แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
เครื่องหมายการค้าของโจทก์และของจำเลยแม้มีอักษรภาษาไทยคำว่า กุ๊ก และอักษรภาษาอังกฤษว่า COOKเป็นส่วนประกอบเหมือนกันก็ตาม แต่เมื่อพิจารณาถึงคำที่ใช้รูปแบบและส่วนประกอบต่าง ๆ ทั้งหมดประกอบกันแล้ว ปรากฏว่าเครื่องหมายการค้าของโจทก์ที่จดทะเบียนไว้ในลักษณะต่าง ๆหลายลักษณะนั้น ส่วนที่เป็นตัวอักษรส่วนใหญ่ใช้คำพยางค์เดียวว่า กุ๊ก หรือ COOK หรือใช้คำอักษรไทยและอังกฤษ ดังกล่าวด้วยกันโดยเขียนอักษรอังกฤษ ว่า COOK อยู่เหนือคำว่า กุ๊กส่วนเครื่องหมายที่เป็นรูปก็มีเพียงรูปการ์ตูนในลักษณะขวดคล้ายพ่อครัวสวมหมวกพ่อครัวเท่านั้น และมีเครื่องหมายการค้าคำว่า กุ๊กพรีเมียม หรือ COOKRREMIUM ด้วยแต่เครื่องหมายการค้าของจำเลยใช้คำสามพยางค์ว่า กุ๊กห้าดาวหรือ FIVESTARSCOOK และมีรูปชามช้อน ซ่อม หมวกพ่อครัวและดาว 5 ดวง ประกอบรวมกับตัวอักษรดังกล่าวโดยคำภาษาอังกฤษว่า FIVESTARSCOOK อยู่ใต้คำอักษรไทยซึ่งแตกต่างจากเครื่องหมายการค้าของโจทก์หลายประการจนสามารถสังเกตเห็นได้ชัดเจนว่าเครื่องหมายการค้าของโจทก์และของจำเลยไม่เหมือนหรือคล้ายแต่อย่างใด แม้เครื่องหมายการค้าของจำเลยมีคำว่า กุ๊ก และคำว่า COOKเป็นส่วนหนึ่งของเครื่องหมายการค้า ซึ่งคำดังกล่าวเป็นคำเดียวกับคำที่เป็นสาระสำคัญของเครื่องหมายการค้าของโจทก์ก็ตาม แต่คำว่า กุ๊ก ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานหมายถึงพ่อครัวทำกับข้าวฝรั่ง และคำดังกล่าวก็เป็นคำที่เลียนเสียงมาจากคำภาษาอังกฤษว่า COOK ซึ่งเป็นคำสามัญที่มีคำแปลตามพจนานุกรม คำดังกล่าวจึงเป็นคำสามัญทั่ว ๆ ไปไม่ทำให้โจทก์เป็นผู้มีสิทธิที่จะใช้คำดังกล่าวแต่เพียงผู้เดียวและหวงกันไม่ให้ผู้อื่นใช้คำดังกล่าวได้การที่จำเลยนำคำดังกล่าวไปใช้ประกอบเป็นเพียงส่วนหนึ่งของเครื่องหมายการค้าของจำเลยโดยประดิษฐ์เครื่องหมายการค้าของจำเลยให้แตกต่างจากเครื่องหมายการค้าของโจทก์จนสังเกตเห็นได้ชัดดังกล่าวแล้วเช่นนี้ยังถือไม่ได้ว่าเป็นการกระทำโดยไม่สุจริตเพื่อลวงสาธารณชน นอกจากนี้ยังได้ความว่าเครื่องหมายการค้าของโจทก์ใช้กับสินค้าน้ำมันพืชเพียงอย่างเดียว ส่วนเครื่องหมายการค้าของจำเลยใช้กับสินค้าพริกไทยป่นซอสต่างๆเต้าเจี้ยว และเครื่องกระป๋อง ไม่มีสินค้าน้ำมันพืช ดังนั้นจึงไม่ทำให้สาธารณชนเข้าใจผิดว่าสินค้าของจำเลยดังกล่าวเป็นสินค้าของโจทก์
