แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
คำว่า ผู้จำหน่ายน้ำมัน ที่ให้ความหมายไว้ว่า สถานีบริการหรือร้านค้าน้ำมันเชื้อเพลิงนั้นหมายความว่าถ้าสถานีบริการหรือร้านค้าน้ำมันเชื้อเพลิงนั้นดำเนินการโดยนิติบุคคลก็ถือว่านิติบุคคลนั้นเป็นผู้จำหน่ายน้ำมัน ถ้าดำเนินการโดยบุคคลธรรมดา ก็ถือว่าบุคคลนั้นเป็นผู้จำหน่ายน้ำมัน มิได้กำหนดเอาเฉพาะนิติบุคคลเท่านั้นที่จะดำเนินการเป็นสถานีบริการหรือร้านค้าน้ำมันเชื้อเพลิงได้
การที่จำเลยซึ่งเป็นผู้ดูแลกิจการปั๊มน้ำมันของห้างหุ้นส่วนจำกัด ส.ซึ่งมีช. สามีจำเลยเป็นหุ้นส่วนผู้จัดการ ได้ขายน้ำมันดีเซลโดยกำหนดให้ผู้ซื้อต้องซื้อสินค้าอื่นด้วย อันเป็นการฝ่าฝืนคำสั่งนายกรัฐมนตรีและเป็นความผิดตามพระราชกำหนดแก้ไขและป้องกันภาวะการขาดแคลนน้ำมันเชื้อเพลิง พ.ศ. 2516ย่อมถือได้ว่าจำเลยเป็นตัวการผู้ร่วมกระทำความผิดกับห้างหุ้นส่วนจำกัด ส. ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 83 ด้วย
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยซึ่งเป็นผู้จำหน่ายน้ำมันดีเซลปั๊มสามมิตรภาคใต้ได้ขายน้ำมันดีเซลให้แก่นายวิกริชจำนวน 200 ลิตรโดยกำหนดเงื่อนไขให้นายวิกริชต้องซื้อน้ำมันเครื่องด้วย 2 แกลลอน ถ้าไม่ซื้อจะไม่ขายน้ำมันดีเซลให้ อันเป็นการฝ่าฝืนพระราชกำหนดแก้ไขและป้องกันภาวะการขาดแคลนน้ำมันเชื้อเพลิง พ.ศ. 2516 มาตรา 3, 8 คำสั่งนายกรัฐมนตรีที่ 1/2522 ลงวันที่ 30 มีนาคม 2522 และที่ 4/2522 ลงวันที่ 2 เมษายน 2522 ขอให้ลงโทษตามบทกฎหมายดังกล่าว และริบใบเสร็จรับเงินของกลาง
จำเลยให้การปฏิเสธ
ศาลชั้นต้นพิพากษาว่าจำเลยมีความผิดตามพระราชกำหนดแก้ไขและป้องกันภาวะการขาดแคลนน้ำมันเชื้อเพลิง พ.ศ. 2516 มาตรา 6ประกอบด้วยประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 80 ลงโทษปรับ
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้เป็นว่า จำเลยมีความผิดตามพระราชกำหนดแก้ไขและป้องกันภาวะขาดแคลนน้ำมันเชื้อเพลิง พ.ศ. 2516 มาตรา 3, 8นอกจากที่แก้คงให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาฟังข้อเท็จจริงตามที่ศาลอุทธรณ์ฟังได้ว่า จำเลยเป็นผู้ดูแลกิจการปั๊มน้ำมันของห้างหุ้นส่วนจำกัดสามมิตรภาคใต้ซึ่งมีสามีจำเลยเป็นหุ้นส่วนผู้จัดการจำเลยได้ขายน้ำมันดีเซลโดยกำหนดให้ผู้ซื้อต้องซื้อสินค้าอื่นด้วย อันเป็นการฝ่าฝืนคำสั่งนายกรัฐมนตรีที่ 1/2522 ลงวันที่ 30มีนาคม 2522 ข้อ 17(2) และเป็นความผิดตามพระราชกำหนดแก้ไขและป้องกันภาวะการขาดแคลนน้ำมันเชื้อเพลิง พ.ศ. 2516 มาตรา 3, 8 แล้ววินิจฉัยว่า การที่คำสั่งนายกรัฐมนตรีที่ 1/2522 ให้ความหมายของผู้จำหน่ายน้ำมันว่า “สถานีบริการหรือร้านค้าน้ำมันเชื้อเพลิง ฯลฯ” นั้นย่อมมีความหมายว่า ถ้าสถานีบริการหรือร้านค้าน้ำมันเชื้อเพลิงนั้นดำเนินการโดยนิติบุคคล ก็ถือว่านิติบุคคลนั้นเป็นผู้จำหน่ายน้ำมัน ถ้าดำเนินการโดยบุคคลธรรมดา ก็ถือว่าบุคคลนั้นเป็นผู้จำหน่ายน้ำมัน มิได้กำหนดเอาเฉพาะนิติบุคคลเท่านั้นที่จะดำเนินการเป็นสถานีบริการหรือร้านค้าน้ำมันเชื้อเพลิงได้ คดีนี้แม้จะได้ความว่า ห้างหุ้นส่วนจำกัดสามมิตรภาคใต้เป็นผู้ดำเนินการสถานีบริการปั๊มน้ำมันสามมิตรภาคใต้ อันถือว่าเป็นผู้จำหน่ายน้ำมันก็ตาม การที่จำเลย ซึ่งเป็นผู้ดูแลกิจการปั๊มน้ำมันของห้างหุ้นส่วนจำกัดดังกล่าวได้กระทำความผิดตามบทกฎหมายข้างต้นย่อมถือได้ว่าเป็นตัวการผู้ร่วมกระทำความผิดกับห้างหุ้นส่วนจำกัดนั้นด้วยตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 83
พิพากษายืน
