แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
แม้การกู้ยืมเงินโดยตกลงให้มีการคิดดอกเบี้ยในอัตราเกินกว่าที่กฎหมายกำหนด ดอกเบี้ยสำหรับต้นเงินกู้ตกเป็นโมฆะทั้งหมดก็ตามแต่จำเลยก็ไม่มีสิทธินำดอกเบี้ยที่เป็นโมฆะซึ่งได้ชำระแก่โจทก์ไปหักกับต้นเงินให้ลดน้อยลงไปได้ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 407
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องขอให้บังคับให้จำเลยชำระเงิน 43,312.50 บาทพร้อมดอกเบี้ยในอัตราร้อยละเจ็ดครึ่งต่อปีจากต้นเงิน 40,000 บาทนับแต่วันฟ้องจนกว่าจะชำระให้โจทก์เสร็จ จำเลยให้การว่า ชำระหนี้ครบถ้วนแล้ว ขอให้ยกฟ้องโจทก์ ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยชำระเงิน40,000 บาทแก่โจทก์ พร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อยละเจ็ดครึ่งต่อปีจากจำนวนเงินต้นดังกล่าว นับถัดจากวันฟ้องจนกว่าจะชำระให้โจทก์เสร็จจำเลยอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับให้ยกฟ้องโจทก์ โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “ข้อเท็จจริงตามที่โจทก์จำเลยนำสืบรับกันฟังได้ว่า จำเลยกู้เงินโจทก์ไปตามฟ้องรวม 3 ครั้ง ครั้งแรกจำเลยกู้เงินโจทก์เมื่อวันที่ 7 กันยายน 2524 จำนวนเงิน 10,000 บาทครั้งที่สองเมื่อวันที่ 5 ตุลาคม 2524 จำนวนเงิน 10,000 บาทและครั้งที่สามเมื่อวันที่ 2 พฤศจิกายน 2524 จำนวนเงิน 20,000 บาทรวมเป็นเงิน 40,000 บาท ปรากฏตามหนังสือสัญญากู้เงินตามกฎหมายใหม่เอกสารหมาย จ.1 ถึง จ.3 ปัญหาที่ต้องวินิจฉัยตามฎีกาโจทก์มีว่าจำเลยได้ชำระต้นเงินให้แก่โจทก์ครบถ้วนแล้วหรือไม่ จำเลยอ้างตนเองเป็นพยานว่าการกู้เงินจากโจทก์ทั้ง 3 ครั้ง โจทก์คิดดอกเบี้ยในอัตราร้อยละ 2.5 ต่อเดือน โจทก์อ้างตนเองเป็นพยานว่า โจทก์คิดดอกเบี้ยจากจำเลยในอัตราร้อยละ 8 ต่อเดือน ดังนั้นไม่ว่าอัตราดอกเบี้ยจะเป็นดังเช่นที่โจทก์หรือจำเลยอ้าง ข้อเท็จจริงคงฟังได้ในเบื้องต้นว่า การกู้ยืมเงินตามฟ้องนี้ โจทก์จำเลยตกลงให้มีการคิดดอกเบี้ยในอัตราเกินกว่าที่กฎหมายกำหนดดอกเบี้ยสำหรับต้นเงินกู้ตามฟ้องจึงตกเป็นโมฆะทั้งหมด ที่โจทก์เบิกความยอมรับว่า จำเลยชำระดอกเบี้ยให้โจทก์ในระยะแรก เดือนละ 3,200 บาท และตั้งแต่เดือนมีนาคม 2525 จำเลยชำระให้เดือนละ 4,000 บาท นั้นจำเลยไม่มีสิทธินำดอกเบี้ยที่เป็นโมฆะนั้นไปหักกับต้นเงินให้ลดน้อยลงไปได้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 407 คดีฟังได้ว่าจำเลยยังไม่ได้ชำระต้นเงินแก่โจทก์ จำเลยจึงต้องชำระต้นเงินให้แก่โจทก์ตามฟ้อง ส่วนดอกเบี้ยโจทก์เบิกความว่าโจทก์ไม่คิดเอาดอกเบี้ย จึงถือว่าโจทก์ไม่ติดใจเรียกดอกเบี้ยนับแต่วันฟ้องอีกที่ศาลอุทธรณ์พิพากษายกฟ้องโจทก์ ศาลฎีกาไม่เห็นพ้องด้วย ฎีกาโจทก์ฟังขึ้น”
พิพากษากลับ ให้จำเลยชำระต้นเงินจำนวน 40,000 บาทแก่โจทก์