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เป็นเจ้าของเครื่องหมายการค้า คำว่า กุ๊กหรือ COOK หรือกุ๊ก กับ COOK และเครื่องหมายการค้าที่ประกอบด้วยรูปพ่อครัวประดิษฐ์กับคำว่า กุ๊ก และ/หรือ COOK ในลักษณะต่าง ๆได้มีการใช้มากว่า 10 ปีแล้ว และได้จดทะเบียนเครื่องหมายการค้าดังกล่าวต่อกองเครื่องหมายการค้า กรมทะเบียนการค้า กระทรวงพาณิชย์สำหรับสินค้าในจำพวก 42 รายการ สินค้าทั้งจำพวก อันได้แก่วัตถุที่ใช้เป็นอาหารหรือเครื่องปรุงอาหาร ตามทะเบียนเลขที่ 61450(คำขอเลขที่ 96082) ทะเบียนเลขที่ 96950 (คำขอเลขที่ 108922)และตามทะเบียนเลขที่ 136509 (คำขอเลขที่ 190748) เมื่อวันที่1 มิถุนายน 2532 จำเลยได้ยื่นคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าที่ประกอบด้วยคำว่า กุ๊กห้าดาว FIVE STARS COOK กับรูปช้อนส้อมรูปหมวกและรูปดาว ต่อกองเครื่องหมายการค้า กรมทะเบียนการค้ากระทรวงพาณิชย์ สำหรับสินค้าในจำพวก 42 รายการสินค้าตามคำขอจดทะเบียนเลขที่ 190193 โจทก์ได้ยื่นคำคัดค้านการขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า แต่นายทะเบียนยกคำคัดค้านเครื่องหมายการค้าของจำเลยเหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์ถึงขนาดเป็นการลวงสาธารณชน เพราะมีสาระสำคัญในการสังเกตจดจำและเรียกขานอยู่ที่คำว่า กุ๊ก และ COOK ส่วนคำและรูปอื่น ๆ ที่ปรากฏอยู่ในเครื่องหมายการค้าของจำเลยเป็นเพียงส่วนประกอบหรือรายละเอียดทำให้เกิดความสับสนหลงผิด โดยเฉพาะแหล่งกำเนิดของสินค้าหรือความเป็นเจ้าของว่าเป็นสินค้าของโจทก์หรือโจทก์มีส่วนเกี่ยวข้องอยู่ด้วยในทางใดทางหนึ่ง และการที่โจทก์ได้ใช้และโฆษณาเครื่องหมายการค้าของโจทก์กับสินค้าน้ำมันพืชบริโภคในประเทศไทยมาเป็นเวลานานก่อนที่จำเลยจะยื่นขอจดทะเบียนดังกล่าว โจทก์จึงมีสิทธิในเครื่องหมายการค้าดีกว่าจำเลย จำเลยขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าดังกล่าวโดยไม่สุจริตโดยจำเลยมีเจตนาแอบอิงแสวงหาประโยชน์จากชื่อเสียงและความแพร่หลายในเครื่องหมายการค้าของโจทก์ หรือลวงขายสินค้าของจำเลยให้เข้าใจว่าเป็นสินค้าของโจทก์หรือโจทก์มีส่วนเกี่ยวข้องด้วยในทางใดทางหนึ่ง ขอให้พิพากษาว่า เครื่องหมายการค้าตามคำขอจดทะเบียนเลขที่ 190193เป็นเครื่องหมายการค้าที่เหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์ถึงขนาดเป็นการลวงสาธารณชน และโจทก์เป็นเจ้าของเครื่องหมายการค้าต่าง ๆ ตามเอกสารท้ายคำฟ้องหมายเลข 3 แต่เพียงผู้เดียว อีกทั้งโจทก์มีสิทธิในเครื่องหมายการค้าดังกล่าวรวมทั้งเครื่องหมายการค้าใด