แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
แม้ว่าเอกสารต่าง ๆ ที่จำเลยทำปลอมขึ้นและประทับตราปลอมคือหนังสือรับรองว่าได้รับอนุญาตเป็นผู้ขับรถจำนวน3 ฉบับ จะเป็นเอกสารต่างชนิดกับหนังสือรับรองใบอนุญาตเป็นผู้ขับรถเป็นภาษาอังกฤษรวม 3 ฉบับ ซึ่งเป็นการปลอมหนังสือรับรองใบอนุญาตเป็นผู้ขับรถของบุคคลต่างคนกันก็ตามแต่เมื่อปรากฏว่าเจ้าพนักงานตำรวจจับกุมจำเลยและยึดเอกสารต่าง ๆ ดังกล่าวในคราวเดียวกันโดยโจทก์ไม่ได้นำสืบให้เห็นว่า จำเลยได้กระทำการปลอมและประทับตราปลอมเอกสารเหล่านั้นโดยมีเจตนาหลายเจตนาที่จะให้เกิดผลต่างกรรมกันจึงลงโทษจำเลยเป็นความผิดหลายกรรมต่างกันไม่ได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องขอให้ลงโทษจำเลยตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 91, 251, 252, 264, 265 พระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายอาญา (ฉบับที่ 6) พ.ศ. 2526 มาตรา 4 และขอให้ริบของกลางจำเลยให้การปฏิเสธ ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้องริบของกลาง เว้นแต่เครื่องปั๊มตัวเลขอารบิคจำนวน 1 อันเครื่องปั๊มวันที่ภาษาไทยและภาษาอังกฤษอย่างละ 1 อัน หมึกพิมพ์จำนวน 5 อัน หมึกสีดำ 1 ขวด และเครื่องพิมพ์ดีด 1 เครื่องคืนแก่เจ้าของ โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้เป็นว่าจำเลยมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 252 และ 265 จำเลยมีเจตนามุ่งประสงค์ที่จะปลอมเอกสารให้แก่ผู้อื่น เพื่อเรียกเอาเงินค่าตอบแทน การกระทำของจำเลยจึงเป็นกรรมเดียวผิดต่อกฎหมายหลายบทตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 90 ให้ลงโทษจำเลยตามมาตรา 252 ประกอบมาตรา 251 ซึ่งเป็นกฎหมายบทที่มีโทษหนักที่สุดจำคุก 5 ปี คำให้การรับสารภาพของจำเลยในชั้นจับกุมและสอบสวนเป็นประโยชน์แก่การพิจารณา ลดโทษให้หนึ่งในสามตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 78 คงจำคุก 3 ปี 4 เดือน สำหรับของกลางตามบัญชีของกลางคดีอาญาเอกสารหมาย จ.35 เป็นอุปกรณ์ที่จำเลยได้ใช้ในการกระทำผิดและมีไว้เพื่อใช้ในการกระทำความผิด ให้ริบทั้งหมด นอกจากที่แก้คงให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น โจทก์ฎีกา โดยอธิบดีกรมอัยการลงลายมือชื่อรับรองในฎีกาว่ามีเหตุอันสมควรที่ศาลฎีกาจะได้วินิจฉัย
