แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ผู้เยาว์ทั้งสองเป็นบุตรของ ก. กับ ส. ซึ่งมิได้จดทะเบียนสมรสกัน มิใช่บุตรโดยชอบด้วยกฎหมาย ก. ผู้เป็นบิดา ผู้ร้องเป็นน้องของบิดาของ ก. จึงมิใช่ญาติของผู้เยาว์ทั้งสองตามความหมายของ ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1582 ไม่มีสิทธิ์ร้องขอให้ถอนอำนาจปกครองของมารดาของผู้เยาว์ทั้งสอง และไม่อาจขอให้ตั้งผู้ร้องเป็นผู้ปกครองผู้เยาว์ทั้งสอง
ย่อยาว
ผู้ร้องยื่นคำร้องขอว่า ผู้ร้องเป็นน้องของนายแสง มีสัตย์โดยเป็นพี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกัน นายแสงกับนางทองดีเป็นสามีภริยากัน แต่ไม่ได้จดทะเบียนสมรสกัน มีบุตรด้วยกัน 1 คนนายโกศล มีสัตย์ นายโกศลได้นางสาวสำเนียง ทำที่พึ่งเป็นภริยาแต่ไม่ได้จดทะเบียนสมรสกัน มีบุตรด้วยกัน 2 คน คือเด็กชายเสกสรรค์ มีสัตย์ และเด็กหญิงสุนิสา มีสัตย์ นางสำเนียงได้หนีนายโกศลไปทิ้งผู้เยาว์ทั้งสองให้นายโกศลเลี้ยงดูตามลำพังเมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม 2533 นายโกศลถึงแก่ความตาย ผู้ร้องได้รับผู้เยาว์ทั้งสองมาอุปการะเลี้ยงดูจนถึงปัจจุบัน นางสำเนียงไม่เคยมาเยี่ยมเยียนหรือช่วยอุปการะเลี้ยงดูผู้เยาว์ทั้งสอง แสดงว่าไม่ประสงค์จะใช้อำนาจปกครองและไม่ปฏิบัติหน้าที่ในฐานะมารดาโดยชอบด้วยกฎหมายก่อให้เกิดความลำบากแก่ผู้เยาว์ทั้งสอง และเป็นอุปสรรคในการเลี้ยงดูผู้เยาว์ของผู้ร้อง ขอศาลไต่สวนแล้วมีคำสั่งถอนนางสำเนียง ทำที่พึ่ง มารดาของผู้เยาว์ทั้งสองออกเสียจากการเป็นผู้ใช้อำนาจปกครอง และมีคำสั่งตั้งผู้ร้องเป็นผู้ปกครองผู้เยาว์ทั้งสองตามกฎหมาย
ศาลชั้นต้นเห็นว่า ผู้ร้องเป็นญาติโดยไม่ชอบด้วยกฎหมายจึงไม่มีอำนาจร้องขอให้ศาลถอนอำนาจปกครองและร้องขอตั้งผู้ปกครองมีคำสั่งยกคำร้องขอของผู้ร้อง
ผู้ร้องอุทธรณ์เฉพาะปัญหาข้อกฎหมายโดยตรงต่อศาลฎีกาโดยได้รับอนุญาตจากศาลชั้นต้น ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 223 ทวิ
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า เด็กชายเสกสรรค์ มีสัตย์ และเด็กหญิงสุนิสา มีสัตย์ ผู้เยาว์ทั้งสองเป็นบุตรของนายโกศล มีสัตย์กับนางสาวสำเนียง ทำที่พึ่ง ซึ่งมิได้จดทะเบียนสมรสกัน จึงมิใช่บุตรโดยชอบด้วยกฎหมายของนายโกศลดังนั้นผู้ร้องซึ่งเป็นน้องของนายแสง มีสัตย์ บิดาของนายโกศลจึงมิใช่ญาติของผู้เยาว์ทั้งสองตามความหมายของประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1582 และมาตรา 1586ผู้ร้องย่อมไม่มีสิทธิร้องขอให้ถอนอำนาจปกครองของมารดาของผู้เยาว์ทั้งสอง และไม่อาจขอให้ตั้งผู้ร้องเป็นผู้ปกครองของผู้เยาว์ทั้งสองได้
พิพากษายืน
