แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
สัญญาประนีประนอมยอมความที่จำเลยที่ 1 ในฐานะผู้แทนโดยชอบธรรมทำแทนจำเลยที่ 3 ผู้เยาว์ในศาล โดยมิได้ขออนุญาตจากศาลตาม ป.พ.พ. มาตรา 1574 ก่อน แต่เป็นการทำสัญญาประนีประนอมยอมความกันในศาลชั้นต้นซึ่งมีอำนาจอนุญาตให้ผู้แทนโดยชอบธรรมทำแทนผู้เยาว์และศาลชั้นต้นพิพากษาตามยอม คดีถึงที่สุดแล้ว คำพิพากษาตามยอมมีผลผูกพันจำเลยที่ 3 ผู้เยาว์ตาม ป.วิ.พ.มาตรา 145
ย่อยาว
คดีสืบเนื่องมาจากโจทก์ทั้งสามฟ้องจำเลยทั้งสามแล้วได้ทำสัญญาประนีประนอม-ยอมความกันมีข้อสัญญาข้อหนึ่งว่า จำเลยตกลงยกที่ดินให้แก่เทศบาลตามแนวถนนที่มีอยู่ในปัจจุบัน…ศาลชั้นต้นพิพากษาคดีตามยอม แต่จำเลยไม่ปฏิบัติตามสัญญาประนีประนอมยอมความ โจทก์ยื่นคำร้องขอให้เรียกจำเลยมาสอบถาม จำเลยที่ ๓ ยื่นคำร้องว่า จำเลยที่ ๑ ที่ ๒ ไม่มีอำนาจทำสัญญาประนีประนอมยอมความแทนจำเลยที่ ๓ ซึ่งเป็นผู้เยาว์ เพราะขัดต่อประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา ๑๕๗๔ จึงไม่มีผลผูกพันจำเลยที่ ๓ ขอให้มีคำสั่งว่าสัญญาประนีประนอมยอมความและคำพิพากษาตามยอมไม่มีผลบังคับจำเลยที่ ๓ ศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้ยกคำร้อง ศาลอุทธรณ์และศาลฎีกาพิพากษายืนต่อมาโจทก์ยื่นคำร้องว่า จำเลยไม่ปฏิบัติตามคำพิพากษา ขอให้จับกุมและกักขังจำเลยไว้จนกว่าจะปฏิบัติตามคำพิพากษาตามยอม ศาลชั้นต้นออกหมายบังคับคดี จำเลยที่ ๓ ยื่นคำร้องว่า ถึงแม้สัญญาประนีประนอมยอมความจะมีผลผูกพันคู่ความ แต่ในชั้นบังคับคดีโจทก์จะบังคับคดีจำเลยที่ ๓ หาได้ไม่เพราะจำเลยที่ ๓ ไม่ได้ลงลายมือชื่อในสัญญาประนีประนอมยอมความ และผู้แทนโดยชอบธรรมไม่ได้ยื่นคำร้องต่อศาลขอทำนิติกรรมแทนผู้เยาว์ จึงขัดต่อประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๕๗๔เป็นโมฆะมาแต่เริ่มแรก ขอให้ไต่สวนและมีคำสั่งว่าโจทก์ไม่มีสิทธิบังคับคดีส่วนของจำเลยที่ ๓ และขอให้ถอนหมายบังคับคดีส่วนของจำเลยที่ ๓
ศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้ยกคำร้อง
จำเลยที่ ๓ อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยที่ ๓ ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยข้อกฎหมายว่า ปัญหาว่าสัญญาประนีประนอมยอมความที่จำเลยที่ ๑ในฐานะผู้แทนโดยชอบธรรมทำแทนจำเลยที่ ๓ ผู้เยาว์ในศาล โดยมิได้ขออนุญาตจากศาลตามประมวล-กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๕๗๔ เสียก่อน จะมีผลบังคับจำเลยที่ ๓ ได้หรือไม่ เห็นว่า โจทก์ทั้งสามกับจำเลยทั้งสามทำสัญญาประนีประนอมยอมความกันในศาลชั้นต้นซึ่งมีอำนาจอนุญาตให้ผู้แทนโดยชอบธรรมทำแทนผู้เยาว์ และศาลชั้นต้นพิพากษาตามยอม คดีถึงที่สุดแล้ว คำพิพากษาตามยอมมีผลผูกพันจำเลยที่ ๓ ผู้เยาว์ ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา ๑๔๕ จำเลยที่ ๓ ไม่มีสิทธิขอให้เพิกถอนหมายบังคับคดีส่วนของตน
พิพากษายืน.