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “พิเคราะห์แล้ว ข้อเท็จจริงฟังได้เป็นยุติว่า เมื่อวันที่ 20 ธันวาคม 2527 ร้อยตำรวจโทกฤษณะคุณากร เจ้าพนักงานตำรวจสถานีตำรวจนครบาลเตาปูนกรุงเทพมหานคร กับพวก ได้ทำการจับกุมจำเลยในข้อหาปลอมดวงตราของทบวงการเมืองและของเจ้าพนักงาน ใช้ดวงตราปลอมดังกล่าวและปลอมเอกสารราชการ โดยจับกุมจำเลยได้ที่บ้านของจำเลย ที่บ้านเลขที่ 30/34 ตรอกขนมกล้วย แขวงบางซื่อ เขตดุสิตกรุงเทพมหานครได้พร้อมด้วยของกลางเช่นแบบพิมพ์ใบอนุญาตเป็นผู้ขับรถชนิดที่สองปลอมจำนวน 10 ฉบับ (สีน้ำตาลอ่อน) ชนิดที่สามปลอมจำนวน 3 ฉบับ(สีเขียวอ่อน) ตามเอกสารหมาย จ.2 และ จ.3 ตามลำดับ แบบพิมพ์ใบรับรองเป็นผู้ขับรถเป็นภาษาอังกฤษจำนวน 10 ฉบับ ตามเอกสารหมาย จ.4 หนังสือรับรองว่าได้รับใบอนุญาตเป็นผู้ขับรถจำนวน3 ฉบับ ตามเอกสารหมาย จ.5 ตัวอย่างลายเซ็นปลอมของนางทัศนีย์ เที่ยวประดิษฐ์ทำการแทนนายทะเบียนกลาง นางทัศนีย์เป็นเจ้าหน้าที่กรมการขนส่งทางบกกระทรวงคมนาคม เป็นรอยประทับด้วยตรายาง 1 ฉบับ ตามเอกสารหมาย จ.6 รอยตราประทับชื่อปลอมของนายมนู ยุวโสภี เลขานุการสำนักงานปลัดกระทรวงการต่างประเทศพร้อมด้วยคำอนุญาตเป็นภาษาอังกฤษ 1 ฉบับ ตามเอกสารหมาย จ.7หนังสือรับรองปลอม เป็นผู้ขับรถของกรมการขนส่งทางบก กระทรวงคมนาคมเป็นภาษาอังกฤษตามเอกสารหมาย จ.8 ถึง จ.10 ตรายางปลอมจำนวน5 อัน เป็นตราของกรมการขนส่งทางบก 1 อัน ตราของกระทรวงการต่างประเทศ 2 อัน มีขนาดต่างกัน ตราลายเซ็นชื่อของนางทัศนีย์ เที่ยวประดิษฐ์ 1 อัน ตราชื่อของนายมนู ยุวโสภีเป็นภาษาอังกฤษ พร้อมข้อความตรงตามเอกสารหมาย จ.7 จำนวน 1 อันเอกสารและอุปกรณ์อื่น ๆ อีกหลายสิบอย่าง ดังปรากฏตามรายละเอียดบัญชีของกลางคดีอาญาเอกสารหมาย จ.35 ยึดไว้เป็นของกลาง
คดีนี้ศาลอุทธรณ์พิพากษาลงโทษจำเลยในข้อหาปลอมหนังสือรับรองใบอนุญาตเป็นคนขับรถของกรมการขนส่งทางบก ซึ่งเป็นเอกสารราชการตามเอกสารหมาย จ.8 และ จง9 และได้ใช้ดวงตราหรือรอยตราปลอมในเอกสารดังกล่าวตามฟ้อง ข้อ 1 ฌ และ ญ โจทก์ฎีกาข้อแรกขอให้ลงโทษของจำเลย ตรอกขนมกล้วย แขวงบางซื่อ เขตดุสิตกรุงเทพมหานคร ได้พร้อมด้วยของกลางเช่นแบบพิมพ์ใบอนุญาตเป็นผู้ขับรถชนิดที่สองปลอมจำนวน 10 ฉบับ (สีน้ำตาลอ่อน) ชนิดที่สามปลอมจำนวน 3 ฉบับ (สีเขียวอ่อน) ตามเอกสารหมาย จ.2 และ จ.3ตามลำดับ แบบพิมพ์ใบรับรองเป็นผู้ขับรถเป็นภาษาอังกฤษจำนวน10 