แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
เมื่อเอกสารหมาย จ.1 ไม่ใช่สัญญาซื้อขาย สัญญาจะขายหรือคำมั่นในการขาย แต่เป็นเพียงข้อเสนอขายที่ดินเพียงฝ่ายเดียว ยังไม่มีการตกลงกันในเรื่องราคาอันเป็นสาระสำคัญของการซื้อขาย โดยคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติจะต้องเสนอราคาที่ดินมาก่อน หากจำเลยไม่พอใจราคาที่เสนอมาจำเลยมีสิทธิที่จะปฏิเสธไม่ขายที่ดินดังกล่าวได้ จึงไม่มีกฎหมายบังคับให้ต้องทำเป็นหนังสือหรือต้องมีหลักฐานเป็นหนังสือจึงจะฟ้องร้องได้ ฉะนั้นการที่จำเลยตั้งโจทก์เป็นตัวแทนเสนอขายที่ดินของจำเลย จึงไม่ต้องทำเป็นหนังสือหรือมีหลักฐานเป็นหนังสือตาม ป.พ.พ. มาตรา 798
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องขอให้บังคับจำเลยใช้เงิน 396,701.99 บาท แก่โจทก์ พร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อยละเจ็ดครึ่งต่อปี นับแต่วันฟ้องจนชำระเสร็จ
จำเลยให้การขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยใช้เงิน 396,701.78 บาท พร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อยละเจ็ดครึ่งต่อปี นับแต่วันฟ้อง (29 พฤษภาคม 2539) จนกว่าจะชำระเสร็จแก่โจทก์ และให้ใช้ค่าฤชาธรรมเนียมแทนโจทก์ โดยกำหนดค่าทนายความ 10,000 บาท
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน ให้จำเลยใช้ค่าทนายความชั้นอุทธรณ์แทนโจทก์ 7,500 บาท
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ข้อเท็จจริงฟังได้ว่า เมื่อวันที่ 17 พฤศจิกายน 2536 เจ้าหน้าที่ของคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติกับพวกได้ไปสำรวจที่ดินตามสำเนาโฉนดที่ดินของจำเลย ต่อมาวันที่ 2 ธันวาคม 2537 จำเลยโอนขายที่ดินของจำเลยทั้งสองแปลงให้แก่คณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ เป็นเงิน 13,223,399.78 บาท ตามสำเนาสัญญาขายที่ดิน ปัญหาต้องวินิจฉัยตามฎีกาของจำเลยมีว่า จำเลยให้โจทก์เป็นนายหน้าขายที่ดินของจำเลยทั้งสองแปลงตามฟ้องหรือไม่ เห็นว่า เมื่อเอกสารหมาย จ.1 ไม่ใช่สัญญาซื้อขาย ไม่ใช่สัญญาจะขายหรือคำมั่นในการซื้อขาย แต่เป็นเพียงข้อเสนอขายที่ดินเพียงฝ่ายเดียว ยังไม่มีการตกลงกันในเรื่องราคาอันเป็นสาระสำคัญของการซื้อขาย โดยคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติจะต้องเสนอราคาที่ดินมาก่อน หากจำเลยไม่พอใจในราคาที่เสนอมา จำเลยมีสิทธิที่จะปฏิเสธไม่ขายที่ดินดังกล่าวให้แก่คณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติได้ จึงไม่มีกฎหมายบังคับให้ต้องทำเป็นหนังสือหรือต้องมีหลักฐานเป็นหนังสือจึงจะฟ้องร้องได้ ฉะนั้นการที่จำเลยตั้งโจทก์เป็นตัวแทนเสนอขายที่ดินของจำเลย จึงไม่ต้องทำเป็นหนังสือหรือมีหลักฐานเป็นหนังสือตาม ป.พ.พ. มาตรา 798 ที่ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่า จำเลยให้โจทก์เป็นนายหน้าขายที่ดินของจำเลยทั้งสองแปลงจึงชอบแล้ว
พิพากษายืน ให้จำเลยใช้ค่าทนายความชั้นฎีกาแทนโจทก์ 5,000 บาท
