แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
เมื่อเหตุที่ผู้ร้องมายื่นคำร้องขอให้ตัวผู้จัดการมรดกเป็นกรณีมีเหตุขัดข้องในการจัดการหรือในการแบ่งปันมรดก ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1713 (2) แต่ข้อเท็จจริงปรากฏว่า ที่ดินนั้น ผู้ตายโอนให้บุคคลอื่นไปในขณะที่ยังมีชีวิตอยู่ไม่เป็นทรัพย์มรดกของผู้ตาย ส่วนเงินฝากธนาคาร ผู้มีอำนาจในการถอนได้ปิดบัญชีไปก่อนที่ผู้ร้องจะยื่นคำร้องขอให้ตัวผู้จัดการมรดก จึงไม่มีทรัพย์มรดกของผู้ตายที่จะต้องจัดการ และกฎหมายมิได้กำหนดเหตุให้ตัวผู้จัดการมรดกเพื่อสืบหาทรัพย์มรดกของผู้ตาย เพื่อนำมาจัดการแต่อย่างใด ไม่มีเหตุตามกฎหมายที่จะตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดก
ย่อยาว
ผู้ร้องยื่นคำร้องขอ ขอให้มีคำสั่งตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกของผู้ตาย
ผู้คัดค้านยื่นคำร้องคัดค้านว่า ผู้ตายไม่มีทรัพย์มรดกที่จะจัดการ เพราะบัญชีเงินฝากธนาคารที่ผู้ร้องอ้างนั้นผู้มีอำนาจเบิกเงินในบัญชีได้ปิดบัญชีไปนานแล้ว ส่วนที่ดินโฉนดเลขที่ 2749 ตำบลแหลมออก อำเภอบ้านแหลม จังหวัดเพชรบุรี ผู้ตายได้โอนกรรมสิทธิ์ให้บุตรบางคนในขณะที่ยังมีชีวิติอยู่ ขอให้ยกคำร้องขอของผู้ร้อง
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้ว มีคำสั่งตั้งผู้ร้อง เป็นผู้จัดการมรดกของผู้ตาย กับให้มีสิทธิและหน้าที่ตามกฎหมาย ค่าฤชาธรรมเนียมให้เป็นพับ
ผู้คัดค้านอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ภาค 7 พิพากษากลับ ให้ยกคำร้องขอของผู้ร้อง ค่าฤชาธรรมเนียมทั้งสองศาลให้เป็นพับ
ผู้ร้องฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า พิเคราะห์แล้ว ข้อเท็จจริงเบื้องต้นฟังได้ว่า ผู้ร้องและผู้คัดค้านเป็นบุตรของผู้ตาย บัญชีเงินฝากของธนาคารสหธนาคาร จำกัด (มหาชน) สาขาบ้านแหลม ถูกปิดไปก่อนที่ผู้ร้องยื่นคำร้องขอให้ตั้งผู้จัดการมรดก ส่วนที่ดินโฉนดเลขที่ 2749 ตำบลบ้านแหลม อำเภอบ้านแหลม จังหวัดเพชรบุรี ผู้ตายโอนกรรมสิทธิ์ให้บุคคลอื่นไปแล้วเช่นเดียวกัน คดีมีปัญหาต้องวินิจฉัยตามฎีกาของผู้ร้องว่า มีเหตุตามกฎหมายที่ผู้ร้องจะร้องขอให้ตั้งผู้จัดการมรดกหรือไม่ โดยผู้ร้องฎีกาว่า ขณะที่ผู้ตายถึงแก่ความตายบัญชีเงินฝากของธนาคารสหธนาคาร จำกัด (มหาชน) สาขาบ้านแหลม ซึ่งผู้ตายเป็นเจ้าของบัญชีเงินฝากอยู่ 157,446.68 บาท อันเป็นมรดกของผู้ตายและอาจมีทรัพย์มรดกอื่นอีกที่ผู้ร้องต้องติดตามรวบรวมเพื่อนำมาแบ่งปันให้แก่ทายาทโดยผู้ร้องไม่จำต้องระบุไว้ในคำร้องขอจัดการมรดกนั้น เห็นว่า ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1713 กำหนดเหตุในการร้องต่อศาลขอให้ตั้งผู้จัดการมรดก 3 กรณี คือ (1) เมื่อเจ้ามรดกตาย ทายาทโดยธรรมหรือผู้รับพินัยกรรมได้สูญหายไป หรืออยู่นอกราชอาณาเขต หรือเป็นผู้เยาว์ (2) เมื่อผู้จัดการมรดกหรือทายาทไม่สามารถ หรือไม่เต็มใจที่จะจัดการ หรือมีเหตุขัดข้องในการจัดการ หรือในการแบ่งปันมรดก หรือ (3) เมื่อข้อกำหนดพินัยกรรมซึ่งตั้งผู้จัดการมรดกไว้ ไม่มีผลบังคับได้ด้วยประการใด ๆ เมื่อเหตุที่ผู้ร้องมายื่นคำร้องขอให้ตั้งผู้จัดการมรดกเป็นกรณีที่ 2 คือ มีเหตุขัดข้องในการจัดการหรือในการแบ่งปันมรดก แต่ข้อเท็จจริงปรากฏตามทางไต่สวนว่าที่ดินโฉนดเลขที่ 2749 ผู้ตายได้โอนให้บุคคลอื่นไปในขณะที่ยังมีชีวิตอยู่ จึงไม่เป็นทรัพย์มรดกของผู้ตาย ส่วนเงินฝากในบัญชีของธนาคารสหธนาคาร จำกัด (มหาชน) นั้น ผู้มีอำนาจในการถอนเงินจากบัญชีดังกล่าวได้ปิดบัญชีไปก่อนที่ผู้ร้องจะยื่นคำร้องขอให้ตั้งผู้จัดการมรดก อันเป็นการดำเนินการโดยชอบตามเงื่อนไขในคำขอเปิดบัญชีเงินฝากที่ทำไว้กับธนาคารสหธนาคาร จำกัด (มหาชน) เมื่อเป็นเช่นนี้จึงไม่มีเหตุขัดข้องในการจัดการหรือในการแบ่งปันมรดกของผู้ตายเพราะไม่มีทรัพย์มรดกของผู้ตายที่จะต้องจัดการ กฎหมายมิได้กำหนดเหตุให้ ตั้งผู้จัดการมรดกเพื่อสืบหาทรัพย์มรดกของผู้ตายเพื่อนำมาจัดการแต่อย่างใด ไม่มีเหตุตามกฎหมายที่ผู้ร้องจะร้องขอให้ตั้งผู้จัดการมรดกได้ ที่ศาลอุทธรณ์ภาค 7 มีคำสั่งให้ยกคำร้องขอของผู้ร้องนั้นชอบแล้ว ฎีกาของผู้ร้องฟังไม่ขึ้น
พิพากษายืน ค่าฤชาธรรมเนียมชั้นฎีกาให้เป็นพับ.