ฉบับ ตามเอกสารหมาย จ.4 หนังสือรับรองว่าได้รับใบอนุญาตเป็นผู้ขับรถจำนวน 3 ฉบับ ตามเอกสารหมาย จ.5 ตัวอย่างลายเซ็นปลอมของนางทัศนีย์ เที่ยวประดิษฐ์ทำการแทนนายทะเบียนกลางนางทัศนีย์เป็นเจ้าหน้าที่กรมการขนส่งทางบก กระทรวงคมนาคมเป็นรอยประทับด้วยตรายาง 1 ฉบับ ตามเอกสารหมาย จ.6 รอยตราประทับชื่อปลอมของนายมนู ยุวโสภี เลขานุการสำนักงานปลัดกระทรวงการต่างประเทศ พร้อมด้วยคำอนุญาตเป็นภาษาอังกฤษ 1 ฉบับ ตามเอกสารหมาย จ.7 หนังสือรับรองปลอม เป็นผู้ขับรถของกรมการขนส่งทางบกกระทรวงคมนาคมเป็นภาษาอังกฤษตามเอกสารหมาย จ.8 ถึง จ. 10ตรายางปลอมจำนวน 5 อัน เป็นตราของกรมการขนส่งทางบก 1 อันตราของกระทรวงการต่างประเทศ 2 อัน มีขนาดต่างกัน ตราลายมือชื่อของนางทัศนีย์ เที่ยวประดิษฐ์ 1 อัน ตราชื่อของนายมนู ยุวโสภีเป็นภาษาอังกฤษ พร้อมข้อความตรงตามเอกสารหมาย จ.7 จำนวน 1 อันเอกสารและอุปกรณ์อื่น ๆ อีกหลายสิบอย่าง ดังปรากฏตามรายละเอียดบัญชีของกลางคดีอาญาเอกสารหมาย จ.35 ยึดไว้เป็นของกลาง
คดีนี้ศาลอุทธรณ์พิพากษาลงโทษจำเลยในข้อหาปลอมหนังสือรับรองใบอนุญาตเป็นคนขับรถของกรมการขนส่งทางบก ซึ่งเป็นเอกสารราชการตามเอกสารหมาย จ.8 และ จ.9 และได้ใช้ดวงตราหรือรอยตราปลอมในเอกสารดังกล่าวตามฟ้อง ข้อ 1 ฌ และ ญ โจทก์ฎีกาข้อแรกขอให้ลงโทษจำเลยฐานเอกสารปลอมเอกสารหนังสือรับรองใบอนุญาตเป็นคนขับรถอันเป็นเอกสารราชการของกรมการขนส่งทางบกและฐานปลอมเอกสารใบรับรองใบอนุญาตเป็นผู้ขับรถภาษาอังกฤษอันเป็นเอกสารราชการของกรมการขนส่งทางบกตามเอกสารหมาย จ.5 รวม 3 ฉบับ และเอกสารหมาย จ.10 ตามลำดับกับใช้ดวงตราปลอมประทับลงในเอกสารหมาย จ.5 ตามฟ้อง ข้อ 1 ฉ. และ ฎ ด้วย ปัญหาในชั้นนี้จึงมีว่าจำเลยกระทำผิดดังที่โจทก์ฎีกาเพียงใดหรือไม่ ในปัญหาดังกล่าว ร้อยตำรวจโทกฤษณะ คุณากร นายดาบตำรวจจรินทร์ ชุมทองพยานโจทก์ผู้จับกุมจำเลยเบิกความสอดคล้องต้องกันว่า ในวันที่20 ธันวาคม 2527 พยานทั้งสองจับกุมจำเลยได้ที่บ้านพร้อมเอกสารหมาย จ.5 รวม 3 ฉบับ กับเอกสารหมาย จ.10 และเอกสารอื่นอีกหลายฉบับซึ่งล้วนเป็นเอกสารปลอมทั้งสิ้น เมื่อกล่าวหาจำเลยในข้อหาปลอมเอกสารเหล่านี้กับใช้ดวงตราปลอมประทับลงในเอกสารหมายจ.5 และเอกสารอื่นอีกหลายฉบับ จำเลยก็ให้การรับสารภาพ ปรากฏตามบันทึกการจับกุมเอกสารหมาย จ.1 ชั้นสอบสวนจำเลยก็ยังคงให้การรับสารภาพในข้อหาดังกล่าวซึ่งร้อยตำรวจเอกวิกรม