แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
คดีแพ่งที่เกี่ยวเนื่องจากความผิดในคดีอาญา หมายถึง การกระทำผิดอาญานั้นก่อให้เกิดสิทธิเรียกร้องทางแพ่งติดตามมาด้วย ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญามาตรา 40 จึงบัญญัติว่า จะฟ้องคดีแพ่งที่เกี่ยวเนื่องกับคดีอาญาต่อศาลซึ่งพิจารณาคดีอาญา หรือต่อศาลที่มีอำนาจชำระคดีแพ่งก็ได้
คดีแพ่งที่โจทก์ฟ้องจำเลยเรียกเงินตามเช็คไม่ใช่คดีแพ่งที่เกี่ยวเนื่องกับความผิดในคดีอาญาที่จำเลยถูกฟ้องในข้อหาออกเช็คโดยเจตนาไม่ให้มีการใช้เงินตามเช็ค ตามพระราชบัญญัติว่าด้วยความผิดอันเกิดจากการใช้เช็ค เพราะคดีอาญาเป็นเรื่องที่จำเลยออกเช็คโดยมีเจตนาจะไม่ให้มีการใช้เงินตามเช็ค แต่คดีแพ่ง เมื่อจำเลยออกเช็คให้จำเลยก็ต้องรับผิดตามเช็คนั้นทันที สิทธิเรียกร้องในทางแพ่งมีอยู่แล้ว โดยไม่ต้องอาศัยมูลความผิดทางอาญาแต่อย่างใด การฟ้องคดีอาญา จึงไม่ทำให้อายุความแพ่งสะดุดหยุดลง
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยออกเช็คสั่งจ่ายเงินให้โจทก์ แต่จำเลยไม่มีเงินในบัญชีพอจ่าย โจทก์แจ้งความดำเนินคดีอาญากับคำเลยในข้อหาออกเช็คโดยเจตนาไม่ให้มีการใช้เงินตามเช็ค ศาลพิพากษาลงโทษจำเลยคดีอยู่ระหว่างอุทธรณ์ โจทก์ทวงถามให้จำเลยใช้เงินตามเช็ค จำเลยไม่ใช้ ขอให้จำเลยใช้เงินตามเช็คและดอกเบี้ย
จำเลยให้การว่า คดีของโจทก์ขาดอายุความ จำเลยออกเช็คให้เป็นประกันในการที่โจทก์มอบเช็คของลูกหนี้ให้จำเลยเรียกเก็บ ซึ่งจำเลยเรียกเก็บไม่ได้ ได้คืนเช็คให้ แต่โจทก์ไม่คืนเช็คของจำเลย กลับเอาไปเข้าบัญชีเรียกเก็บเงินตามเช็ค โดยจำเลยมิได้เป็นลูกหนี้
จำเลยขอให้ศาลวินิจฉัยชี้ขาดข้อกฎหมายเบื้องต้นว่าคดีขาดอายุความโจทก์แถลงว่าอายุความสะดุดหยุดลง เนื่องจากจำเลยถูกฟ้องคดีอาญาข้อหาผิดพระราชบัญญัติว่าด้วยความผิดอันเกิดจากการใช้เช็ค คดีอยู่ระหว่างอุทธรณ์
ศาลชั้นต้นสั่งงดสืบพยานโจทก์จำเลยวินิจฉัยว่า วันสั่งจ่ายถึงวันฟ้องเกิน ๑ ปี คดีขาดอายุความตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๐๐๒ ส่วนคดีอาญาเป็นเรื่องออกเช็คโดยเจตนาไม่ใช้เงิน จึงจะเป็นความผิดการสั่งจ่ายเช็คไม่เป็นความผิดอาญา การฟ้องขอให้ใช้เงินตามเช็คไม่ใช่คดีแพ่งที่เกี่ยวเนื่องกับคดีอาญา พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า คดีแพ่งที่เกี่ยวเนื่องจากความผิดในคดีอาญานั้น หมายถึงว่า การกระทำผิดอาญานั้นก่อให้เกิดสิทธิเรียกร้องทางแพ่งติดตามมาด้วย ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๔๐ จึงได้บัญญัติไว้ว่า การฟ้องคดีแพ่งที่เกี่ยวเนื่องกับคดีอาญา จะฟ้องต่อศาลซึ่งพิจารณาคดีอาญาหรือต่อศาลที่มีอำนาจชำระคดีแพ่งก็ได้ ในคดีอาญาที่พนักงานอัยการฟ้องจำเลยนั้น เป็นเรื่องที่จำเลยออกเช็คโดยมีเจตนาจะไม่ให้มีการใช้เงินตามเช็ค แต่ความรับผิดในทางแพ่ง เมื่อจำเลยออกเช็คให้โจทก์ จำเลยก็ต้องรับผิดตามเช็คนั้นทันที กล่าวคือ สิทธิเรียกร้องทางแพ่งมีอยู่แล้วโดยไม่ต้องอาศัยมูลความผิดทางอาญาแต่อย่างใด มูลกรณีคนละเรื่องต่างกัน ดังนี้ ศาลฎีกาเห็นว่า ที่โจทก์ฟ้องเรียกเงินตามเช็คในคดีนี้ จึงไม่ใช่คดีแพ่งที่เกี่ยวเนื่องกับความผิดในคดีอาญาที่พนักงานอัยการเป็นโจทก์ฟ้องจำเลยตามพระราชบัญญัติว่าด้วยความผิดเกิดจากการใช้เช็ค ฯลฯ อายุความคดีนี้ไม่สะดุดหยุดลงตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๕๑
พิพากษายืน
