แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
เมื่อพนักงานเจ้าหน้าที่ของจำเลยได้ตรวจสอบราคาสินค้าของโจทก์แล้ว มีความเห็นให้เรียกอากรขาเข้ากรมศุลกากรและภาษีการค้าเพิ่มแล้ว จำเลยก็ได้มีแบบแจ้งการประเมินอากรขาเข้าและภาษีการค้ารวม 10 ฉบับ แต่ละฉบับได้แจ้งผลการประเมินตามรายการภาษีอากรที่สำแดง ภาษีอากรที่ประเมินเพิ่มแล้วมีรายการแยกรายละเอียดเป็นยอดเงินเพิ่มสำหรับอากรขาเข้า ภาษีการค้าและภาษีบำรุงเทศบาลไว้ กรณีเช่นนี้ย่อมถือได้ว่ามีการประเมินภาษีการค้าโดยเจ้าพนักงานประเมินตามประมวลรัษฎากรมาตรา18 ประกอบด้วยมาตรา 87 (2) แล้วหากโจทก์เห็นว่า การประเมินไม่ถูกต้องอย่างไรก็ชอบที่จะใช้สิทธิอุทธรณ์ตามที่บัญญัติไว้ในประมวลรัษฎากรมาตรา 30 เสียก่อน เมื่อโจทก์ไม่ได้อุทธรณ์ภายในระยะเวลาตามบทกฎหมายดังกล่าว โจทก์ก็ไม่มีสิทธิฟ้องคดีอันเป็นการใช้สิทธิอุทธรณ์ต่อศาลได้
กรณีที่ราคาอันแท้จริงของสินค้าในการซื้อขายหลายรายหรือในท้องตลาดหลายแห่งอาจไม่ตรงกัน กรณีเช่นนี้ตามมาตรา 9แห่งพระราชกำหนดพิกัดอัตราศุลกากร พ.ศ. 2503 อธิบดีกรมศุลกากรย่อมมีอำนาจกำหนดราคาสินค้าในท้องตลาดเป็นรายเฉลี่ยและเมื่อได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษาแล้วก็ให้ถือราคานั้นเป็นเกณฑ์ในการประเมินอากร ส่วนคดีนี้เป็นเรื่องที่จำเลยกำหนดราคาอันแท้จริงในท้องตลาดเฉพาะเครื่องสำอางโคซี่ที่โจทก์นำเข้าและสำแดงราคาคลาดเคลื่อนเท่านั้น การกระทำของจำเลยจึงไม่ขัดต่อพระราชกำหนดพิกัดอัตราศุลกากรพ.ศ. 2503 มาตรา 9
(หมายเหตุ วรรคแรกวินิจฉัยโดยมติที่ประชุมใหญ่ครั้งที่ 7/2529)
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์ได้สั่งซื้อและนำผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางโคซี่จากต่างประเทศเข้ามาในราชอาณาจักร โดยโจทก์ได้แสดงรายการสินค้าและราคาสินค้าที่นำของเข้ามาโดยถูกต้องตามความเป็นจริงลงในใบขนสินค้าขาเข้าแล้วยื่นผ่านการตรวจสอบชำระภาษีอากรต่อพนักงานของจำเลยเป็นเงินค่าภาษีอากรที่โจทก์พึงชำระเงินจริงจำนวน ๒๙๒,๒๕๓.๒๒ บาท และโจทก์ได้วางเงินประกันเพิ่มไว้อีกตามคำสั่งของพนักงานของจำเลยเป็นเงิน ๑๒๗,๘๐๐ บาท ต่อมาจำเลยได้ประเมินราคาผลิตภัณฑ์และเรียกให้โจทก์ชำระภาษีอากรเพิ่มขึ้นอีกเป็นเงิน ๗๒,๐๖๖.๘๖ บาท โจทก์ได้มีหนังสือโต้แย้งอุทธรณ์ราคาไปตั้งแต่แรกที่เกิดปัญหาคือในปี พ.ศ. ๒๕๒๒ แต่จำเลยไม่ยินยอม ขอให้สั่งยกเลิกเพิกถอนการตีราคาประเมินอากรสำหรับใบขนสินค้าขาเข้าและแบบแสดงรายการการค้าโดยสั่งให้ตีราคาประเมินอากรใหม่ให้ถูกต้องตามกฎหมายและข้อเท็จจริง และให้สั่งยกเลิกเพิกถอนแบบแจ้งการประเมินอากรขาเข้าและภาษีการค้าทั้ง ๑๐ ฉบับและให้ออกใบแจ้งการประเมินใหม่ให้ถูกต้องกับให้จำเลยคืนเงินประกันส่วนเกินจากภาษีอากรจำนวน ๑๒๗,๘๐๐ บาทพร้อมดอกเบี้ย
