แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
กรณีจะพิสูจน์ว่า พินัยกรรมเป็นอันเสียเปล่าตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1704 วรรคสอง จะต้องเป็นกรณีที่มีข้อพิพาทว่า พินัยกรรมที่บุคคลวิกลจริตทำขึ้นนั้นเสียเปล่า โดยบุคคลผู้มีส่วนได้เสียได้กล่าวอ้างขึ้นเพื่อให้มีการพิสูจน์เช่นนั้น คำร้องขอของผู้ร้องให้พิสูจน์ว่าพินัยกรรมเป็นอันเสียเปล่าต่างจากการร้องขอแสดงกรรมสิทธิ์ที่ดินตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1382 ซึ่งมีกฎหมายบัญญัติรับรองให้ใช้สิทธิทางศาลได้ กรณีของผู้ร้องยังถือไม่ได้ว่ามีการโต้แย้งสิทธิหรือจะต้องใช้สิทธิทางศาล
ย่อยาว
ผู้ร้องยื่นคำร้องขอว่า ในระหว่างที่ผู้ร้องมีอาการวิกลจริตได้ถูกผู้อื่นชักชวนให้ทำพินัยกรรมแบบเอกสารฝ่ายเมืองยกทรัพย์สินให้ผู้มีชื่อ ณ อำเภอเมืองศรีสะเกษ ต่อมานางพงษ์ประไพ มันตาภรณ์ยื่นคำร้องต่อศาลแพ่งธนบุรีขอให้มีคำสั่งว่า ผู้ร้องเป็นคนไร้ความสามารถและให้ตั้งนางพงษ์ประไพเป็นผู้อนุบาลศาลแพ่งธนบุรีมีคำสั่งให้ตามขอ นางพงษ์ประไพผู้อนุบาลได้นำคำสั่งของศาลแพ่งธนบุรีไปแสดงต่อเจ้าหน้าที่อำเภอเมืองศรีสะเกษให้ดำเนินการเพิกถอนพินัยกรรมแบบเอกสารฝ่ายเมืองที่ทำให้ผู้ร้องในขณะที่วิกลจริต และศาลยังไม่มีคำสั่งให้เป็นคนไร้ความสามารถแต่เจ้าหน้าที่อำเภอดังกล่าวไม่ทำให้เว้นแต่จะมีคำสั่งศาล ผู้ร้องจึงยื่นคำร้องขอให้พิสูจน์ว่าในเวลาทำพินัยกรรมแบบเอกสารฝ่ายเมืองฉบับดังกล่าวผู้ร้องวิกลจริตอยู่ และให้มีคำสั่งว่าพินัยกรรมดังกล่าวนั้นเป็นโมฆะ
ศาลชั้นต้นมีคำสั่งยกคำร้อง
ผู้ร้องอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
ผู้ร้องฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ที่ผู้ร้องฎีกาว่า ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1704 วรรคสอง เป็นกฎหมายสนับสนุนให้ผู้ร้องใช้สิทธิทางศาลได้ แม้ยังมิได้มีการเปิดพินัยกรรมนั้น เห็นว่าสิทธิและหน้าที่ใด ๆ อันเกิดขึ้นตามพินัยกรรมให้มีการบังคับเรียกร้องกันได้ตั้งแต่ผู้ทำพินัยกรรมตายเป็นต้นไป และกรณีจะพิสูจน์ว่าพินัยกรรมเป็นอันเสียเปล่าตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 1704 วรรคสอง จะต้องเป็นกรณีที่มีข้อพิพาทกันว่าพินัยกรรมที่บุคคลวิกลจริตทำขึ้นนั้นเสียเปล่า โดยบุคคลผู้มีส่วนได้เสียได้กล่าวอ้างขึ้นเพื่อให้มีการพิสูจน์เช่นนั้น ทั้งตามคำร้องขอของผู้ร้องก็ต่างจากการร้องขอแสดงกรรมสิทธิ์ที่ดินตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1382 ซึ่งมีกฎหมายบัญญัติรับรองให้ใช้สิทธิทางศาล กรณีของผู้ร้องยังถือไม่ได้ว่ามีการโต้แย้งสิทธิหรือจะต้องใช้สิทธิทางศาล
พิพากษายืน ค่าฤชาธรรมเนียมชั้นฎีกาให้เป็นพับ
