แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การประกันชีวิตซึ่งตามกรมธรรม์ระบุไว้ว่าถ้าผู้เอาประกันไม่ชำระเบี้ยประกันคราวใด เมื่อถึงกำหนด กรมธรรม์เป็นอันสิ้นอายุนั้น เมื่อผู้เอาประกันชำระเบี้ยประกันเมื่อพ้นกำหนดเวลาและล่วงพ้นวันผ่อนตามที่กำหนดไว้ในสัญญาแล้วกรมธรรม์เป็นอันสิ้นอายุ ไม่มีผลผูกพันต่อไป บริษัทรับประกันจึงไม่ต้องรับผิด แม้ต่อมาผู้เอาประกันจะถึงแก่ความตายก็ตาม
ใบเสร็จรับเงินเบี้ยประกันที่มีเงื่อนไขว่ายังไม่สมบูรณ์มีผลบังคับจนกว่าจะได้ปฏิบัติตามระเบียบการต่ออายุกรมธรรม์นั้น จะถือว่าการชำระเบี้ยประกันสมบูรณ์และเป็นการต่ออายุกรมธรรม์ย่อมไม่ได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่านายโกศลบุตรโจทก์ได้ทำสัญญาประกันชีวิตกับจำเลย โดยสัญญาว่าหากนายโกศลตายให้โจทก์เป็นผู้รับประโยชน์ ๒๐,๐๐๐ บาท ต่อมานายโกศลตายด้วยโรคลม โจทก์ได้แจ้งให้จำเลยชำระเงินตามสัญญากรมธรรม์ จำเลยปฏิเสธจึงขอให้บังคับจำเลยชำระเงิน ๒๐,๐๐๐ พร้อมด้วยดอกเบี้ย
จำเลยให้การปฏิเสธ
ศาลชั้นต้นเห็นว่า กรมธรรม์ได้สิ้นอายุลงแล้ว เพราะผู้เอาประกันชำระเบี้ยประกันเกินกำหนดตามสัญญา และใบเสร็จรับเงินที่จำเลยออกให้ในตอนหลังก็ยังไม่มีผลบังคับได้ เพราะยังไม่ได้มีการต่อกรมธรรม์กัน จึงพิพากษาให้ยกฟ้องโจทก์
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า ตามเอกสารกรมธรรม์ข้อ ๔ มีความว่า ถ้าผู้เอาประกันไม่ชำระเบี้ยประกันคราวใดเมื่อถึงกำหนด กรมธรรม์ฉบับนี้เป็นอันสิ้นอายุดังนั้น เมื่อนายโกศลส่งเบี้ยประกันงวดที่ ๕ คือเมื่อวันที่ ๑๑ พฤษภาคม ๒๕๐๕ มิได้ชำระเมื่อถึงกำหนดคือ ๑๑ กุมภาพันธ์ ๒๕๐๕ กรมธรรม์ฉบับนี้จึงเป็นอันสิ้นอายุ สิ้นความผูกพัน และเมื่อนายโกศลมิได้ตายในระหว่างวันผ่อน ๓๐ วันนับแต่วันที่ ๑๑ กุมภาพันธ์ ๒๕๐๕ จำเลยก็ไม่มีหน้าที่ต้องจ่ายเงินประกันให้
ที่โจทก์อ้างว่า ได้ส่งเบี้ยประกัน(งวดที่ ๕) ให้จำเลย จำเลยก็รับไว้ แม้จะมีเงื่อนไขในใบเสร็จว่า ใบเสร็จยังไม่สมบูรณ์มีผลบังคับจนกว่าจะได้ปฏิบัติตามระเบียบการต่ออายุกรมธรรม์ก็ไม่ผูกพันโจทก์นั้น กรณีใบเสร็จรับเงินเบี้ยประกันเป็นหลักฐานที่มีลายมือชื่อของฝ่ายจำเลยรับผิดว่าได้รับเบี้ยประกัน แต่ตามเอกสารนั้นมีเงื่อนไข จึงแสดงว่าใบเสร็จรับเงินยังไม่ผูกพันจำเลยว่ารับเงินเบี้ยประกันจนว่าเงื่อนไขที่กำหนดไว้จะสำเร็จ ดังนั้น จะถือว่าการชำระสมบูรณ์ไม่ได้ และจึงถือว่าเป็นต่ออายุกรมธรรม์ไม่ได้
เมื่อกรมธรรม์สิ้นอายุ สิ้นความผูกพัน โจทก์จึงไม่มีอำนาจแห่งมูลหนี้สัญญาประกันชีวิตที่จะเรียกให้จำเลยชำระเงินประกันได้ ฎีกาโจทก์ฟังไม่ขึ้น พิพากษายืน