จำเลยให้การและแก้ไขคำให้การว่า แบบแจ้งการประเมินอากรขาเข้าและภาษีการค้าทั้ง ๑๐ ฉบับตามฟ้องเจ้าพนักงานของจำเลยระดับต่าง ๆ ซึ่งมีหน้าที่ตีราคาสินค้าได้ร่วมกันพิจารณากำหนดราคาประเมินสินค้านำเข้าของโจทก์โดยถูกต้องตามความเป็นจริงแล้ว สำหรับภาษีการค้าและภาษีบำรุงเทศบาลนั้น จำเลยประเมินแทนกรมสรรพากร โจทก์จึงต้องฟ้องกรมสรรพากร ทั้งโจทก์มิได้อุทธรณ์ต่อคณะกรรมการพิจารณาอุทธรณ์ภายในกำหนดโจทก์จึงไม่มีอำนาจฟ้อง ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาฟังข้อเท็จจริงว่า โจทก์นำเครื่องสำอางโคซี่เข้ามาในราชอาณาจักรตามฟ้อง โจทก์ได้ยื่นใบขนสินค้าขาเข้าและแสดงรายการการค้าโดยแจ้งราคา ซี.ไอ.เอฟ.กรุงเทพ ฯ ซึ่งเป็นราคาสินค้ารวมค่าประกันและค่าขนส่งถึงกรุงเทพ ฯ ระบุว่าเสียอากรขาเข้าประเภทพิกัด ๓๓.๐๖ อัตราอากร ๑๐๐ เปอร์เซ็นต์ของราคาสินค้าและเสียภาษีการค้ากับภาษีบำรุงเทศบาล แต่พนักงานเจ้าหน้าที่ของจำเลยเห็นว่ากรณีมีปัญหาเกี่ยวกับจำนวนค่าอากรสำหรับสินค้าที่กำลังผ่านพิธีการศุลกากร จึงได้มีคำสั่งให้โจทก์วางเงินเพิ่มเติมเป็นประกันตามพระราชบัญญัติศุกากร พ.ศ. ๒๔๖๙ มาตรา ๔๐ และมาตรา ๑๑๒ ต่อมาจำเลยเห็นว่า โจทก์ได้สำแดงราคาอันแท้จริงให้ท้องตลาดที่เป็นอยู่ในเวลาที่ความรับผิดในอันที่จำต้องเสียภาษีเกิดขึ้นนั้นไม่ตรงต่อความเป็นจริง พนักงานเจ้าหน้าที่ของจำเลยจึงได้ประเมินอากรขาเข้าภาษีการค้าและภาษีบำรุงเทศบาลเพิ่มเติมโดยเอาเงินประกันที่โจทก์วางไว้กับจำเลยแล้วได้แจ้งให้โจทก์ทราบ โจทก์ได้มีหนังสือปฏิเสธการชำระเงินเพิ่มนี้ และขอให้จำเลยยกเลิกคำสั่งงดผ่านพิธีการกับขอผ่อนผันพิธีการของจำเลยแต่จำเลยได้ปฏิเสธข้อโต้แย้งกับข้อเสนอของโจทก์ดังกล่าวแล้ววินิจฉัยว่าเมื่อพนักงานเจ้าหน้าที่ของจำเลยได้ตรวจสอบราคาสินค้าของโจทก์แล้วมีความเห็นให้เรียกอากรขาเข้าและภาษีการค้าเพิ่มแล้ว จำเลยก็ได้มีแบบแจ้งการประเมินอากรขาเข้าและภาษีการค้ารวม ๑๐ ฉบับ แต่ละฉบับได้แจ้งผลการประเมินตามรายการภาษีอากรที่สำแดง ภาษีอากรที่ประเมินเพิ่มแล้วมีรายการแยกรายละเอียดเป็นยอดเงินเพิ่มสำหรับอากรขาเข้า ภาษีการค้าและภาษีบำรุงเทศบาลไว้ ศาลฎีกาโดยมติที่ประชุมใหญ่เห็นว่า กรณีเช่นนี้ย่อมถือได้ว่าได้มีการประเมินภาษีการค้าโดยเจ้าพนักงานประเมินตามประมวลรัษฎากร มาตรา ๑๘ ประกอบด้วยมาตรา ๘๗(๒) แล้ว หากโจทก์เห็นว่าการประเมินไม่ถูกต้องอย่างไรก็ชอบที่จะใช้สิทธิอุทธรณ์ตามที่บัญญัติไว้ในประมวลรัษฎากร มาตรา ๓๐ เสียก่อน เมื่อโจทก์ไม่ได้อุทธรณ์ภายในระยะเวลาตามบทกฎหมายดังกล่าว โจทก์ก็ไม่มีสิทธิฟ้องคดีอันเป็นการใช้สิทธิอุทธรณ์ต่อศาลได้
ที่โจทก์ฎีกาว่า จำเลยได้กำหนดราคาสินค้าขึ้นใหม่และใช้ราคาที่กำหนดขึ้นนี้เป็นเกณฑ์คำนวณเพื่อเรียกเก็บภาษีอากรสำหรับสินค้าที่นำเข้าโดยไม่ได้ปฏิบัติตามความในมาตรา ๙ แห่งพระราชกำหนดพิกัดอัตราศุลกากร พ.ศ. ๒๕๐๓ เห็นว่าบทกฎหมายดังกล่าวเป็นกรณีที่ราคาอันแท้จริงของสินค้าในการซื้อขายหลายรายหรือในท้องตลาดหลายแห่งอาจไม่ตรงกัน กรณีเช่นนี้อธิบดีกรมศุลกากรย่อมมีอำนาจกำหนดราคาสินค้าในท้องตลาดเป็นรายเฉลี่ยและเมื่อได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษาแล้วก็ให้ถือราคานั้นเป็นเกณฑ์ในการประเมินอากร ส่วนข้อเท็จจริงคดีนี้เป็นเรื่องที่จำเลยกำหนดราคาอันแท้จริงในท้องตลาดเฉพาะเครื่องสำอางโคซี่ที่โจทก์นำเข้าและสำแดงราคาคลาดเคลื่อนเท่านั้น การกระทำของจำเลยจึงไม่ขัดต่อพระราชกำหนดพิกัดอัตราสุดท้าย พ.ศ. ๒๕๐๓ มาตรา ๙ แต่อย่างใด แล้ววินิจฉัยต่อไปว่า ราคาสินค้าที่จำเลยกำหนดเป็นเกณฑ์ในการประเมินภาษีอากรรายนี้ถูกต้องและชอบแล้ว
พิพากษายืน
