงในหนังสือสัญญากู้เงินเอกสารหมาย จ.3 เห็นว่า หากเป็นความจริงตามที่โจทก์เบิกความนั้น ก็ควรมีการระบุอัตราดอกเบี้ยและกำหนดเวลาชำระเงินคืนไว้ในหนังสือสัญญากู้เงินเอกสารหมาย จ.3 เช่นเดียวกับที่เคยระบุไว้ในสัญญากู้เงินฉบับเดิมด้วย แต่ศาลฎีกาได้พิเคราะห์หนังสือสัญญากู้เงินเอกสารหมาย จ.3 ดังกล่าวแล้วไม่ปรากฏว่าหนังสือสัญญากู้เงินดังกล่าวได้ระบุอัตราดอกเบี้ยและกำหนดเวลาชำระเงินคืนไว้แต่อย่างใด จึงเป็นพิรุธน่าสงสัยนอกจากนี้แล้วได้ความว่าจำเลยเป็นลูกจ้างเทศบาลเมืองยะลามีเงินเดือนเพียงเดือนละ 2,050 บาท แต่ที่โจทก์ให้จำเลยกู้ยืมเงินเป็นจำนวน 111,333 บาท ตามหนังสือสัญญากู้เงินเอกสารหมาย จ.3นั้น ไม่ปรากฏว่ามีบุคคลใดเป็นผู้ค้ำประกันหรือมีหลักทรัพย์ใดเป็นประกันการชำระหนี้เงินกู้ยืมดังกล่าวของจำเลย ซึ่งไม่น่าเชื่อว่าโจทก์จะยอมให้จำเลยกู้ยืมเงินเป็นจำนวนถึง 111,333 บาท โดยไม่มีผู้ค้ำประกันหรือหลักประกันแต่อย่างใดเช่นนั้น หนังสือสัญญากู้เงินเอกสารหมาย จ.3 จึงมีข้อพิรุธน่าสงสัยหลายประการ ส่วนที่จำเลยนำสืบว่า สัญญากู้เงินที่โจทก์นำมาฟ้องเป็นสัญญากู้เงินที่โจทก์ให้จำเลยทำให้โจทก์ไว้เป็นประกันหนี้ค่าขายสลากกินรวบด้วยเงินเชื่อเท่ากับจำนวนเงินค่าสลากกินรวบที่ลูกค้าซื้อด้วยเงินเชื่อนั้น จำเลยมีนายนิวาสรองอัยการจังหวัดซึ่งเป็นเจ้าหน้าที่สำนักงานคุ้มครองสิทธิและให้ความช่วยเหลือทางกฎหมายแก่ประชาชนผู้มีหน้าที่ให้คำแนะนำทางด้านกฎหมายแก่ประชาชนเบิกความเป็นพยานจำเลยว่า จำเลยเคยนำหนังสือสัญญากู้เงินเอกสารหมาย ล.7 ซึ่งเป็นคู่ฉบับของหนังสือสัญญากู้เงินที่โจทก์นำมาฟ้องไปปรึกษาพยานก่อนแล้วว่า เจ้ามือสลากกินรวบให้จำเลยทำสัญญากู้เงินนั้นไว้เป็นประกันเงินค่าสลากกินรวบซึ่งจำเลยขายเชื่อให้แก่ลูกค้าพยานหลักฐานของจำเลยจึงมีน้ำหนักน่าเชื่อถือยิ่งกว่าพยานหลักฐานของโจทก์ ฟังได้ว่ามูลหนี้ตามสัญญากู้ยืมเงินที่โจทก์ฟ้องเกิดจากการขายสลากกินรวบเป็นเงินเชื่อ อันเป็นมูลหนี้ที่ต้องห้ามตามกฎหมาย จำเลยจึงไม่ต้องรับผิดใช้เงินให้โจทก์ตามฟ้องที่ศาลล่างทั้งสองพิพากษายกฟ้องโจทก์นั้น ศาลฎีกาเห็นพ้องด้วย ฎีกาของโจทก์ฟังไม่ขึ้น”
พิพากษายืน
