แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ผู้ร้องมิได้เป็นผู้มีสิทธิได้รับทรัพย์มรดกของผู้ตาย และมิได้เป็นผู้มีส่วนได้เสียในกองมรดก เพียงแต่ทายาททั้งหลายพร้อมใจกันทำสัญญประนีประนอมยอมความกำหนดให้ผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกของผู้ตาย ดังนี้ถือไม่ได้ว่าผู้ร้องมีส่วนได้เสียอันจะพึงมีสิทธิยื่นคำร้องขอให้ศาลตั้งผู้จัดการมรดกของผู้ตายตามประมวล กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1713 และจะถือว่าทายาทโดยธรรมทั้งหมดเป็นผู้ยื่นคำร้องขอต่อศาลเอง ให้ตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกของผู้ตายไม่ได้ เพราะตามเนื้อความแห่งสัญญาประนีประนอมยอมความดังกล่าวมิได้มอบอำนาจให้ผู้ร้องร้องขอแทนทายาท เมื่อผู้ร้องไม่มีสิทธิตามกฎหมายที่จะร้องขอเช่นนี้ จึงใช้สิทธิทางศาลตามมาตรา 55 แห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งหาได้ไม่
ย่อยาว
ผู้ร้องยื่นคำร้องว่าผู้ร้องเป็นญาติของนายทู้ สินไชย ผู้วายชนม์ ซึ่งวายชนม์โดยมิได้ทำพินัยกรรม ทายาทโดยธรรมทั้งหมดตกลงทำสัญญาประนีประนอมกันตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกรายนี้ ปรากฏตามสำเนาเอกสารท้ายคำร้อง ผู้ร้องมีความจำเป็นต้องจัดการให้เป็นไปตามสัญญาประนีประนอมจึงขอให้ศาลมีคำสั่งตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกรายนี้
ในวันนัดไต่สวนคำร้อง ศาลชั้นต้นสอบถามผู้ร้อง ผู้ร้องแถลงว่าผู้ร้องมิได้เป็นผู้มีสิทธิรับมรดกของผู้วายชนม์ ศาลชั้นต้นเห็นว่าคดีพอวินิจฉัยได้แล้วจึงให้งดการไต่สวนแล้วมีคำสั่งว่า ผู้ร้องมิได้เป็นทายาทหรือผู้มีส่วนได้เสียอันจะพึงมีสิทธิยื่นคำร้องขอให้ศาลตั้งผู้จัดการมรดกของนายทู้ สินไชย ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๗๑๓ ให้ยกคำร้อง
ผู้ร้องอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
ผู้ร้องฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๗๑๓ ทายาทหรือผู้มีส่วนได้เสียหรือพนักงานอัยการเป็นผู้มีสิทธิร้องต่อศาลขอให้ตั้งผู้จัดการมรดก ในคดีนี้ผู้ร้องแถลงรับว่าผู้ร้องมิได้เป็นผู้มีสิทธิรับมรดกของผู้ตายแต่อย่างใดและตามคำร้องก็ว่าเจ้ามรดกมิได้ทำพินัยกรรมไว้ ทั้งตามคำร้องมิได้บรรยายมาว่าผู้ร้องมีส่วนได้เสียในกองมรดกแต่ประการใด ผู้ร้องจึงมิใช่ทายาทหรือผู้มีส่วนได้เสียในกองมรดกรายนี้เพียงแต่ทายาททั้งหลายพร้อมใจกันทำสัญญาประนีประนอมยอมความกำหนดให้ผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกของนายทู้ สินไช ตามสำเนาเอกสารท้ายคำร้องก็ไม่ทำให้ผู้ร้องได้สิทธิที่จะยื่นคำร้องขอให้ตั้งผู้จัดการมรดก และจะถือว่าทายาทได้ธรรมทั้งหมดเป็นผู้ยื่นคำร้องขอต่อศาลเองให้ตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกของนายทู้ สินไชย ดังที่ผู้ร้องฎีกามาก็ไม่ได้ เพราะตามเนื้อความแห่งสัญญาประนีประนอมยอมความมิได้มอบอำนาจให้ผู้ร้อง ร้องขอแทนทายาท เมื่อผู้ร้องเป็นผู้ไม่มีสิทธิตามกฎหมายที่จะร้องขอเช่นนี้ ก็จะใช้สิทธิทางศาลตามมาตรา ๕๕ แห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งหาได้ไม่
พิพากษายืน