ๆ ที่มีคำว่า กุ๊ก และ/หรือ COOK เป็นสาระสำคัญดีกว่าจำเลย ให้จำเลยถอนคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าตามคำขอเลขที่ 190193 หากจำเลยไม่ปฏิบัติตามให้ถือเอาคำพิพากษาแทนการแสดงเจตนาของจำเลย และห้ามจำเลยใช้ ยื่นขอจดทะเบียนหรือเข้าทำการเกี่ยวข้องใด ๆ กับเครื่องหมายการค้าดังกล่าว และเครื่องหมายการค้าของโจทก์รวมทั้งเครื่องหมายการค้าอื่นใดที่เหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าดังกล่าวทั้งหมด
จำเลยให้การว่า จำเลยได้ขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าถูกต้องตามพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ. 2474 มาตรา 4 ไม่ต้องห้ามตามมาตรา 5 และไม่ขัดต่อมาตรา 16 นายทะเบียนเครื่องหมายการค้าได้พิจารณาตรวจสอบทางทะเบียนโดยละเอียดแล้ว เห็นว่า เครื่องหมายการค้าที่จำเลยขอจดทะเบียนไม่เหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์ที่จดทะเบียนไว้จนถึงกับเป็นการลวงสาธารณชน แม้จะเป็นสินค้าจำพวกเดียวกันก็ตามนายทะเบียนจึงรับจดทะเบียนให้และได้รับความคุ้มครองโดยอำนาจของกฎหมาย โจทก์ไม่มีอำนาจฟ้อง และคำว่า กุ๊ก หรือ COOKเป็นคำสามัญที่มีปรากฏความหมายในพจนานุกรมทั่ว ๆ ไป บุคคลทั่วไปสามารถใช้คำดังกล่าวได้ โจทก์จะผูกขาดการใช้คำว่า กุ๊ก หรือ COOKแต่ผู้เดียวหาได้ไม่ อีกทั้งเครื่องหมายการค้าของโจทก์กับของจำเลยแตกต่างกันโดยสิ้นเชิงทั้งรูปแบบและการเรียกขาน โดยเครื่องหมายการค้าของจำเลยเป็นกลุ่มอักษรประดิษฐ์เป็นภาษาไทย3 พยางค์ ว่ากุ๊กห้าดาว ประกอบรูปประดิษฐ์ที่ด้านใต้เด่นชัด คือดาวห้าดวงสีแดงอยู่บนชามสีแดง มีช้อนส้อมสีเหลืองไขว้ทับรูปชามมีหมวกพ่อครัวสีขาวอยู่ระหว่างช้อนส้อม มีอักษรภาษาอังกฤษขนาดจิ๋วเป็นตัวพิมพ์ธรรมดาว่า FIVE STARS COOK อยู่ใต้ฐานของรูปรอยประดิษฐ์นอกจากนี้บนสลากเครื่องหมายการค้าของจำเลยได้จดแจ้งว่าบริษัทฟู้ดมาสเตอร์ส จำกัด เป็นผู้ผลิตพร้อมกับสถานที่ตั้งยังเป็นการแสดงถึงผู้เป็นเจ้าของสินค้าและแหล่งผลิต การยื่นคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าของจำเลยจึงเป็นการใช้สิทธิโดยสุจริต มิได้แสวงหาประโยชน์จากความแพร่หลายในเครื่องหมายการค้าของโจทก์และไม่เป็นการลวงสาธารณชนให้เข้าใจผิดว่าเป็นสินค้าของโจทก์แต่อย่างใด และการตีความตามบทบัญญัติของกฎหมายต้องตีความโดยเคร่งครัดถึงรูปลักษณะของเครื่องหมายการค้าเต็มรูปแบบจะหยิบยกคำว่า กุ๊ก