แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
การที่โจทก์ยกที่ดินให้แก่จำเลยโดยโจทก์ยังมีสิทธิเก็บ ผลประโยชน์ในที่ดินอยู่ตลอดชีวิต แม้สิทธิดังกล่าวจะมิได้มี การจดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ไว้ตามกฎหมายแต่ก็เป็นภาระ เกี่ยวกับที่ดิน ถือได้ว่าเป็นการให้สิ่งที่มีค่าภารติดพัน โจทก์จึง ไม่มีอำนาจฟ้องถอนคืนการให้จำเลยเพราะเหตุเนรคุณได้ตาม ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 535(2)
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า ขอให้เพิกถอนการจดทะเบียนให้โดยเสน่หาซึ่งที่ดินตามหนังสือรับรองการทำประโยชน์ เลขที่ 34 ระหว่างโจทก์กับจำเลยทั้งสาม และให้จำเลยทั้งสามดำเนินการจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมถอนชื่อจำเลยทั้งสามออกจากที่ดินแปลงดังกล่าวหากไม่ปฏิบัติตามให้ถือเอาคำพิพากษาแทนการแสดงเจตนาของจำเลยทั้งสาม
จำเลยทั้งสามให้การว่า โจทก์จดทะเบียนยกที่ดินพิพาทให้แก่จำเลยทั้งสามโดยมีค่าภารติดพันและโดยหน้าที่ธรรมจรรยาโดยจำเลยทั้งสามต้องร่วมกันอุปการะเลี้ยงดูนางหงุ่น บุญมีพี่สาวโจทก์ตลอดชีวิต และโจทก์เป็นผู้รับผลประโยชน์จากที่ดินพิพาทแต่เพียงผู้เดียวจนกว่าโจทก์จะถึงแก่กรรม ทั้งให้จำเลยทั้งสามต้องออกค่าใช้จ่ายจัดการศพของโจทก์ด้วยโดยจำเลยทั้งสามเป็นผู้เสียภาษีบำรุงท้องที่ที่ดินพิพาท ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์ภาค 2พิพากษายืน โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “ข้อเท็จจริงฟังได้เป็นยุติตามที่คู่ความนำสืบรับกันและตามที่ศาลล่างทั้งสองฟังมาโดยคู่ความมิได้ฎีกาโต้แย้งเถียงกันว่า จำเลยทั้งสามเป็นหลานของโจทก์และเคยอยู่ในความอุปการะเลี้ยงดูของโจทก์ โจทก์เป็นเจ้าของที่ดินซึ่งเป็นที่นาตามหนังสือรับรองการทำประโยชน์ เลขที่ 34 หมู่ที่ 4ตำบลสร้องทอง อำเภอตาคลี จังหวัดนครสวรรค์ ตามเอกสารหมายจ.4 (ล.1) เมื่อปี 2524 โจทก์ได้ยกที่ดินแปลงดังกล่าวให้จำเลยทั้งสามคนละหนึ่งในสี่ส่วนโดยจดทะเบียนใส่ชื่อจำเลยทั้งสามถือกรรมสิทธิ์ร่วมกันกับโจทก์โดยไม่มีค่าตอบแทน แต่โจทก์มีสิทธิเก็บผลประโยชน์จากที่ดินดังกล่าวตลอดชีวิต
พิเคราะห์แล้ว เห็นว่า การที่โจทก์ยกที่ดินพิพาทให้แก่จำเลยทั้งสามโดยโจทก์ยังมีสิทธิเก็บผลประโยชน์ในที่ดินพิพาทอยู่ตลอดชีวิตแม้สิทธิดังกล่าวจะมิได้มีการจดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ไว้ตามกฎหมายแต่ก็เป็นภาระเกี่ยวกับที่ดินพิพาท ถือได้ว่าเป็นการให้สิ่งที่มีค่าภารติดพันโจทก์จึงไม่มีอำนาจถอนคืนการให้จำเลยทั้งสามเพราะเหตุเนรคุณได้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 535(2) ปัญหาเรื่องอำนาจฟ้องเป็นปัญหาเกี่ยวด้วยความสงบเรียบร้อยของประชาชน แม้ไม่มีคู่ความฝ่ายใดยกขึ้นฎีกาศาลฎีกาก็มีอำนาจยกขึ้นวินิจฉัยได้”
พิพากษายืน
