แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การที่เจ้ามรดกทำหนังสือยกทรัพย์ให้แก่โจทก์ พร้อมทั้งวางเงื่อนไขไม่ให้โอนทรัพย์และให้ใช้หนี้ให้เจ้ามรดกด้วย แต่มิได้กำหนดการเผื่อตายในเรื่องทรัพย์สิน หนังสือนี้ไม่ใช่หนังสือพินัยกรรม เป็นหนังสือยกให้อย่างธรรมดา
ย่อยาว
คดีนี้โจทก์ฟ้องว่า โจทก์และ จำเลยที่ ๑ เป็นน้องของนายโรจน์เจ้ามรดก จำเลยที่ ๒ เป็นหลานเจ้ามรดก เมื่อวันที่ ๑๔ ม.ค. ๒๔๙๗ นายโรจน์ได้ทำพินัยกรรมยกนาโฉนดที่ ๔๒๘๒ เนื้อที่ ๑๐ ไร่ ราคา ๔,๐๐๐ บาท ที่ดินนาไม่มีโฉนด ๑ แปลง ที่ ๑ ไร่เศษราคาประมาณ ๕๐๐ บาทอยู่ตำบลพิหารแดง อำเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรีกระบือ ๒ ตัว เรือนฝากระดาน ๑ หลังให้โจทก์ ต่อมาเมื่อเดือน มิ.ย.๒๔๙๗ นายโรจน์เจ้ามรดกถึงแก่ความตาย โจทก์ได้เข้าครอบครองที่ ๒ แปลงดังกล่าวไว้ ส่วนกระบือ ๒ ตัว จำเลยที่ ๑ เอาไปใช้ ขณะนี้คลอดลูกมา ๒ ตัว โจทก์ได้ยื่นคำรองขอรับมรดก จำเลยคัดค้าน จึงมาฟ้องให้ศาลบังคับ
จำเลยให้การและฟ้องแย้งว่า นายโรจน์ไม่เคยทำพินัยกรรมไว้ สำเนาหนังสือท้ายฟ้องเป็นหนังสือยกให้ นายโรจน์มีสติฟั่นเฟือน โจทก์ได้หลอกลวงเอาไปทำหนังสือขณะนายโรจน์วิกลจริตอยู่ และเป็นจนกระทั่งตาย ฉะนั้นข้อความในหนังสือจึงมิใช่ข้อความที่นายโรจน์ทำขึ้น เมื่อนายโรจน์ตายลง จำเลยจึงมีส่วนได้รับมรดกตามกฎหมาย
โจทก์แก้ฟ้องแย้งว่า ที่ดินรายไม่มีโฉนดนางเพิ่มยกให้นายโรจน์ๆ ครอบครองมาหลายปีจนถึงแก่กรรม นางเพิ่มไม่เคยยกให้จำเลยที่ ๑
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้ว พิพากษาให้โจทก์แพ้คดี
โจทก์อุทธรณ ์ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า เอกสารที่นายโรจน์ทำไว้นั้นมีข้อความมิใช่เป็นพินัยกรรม เพราะมิได้เป็นการกำหนดการเผื่อตายไว้ในเรื่องทรัพย์สินของนายโรจน์เอง เป็นเรื่องการยกให้เมื่อมีชีวิตอยู่คือขณะที่ทำเอกสาร ดังมีข้อความขัดว่า “ทรัพย์สินสมบัติดังที่กล่าวไว้แล้วข้างต้น ข้าพเจ้านายโลด มียวง ได้มอบให้ไว้แก่นายคอน มียวง ให้เป็นสิทธิ” การที่ผู้แสดงเจตนาได้วางเงื่อนไขไว้ด้วยว่าจะเอาไปซื้อขายไม่ได้ ต้องรับเลี้ยงดูผู้มอบให้ไปจนตลอดชีวิตและต้องรับใช้หนี้ของผู้มอบให้ให้หมดด้วย ซึ่งจะบังคับกันได้หรือไม่ก็ดี หรือว่าการยกให้จะเป็นการโอนกรรมสิทธิ์ไปได้ตามกฎหมายหรือไม่ก็ดี หาทำให้การแสดงเจตนานั้นเป็นการกำหนดเผื่อตายในเรื่องทรัพย์สินขอ
ตนอย่างใดไม่ จึงไม่อาจทำให้เอกสารนั้นกลับกลายเป็นพินัยกรรมไปได้ ฯลฯ จึงพิพากษายืน
