แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ในกรณีที่มีการเลิกห้างหุ้นส่วนและอยู่ในระหว่างชำระบัญชีห้างหุ้นส่วนนั้น ผู้มีหน้าที่จัดการดำเนินงานแทนห้างหุ้นส่วนย่อมได้แก่ผู้ชำระบัญชี การนำเอาทรัพย์สินของห้าง ฯ ไปทำสัญญามอบหมายให้โจทก์ดูแลรักษาไว้ในระหว่างการชำระบัญชีเป็นอำนาจหน้าที่โดยเฉพาะของผู้ชำระบัญชี การที่ผู้ชำระบัญชีให้โจทก์และจำเลยโดยตัวแทนได้ร่วมลงชื่อในบันทึกการมอบทรัพย์สินของห้าง ฯ ให้โจทก์เป็นผู้ดูแลรักษา เป็นการปฏิบัติหน้าที่ของผู้ชำระบัญชีด้วยความรอบคอบ เพื่อให้หุ้นส่วนทุกคนได้มีส่วนรับรู้ในการมอบทรัพย์สินของห้าง ฯ ให้โจทก์ดูแลรักษา เป็นการป้องกันมิให้ผู้เป็นหุ้นส่วนเรียกร้องเอาผิดต่อผู้ชำระบัญชีเป็นส่วนตัว หากมีการเสียหายเกิดขึ้นในภายหลัง จึงหามีผลให้จำเลยตกอยู่ในฐานะเป็นคู่สัญญากับโจทก์ที่จะให้สิทธิแก่โจทก์ฟ้องเรียกร้องเอาค่าดูแลรักษาทรัพย์สินของห้าง ฯ จากจำเลยได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยและบรรดาหุ้นส่วนของห้างหุ้นส่วนจำกัดอุตสาหกรรมน้ำแข็งตราด ได้ร่วมกันว่าจ้างโจทก์เป็นผู้ดูแลรักษาทรัพย์ของห้าง ฯ และโจทก์ตกลงรับจ้างดูแลรักษาทรัพย์เช่นที่โจทก์เคยปฏิบัติมาก่อนตามปกติในฐานะเป็นผู้จัดการโรงงานของห้าง ฯ ระหว่างดูแลรักษาทรัพย์โจทก์ได้เสียค่าใช้จ่ายในการดูแลทรัพย์ตามสัญญา และโจทก์มีสิทธิได้รับสินจ้างเท่ากับที่โจทก์ได้รับตามปกติในการดูแลรักษาทรัพย์ รวมเป็นเงินที่โจทก์มีสิทธิได้รับจากจำเลยกับพวกผู้ว่าจ้างจำนวน ๓๙๖,๐๑๘.๔๐ บาท โจทก์ได้รับชำระหนี้จากผู้เป็นหุ้นส่วนคนอื่นแล้วคงเหลือเงินจำนวน ๑๙๘,๐๐๙.๒๐ บาท ซึ่งจำเลยกับพวกมีหน้าที่ต้องร่วมกันชำระให้โจทก์ขอศาลพิพากษาบังคับให้จำเลยชำระเงินดังกล่าวพร้อมดอกเบี้ยให้แก่โจทก์
จำเลยให้การว่า จำเลยกับพวกไม่ได้ร่วมกันว่าจ้างโจทก์ดังฟ้อง ผู้มีอำนาจมอบให้โจทก์เป็นผู้ดูแลรักษาทรัพย์ของห้าง ฯ ได้แก่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ในฐานะเป็นผู้ชำระบัญชีของห้าง ฯ โจทก์ไม่ได้รับรักษาทรัพย์ในฐานะส่วนตัว แต่ในฐานะเป็นผู้จัดการและลูกจ้างของห้าง ฯ ผู้เป็นหุ้นส่วนคนอื่นไม่ได้ชำระเงินค่าจ้างและค่าใช้จ่ายดังฟ้อง มูลหนี้ตามฟ้องเกิดภายหลังห้าง ฯ ถูกศาลมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาด เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์มิได้ตั้งให้โจทก์เป็นผู้ดูแลรักษาทรัพย์ของห้าง ฯ โจทก์ต้องห้ามมิให้รับชำระหนี้ได้ตามพระราชบัญญัติล้มละลาย โจทก์เคยยื่นขอรับชำระหนี้จึงไม่มีสิทธิฟ้อง ฟ้องโจทก์ขาดอายุความ
ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า แม้จำเลยซึ่งเป็นหุ้นส่วนคนหนึ่งของห้าง ฯ โดยตัวแทนจะได้ร่วมลงชื่อไว้ในบันทึกมอบให้โจทก์เป็นผู้ดูแลรักษาทรัพย์ของห้าง ฯ แต่ในกรณีที่มีการเลิกห้างหุ้นส่วนและอยู่ในระหว่างชำระบัญชีของห้างหุ้นส่วนนั้น ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๒๔๙ บัญญัติให้ ถือว่าห้างหุ้นส่วนยังคงตั้งอยู่ตราบเท่าเวลาที่จำเป็นเพื่อการชำระบัญชี และประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๒๕๐ บัญญัติให้ผู้ชำระบัญชีมีหน้าที่ชำระสะสางการงานของห้างหุ้นส่วนหรือบริษัทนั้นให้เสร็จไป กับจัดการใช้หนี้เงิน และแจกจำหน่ายสินทรัพย์ของห้างหุ้นส่วนหรือบริษัทนั้น ดังนั้นกรณีตามฟ้องผู้ที่มีอำนาจดำเนินงานแทนห้างหุ้นส่วนในกรณีมีการตั้งผู้ชำระบัญชีย่อมได้แก่ผู้ชำระบัญชีซึ่งศาลมีคำสั่งแต่งตั้ง การนำเอาทรัพย์สินของห้าง ฯ ไปทำสัญญามอบหมายให้โจทก์ดูแลรักษาไว้ในระหว่างชำระบัญชีแทนห้าง ฯ จึงเป็นอำนาจหน้าที่โดยเฉพาะของผู้ชำระบัญชี ถือได้ว่าผู้ชำระบัญชีเป็นคู่สัญญาว่าจ้างโจทก์โดยตรงกรณีที่ผู้ชำระบัญชีเรียกโจทก์จำเลยโดยตัวแทนให้ร่วมลงชื่อไว้ในบันทึกการมอบทรัพย์สินของห้าง ฯ ให้โจทก์เป็นผู้ดูแลรักษานั้น เป็นการปฏิบัติหน้าที่ของผู้ชำระบัญชีด้วยความรอบคอบ เพื่อให้หุ้นส่วนทุกคนรวมทั้งจำเลยได้มีส่วนรับรู้ในการมอบทรัพย์สินของห้าง ฯ ให้โจทก์ดูแลรักษา เป็นการป้องกันมิให้ผู้เป็นหุ้นส่วนคนหนึ่งคนใดเรียกร้องเอาผิดต่อผู้ชำระบัญชีเป็นการส่วนตัว หากมีการเสียหายเกิดขึ้นจากการดูแลรักษาทรัพย์สินของโจทก์ในภายหลัง ฉะนั้นการที่จำเลยโดยตัวแทนได้ร่วมลงชื่อไว้ในบันทึกการรักษาทรัพย์สินจึงหามีผลให้จำเลยตกอยู่ในฐานะเป็นคู่สัญญากับโจทก์ที่จะให้สิทธิแก่โจทก์ฟ้องเรียกเอาค่าดูแลรักษาทรัพย์สินของห้าง ฯ ได้จากจำเลย
พิพากษายืน ค่าฤชาธรรมเนียมชั้นฎีกาให้เป็นพับ