หรือ COOKเพียงคำใดคำหนึ่งมาวินิจฉัยหาได้ไม่ อีกทั้งการขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าสำหรับสินค้าจำพวกเดียวกันก่อนหลัง หรือการโฆษณาไม่ว่าจะโดยทางโทรทัศน์ วิทยุกระจายเสียงหนังสือพิมพ์ ใบปลิวโปสเตอร์ ตามสถานที่ต่าง ๆ หาใช่สาระสำคัญไม่ ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาแผนกคดีทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศวินิจฉัยว่า ข้อเท็จจริงรับฟังได้ว่า โจทก์จดทะเบียนเครื่องหมายการค้าคำว่า กุ๊ก ทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษเครื่องหมายการค้าที่ประกอบด้วยรูปการ์ตูนในลักษณะขวดคล้ายพ่อครัวและเครื่องหมายการค้าคำว่า กุ๊กพรีเมี่ยม ทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ ตามเอกสารหมาย จ.10 และ จ.35 ถึง จ.41 สำหรับสินค้าในจำพวก 42 รายการสินค้าทั้งจำพวก และโจทก์ได้ใช้เครื่องหมายการค้าตามเอกสารหมาย จ.10 กับสินค้าจำพวกน้ำมันพืชมาตั้งแต่ พ.ศ. 2520 จนถึงปัจจุบัน ต่อมาวันที่ 1 มิถุนายน 2532 จำเลยได้ยื่นคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าที่ประกอบด้วยคำว่า กุ๊กห้าดาว และภาษาอังกฤษคำว่า FIVE STARS COOK กับรูปดาวห้าดวงอยู่ด้านบนเป็นแนวโค้งเหนือชาม มีช้อนและซ่อมไขว้กันทับชาม มีหมวกพ่อครัวอยู่ระหว่างช้อนกับซ่อมตามเอกสารหมาย ล.4 ซึ่งตรงกับเอกสารหมาย จ.1 ใช้กับสินค้าในจำพวกที่ 42 สำหรับสินค้าพริกไทยป่น พริกขี้หนูป่นซีอิ้วขวา ซีอิ้วดำ ซอสชูรส ซอสเปรี้ยว ซอสหอยนางรม ซอสพริกซอสมะเขือเทศ น้ำส้มสายชูกลั่น น้ำส้มสายชูหมัก น้ำปลา เต้าเจี้ยวปลากระป๋องและอาหารกระป๋อง น้ำจิ้มต่าง ๆ เช่นน้ำจิ้มไก่ มีปัญหาต้องวินิจฉัยตามฎีกาของโจทก์ว่า เครื่องหมายการค้าของจำเลยเหมือนหรือคล้ายเครื่องหมายการค้าของโจทก์ที่ได้จดทะเบียนไว้จนนับว่าเป็นการลวงสาธารณชนหรือไม่ เห็นว่า เครื่องหมายการค้าของโจทก์และของจำเลยแม้มีอักษรภาษาไทยคำว่า กุ๊ก และอักษรภาษาอังกฤษว่า COOK เป็นส่วนประกอบเหมือนกันก็ตาม แต่เมื่อพิจารณาถึงคำที่ใช้รูปแบบและส่วนประกอบต่าง ๆ ทั้งหมดประกอบกันแล้ว ปรากฏว่าเครื่องหมายการค้าของโจทก์ที่จดทะเบียนไว้ในลักษณะต่าง ๆ หลายลักษณะนั้น ส่วนที่เป็นตัวอักษรส่วนใหญ่ใช้คำพยางค์เดียวว่า กุ๊ก หรือ COOK หรือใช้คำอักษรไทยและอังกฤษดังกล่าวด้วยกันโดยเขียนอักษรอังกฤษว่า COOKอยู่เหนือคำว่า กุ๊ก ส่วนเครื่องหมายการค้าที่เป็นรูปก็มีเพียงรูปการ์ตูนในลักษณะขวดคล้ายพ่อครัวสวมหมวกพ่อครัวเท่านั้น และมีเครื่องหมายการค้าคำว่า กุ๊กพรีเมียมหรือ COOK PREMIUM ด้วยแต่เครื่องหมายการค้าของจำเลยใช้คำสามพยางค์ว่า กุ๊กห้าดาว หรือFIVE STARS COOK และมีรูปชาม ช้อน ซ่อม หมวกพ่อครัว และดาว 5 ดวงประกอบรวมกับตัวอักษรดังกล่าวโ่ดยคำภาษาอังกฤษว่า FIVE STARS COOK อยู่ใต้คำอักษรไทย ซึ่งแตกต่างจากเครื่องหมายกาค้าของโจทก์หลายประการจนสามารถสังเกตเห็นได้ชัดเจนว่าเครื่องหมายการค้าของโจทก์ และของจำเลยไม่เหมือนหรือคล้ายแต่อย่างใด ส่วนที่โจทก์ฎีกาว่าโจทก์เป็นบุคคลแรกและบุคคลเดียวที่ใช้เครื่องหมายการค้าคำว่า กุ๊กและหรือ COOK มาเป็นเวลานานจนมีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักและนิยมแพร่หลายของสาธารณชน การที่จำเลยนำคำว่า กุ๊ก และหรือ COOKซึ่งเป็นสาระสำคัญของเครื่องหมายการค้าของโจทก์ไปใช้ประกอบเป็นส่วนหนึ่งของเครื่องหมายการค้าของจำเลยเป็นการกระทำที่ไม่สุจริตเพื่อแสวงหาประโยชน์จากชื่อเสียงเกียรติคุณและความแพร่หลายในเครื่องหมายการค้าของโจทก์นั้น เห็นว่า แม้เครื่องหมายการค้าของจำเลยมีคำว่า กุ๊ก และคำว่า COOK เป็นส่วนหนึ่งของเครื่องหมายการค้าซึ่งคำดังกล่าวเป็นคำเดียวกับคำที่เป็นสาระสำคัญของเครื่องหมายการค้าของโจทก์ก็ตาม แต่คำว่า กุ๊ก ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานหมายถึง พ่อครัว ทำกับข้าวฝรั่ง และคำดังกล่าวก็เป็นคำที่เลียนเสียงมาจากคำภาษาอังกฤษว่า COOK ซึ่งเป็นคำสามัญที่มี ในคำแปลตามพจนานุกรม คำดังกล่าวจึงเป็นคำสามัญทั่ว ๆ ไปไม่ทำให้โจทก์เป็นผู้มีสิทธิที่จะใช้คำดังกล่าวแต่เพียงผู้เดียวและหวงกันไม่ให้ผู้อื่นใช้คำดังกล่าวได้ การที่จำเลยนำคำดังกล่าวไปใช้ประกอบเป็นเพียงส่วนหนึ่งของเครื่องหมายการค้าของจำเลยโดยประดิษฐ์เครื่องหมายการค้าของจำเลยให้แตกต่างจากเครื่องหมายการค้าของโจทก์จนสังเกตเห็นได้ชัดดังกล่าวแล้วเช่นนี้ยังถือไม่ได้ว่าเป็นการกระทำโดยไม่สุจริตเพื่อลวงสาธารณชน นอกจากนี้ยังได้ความว่าเครื่องหมายการค้าของโจทก์ใช้กับสินค้าน้ำมันพืชเพียงอย่างเดียวส่วนเครื่องหมายการค้าของจำเลยใช้กับสินค้าพริกไทยป่น ซอสต่าง ๆเต้าเจี้ยว และเครื่องประกอบ ไม่มีสินค้าน้ำมันพืช ดังนั้นจึงไม่ทำให้สาธารณชนเข้าใจผิดว่าสินค้าของจำเลยดังกล่าวเป็นสินค้าของโจทก์ พยานหลักฐานของจำเลยฟังได้ว่า เครื่องหมายการค้าของจำเลยไม่เหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์และไม่เป็นการลวงสาธารณชน
พิพากษายืน
