แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ป.ม.วิ.แพ่งมาตรา 145 คำพิพากษาของศาลย่อมผูกพันคู่ความจนคำพิพากษานั้นจะได้ถูกเปลี่ยนแปลงไปแก้ไข กลับหรืองดเสีย ถ้าหากมี การแก้ไขเปลี่ยนแปลงกลับหรืองดเสียนี้ ตามปกติเป็นอำนาจของศาลสูงขึ้นไป คือศาลอุทธรณ์ หรือศาลฎีกา แล้วแต่กรณี ศาลชั้นต้นจะเพิกถอนคำพิพากษาของตัวเองหาได้ไม่
เดิมจำเลยฟ้องขับไล่โจทก์ในคดีนี้ออกจากที่เช่า โจทก์ต่อสู้ในคดีเดิมนั้นว่ามติของคณะกรรมการควบคุมค่าเช่าใช้ไม่ได้ ศาลชั้นต้นไม่ยอมให้โจทก์สืบในข้อนี้ พิพากษาขับไล่โจทก์ โจทก์อุทธรณ์ขอให้ทุเลาการบังคับ และให้รอการพิจารณาไว้ก่อนโดยโจทก์ได้ยื่นฟ้องทำลายมติคณะกรรมการแล้ว แต่โจทก์ยื่นอุทธรณ์เกินกำหนด ศาลจึงไม่รับอุทธรณ์ คดีนั้นถึงที่สุด ต่อมาศาลพิพากษาให้ทำลายมติคณะกรรมการ โจทก์จึงมาฟ้องคดีนี้ขอให้ทำลายคำพิพากษาในคดีเดิมที่ขับไล่โจทก์นั้นเสีย ดังนี้ โจทก์ย่อมฟ้องไม่ได้เพราะต้องห้ามตามมาตรา 144 ประกอบกับมาตรา 145 และ 148 ป.ม.วิ.แพ่ง.
ย่อยาว
เดิมจำเลยฟ้องโจทก์ คดีแดงที่ ๓๐๙/๒๔๘๙ ขับไล่ออกจากที่เช่า ศาลพิพากษาให้ขับไล่ โดยมติของคณะกรรมการควบคุมค่าเช่าฯ ซึ่งอนุญาตให้จำเลยเข้าอยู่อาศัยในที่เช่านั้นได้ ต่อมาโจทก์ยื่นฟ้องขอให้ศาลทำลายมติของคณะกรรมการควบคุมค่าเช่าฯ ศาลพิพากษาให้ทำลายมติของคณะกรรมการควบคุมค่าเช่าฯ นั้นเสีย โจทก์จึงมาฟ้องคดีนี้ ขอให้เพิกถอนคำพิพากษาคดีแดงที่ ๓๐๙/๒๔๘๙ จำเลยให้การรับในข้อเท็จจริงแต่ต่อสู้ตัดฟ้อง และต่อสู้ในข้อกฎหมาย ศาลชั้นต้นเห็นว่าเหตุที่จะค้ำจุนคำพิพากษาคดีแดงที่ ๓๐๙/๒๔๘๙ ขาดไป จึงพิพากษาให้งดการบังคับคดีนั้นเสีย ศาลอุทธรณ์เห็นว่า ไม่มีเหตุจะให้งดการบังคับคดี พิพากษากลับ ให้ยกฟ้อง
โจทก์ฎีกา,
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ตาม ป.ม.วิ.แพ่งมาตรา ๑๔๕ คำพิพากษาของศาลย่อมผูกพันคู่ความจนกว่าคำพิพากษานั้น จะได้ถูกเปลี่ยนแปลง แก้ไข กลับหรืองดเสีย ถ้าหากมีการแก้ไขเปลี่ยนแปลงกลับหรืองดเสียนี้ ตามปกติเป็นอำนาจของศาลสูงขึ้นไป คือ ศาลอุทธรณ์ หรือศาลฎีกาแล้วแต่กรณี แตศาล่ชั้นต้นจะเพิกถอนคำพิพากษาของตัวเองที่โจทก์ขอในคดีนี้ หาได้ไม่ ทั้งนี้จะเห็นได้จากบทบัญญัติของ ป.ม.วิ.แพ่ง ซึ่งให้มีการอุทธรณ์,ฎีกา และบทบัญญัติของ ป.ม.วิ.แพ่ง มาตรา ๑๔๔ ที่ห้ามมิให้ศาลดำเนินกระบวนพิจารณาในศาลนั้น อันเกียวกับคดีหรือประเด็นที่ได้วินิจฉัยชี้ขาดแล้ว เว้นแต่จะเป็นกรณีที่อยู่ในข้อยกเว้นแห่งมาตรานั้น ประกอบกับมาตรา ๑๔๘ ที่ห้ามมิให้คู่ความรายเดียวรื้อร้องฟ้องกันอีก ในประเด็นที่ได้วินิจฉัยโดยอาศัยเหตุอย่างเดียวกัน เว้นแต่กรณีอยู่ในข้อยกเว้นแห่งมาตรานั้น พิพากษายืน