เหมือนพลอยพนักงานสอบสวนก็เบิกความเป็นพยานโจทก์รับรองในข้อนี้ นอกจากนี้ยังได้ความจากนางทัศนีย์ เที่ยวประดิษฐ์ พยานโจทก์ว่าลายมือชื่อนางทัศนีย์ เที่ยวประดิษฐ์ และตราประทับของกรมการขนส่งทางบกในเอกสารหมาย จ.5 ทั้งสามฉบับเป็นลายมือชื่อและตราประทับปลอม ส่วนเอกสารหมาย จ.10 นั้น มีการแก้ไขเลข คศ.จาก 1979 เป็น 1976 เมื่อเป็นดังนี้จึงฟังได้แน่ชัดว่าจำเลยปลอมเอกสารหนังสือรับรองใบอนุญาตเป็นคนขับรถอันเป็นเอกสารราชการของกรมการขนส่งทางบก เอกสารหมาย จ.5 ทั้งสามฉบับ กับใช้ดวงตราปลอมประทับลงในเอกสารเหล่านี้ ตามฟ้อง ข้อ 1 ฉ. และจำเลยปลอมเอกสารใบรับรองใบอนุญาตเป็นผู้ขับรถภาษาอังกฤษอันเป็นเอกสารของกรมการส่งทางบกเอกสารหมาย จ.10 ตามฟ้องข้อ 1.ฎ ด้วยพยานหลักฐานที่จำเลยนำสืบไม่มีน้ำหนักหักล้างพยานโจทก์ได้ฎีกาของโจทก์ข้อนี้ฟังขึ้น
ส่วนที่โจทก์ฎีกาว่า การกระทำความผิดของจำเลยตามฟ้องข้อ 1 ฉ, ฌ, ญ และ ฎ เป็นความผิด 4 กระทง นั้น พิเคราะห์แล้วแม้ว่าเอกสารต่าง ๆ ที่จำเลยทำปลอมขึ้นและประทับตราปลอมคือเอกสารหมาย จ.5 จะเป็นเอกสารต่างชนิดกับเอกสารหมาย จ.8 จ.9และ จ.10 และเอกสารหมาย จ.8 จ.9 และ จ.10 จะเป็นการปลอมใบรับรองใบอนุญาตเป็นผู้ขับรถของบุคคลต่างคนกัน ตามที่โจทก์ฎีกาก็ตาม แต่เมื่อปรากฏว่าเจ้าพนักงานตำรวจจับกุมจำเลยและยึดเอกสารต่าง ๆ ดังกล่าวได้ในคราวเดียวกันโดยโจทก์ไม่ได้นำสืบให้เห็นว่า จำเลยได้กระทำการปลอมและประทับตราปลอมเอกสารเหล่านั้น โดยมีเจตนาหลายเจตนาที่จะให้เกิดผลต่างกรรมกันจึงลงโทษจำเลยเป็นความผิดหลายกรรมต่างกันไม่ได้ ฎีกาโจทก์ข้อนี้ฟังไม่ขึ้น”
พิพากษาแก้เป็นว่า จำเลยกระทำผิดฐานปลอมเอกสารหนังสือรับรองใบอนุญาตเป็นคนขับรถอันเป็นเอกสารราชการของกรมการขนส่งทางบกเอกสารหมาย จ.5 ทั้งสามฉบับ กับใช้ดวงตราปลอมประทับลงในเอกสารเหล่านี้ตามฟ้อง ข้อ 1 ฉ. และฐานปลอมเอกสารใบรับรองใบอนุญาตเป็นผู้ขับรถภาษาอังกฤษอันเป็นเอกสารราชการของกรมการขนส่งทางบกเอกสารหมาย จ.10 ตามฟ้อง ข้อ 1 ฎ ด้วย การกระทำความผิดของจำเลยทั้งหมดเป็นความผิดกรรมเดียว แต่ผิดกฎหมายหลายบท คือประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 252 และ 265 ให้ลงโทษตามมาตรา 252ประกอบมาตรา 251 ซึ่งเป็นบทหนักที่สุดตามมาตรา 90 นอกจากที่แก้ให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลอุทธรณ์