แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ไม่อาจยกอายุความมาเป็นเหตุยกคำขอรับชำระหนี้ของเจ้าหนี้ผู้เป็นโจทก์ได้ หากเจ้าหนี้ผู้เป็นโจทก์ฟ้องจำเลยลูกหนี้ให้เป็นบุคคลล้มละลายโดยอาศัยมูลหนี้อย่างเดียวกัน ซึ่งศาลได้มีคำสั่งให้พิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาดคดีถึงที่สุด เพราะหากหนี้ขาดอายุความ ศาลย่อมไม่ฟังว่าลูกหนี้มีหนี้สินล้นพ้นตัว
ย่อยาว
เจ้าพนักงานประเมินภาษีเงินได้ที่จำเลยต้องชำระแจ้งให้ลูกหนี้ทราบเมื่อวันที่ 24 สิงหาคม 2509 จำเลยไม่ชำระใน 30 วัน โจทก์จึงฟ้องและศาลพิพากษาให้พิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาด เจ้าหนี้ผู้เป็นโจทก์ยื่นคำขอรับชำระหนี้ 827,666.17 บาท เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์เห็นว่าสิทธิเรียกร้องค่าภาษีอากรทั้งหมดขาดอายุความ เป็นหนี้ที่ไม่อาจฟ้องร้องให้บังคับคดีได้จึงต้องห้ามมิให้ขอรับชำระหนี้ตามมาตรา 94 แห่งพระราชบัญญัติล้มละลายพ.ศ. 2483 ศาลชั้นต้นมีคำสั่งยกคำขอรับชำระหนี้ของเจ้าหนี้ตามความเห็นของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืนผู้ขอรับชำระหนี้ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยข้อกฎหมายว่า “คงมีปัญหาที่จะต้องวินิจฉัยในชั้นฎีกาว่า หนี้ค่าภาษีอากรดังกล่าวต้องห้ามมิให้ขอรับชำระหนี้เพราะเป็นหนี้ที่จะฟ้องร้องให้บังคับคดีไม่ได้เนื่องจากสิทธิเรียกร้องของเจ้าหนี้ขาดอายุความแล้วหรือไม่
ศาลฎีกาพิเคราะห์แล้ว เห็นว่า หนี้ค่าภาษีอากรรายนี้เป็นหนี้ที่แท้จริงโดยสภาพแห่งหนี้มิใช่หนี้ที่จะฟ้องร้องให้บังคับคดีไม่ได้ และก่อนที่จะมีการยื่นคำขอรับชำระหนี้ต่อเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ เจ้าหนี้ผู้เป็นโจทก์ก็ได้อาศัยหนี้รายนี้ฟ้องลูกหนี้เป็นคดีล้มละลายไว้แล้ว ลูกหนี้มิได้ต่อสู้แต่ประการใดว่าสิทธิเรียกร้องของเจ้าหนี้ผู้เป็นโจทก์ขาดอายุความศาลซึ่งพิจารณาคดีก็เห็นว่าลูกหนี้มีหนี้สินล้นพ้นตัว ซึ่งแสดงว่าหนี้นั้นยังไม่ขาดอายุความ จึงมีคำสั่งให้พิทักษ์ทรัพย์ของลูกหนี้เด็ดขาดตามมาตรา 14 แห่งพระราชบัญญัติล้มละลายพ.ศ. 2483 ถ้าหากหนี้ขาดอายุความแล้วศาลก็ย่อมจะพิพากษายกฟ้อง เพราะหนี้ที่ขาดอายุความนั้น จะถือว่าเป็นหนี้สินที่ล้นพ้นตัวหาได้ไม่ ดังนั้นเมื่อหนี้ตามคำขอรับชำระหนี้รายนี้เจ้าหนี้ผู้เป็นโจทก์ได้ฟ้องร้องขอให้บังคับคดีล้มละลายและศาลมีคำสั่งให้พิทักษ์ทรัพย์ของลูกหนี้เด็ดขาดตามคำฟ้องของเจ้าหนี้ผู้เป็นโจทก์จนคดีถึงที่สุดไปแล้ว ย่อมมิใช่หนี้ที่จะฟ้องร้องให้บังคับคดีไม่ได้ อันต้องห้ามมิให้เจ้าหนี้ขอรับชำระหนี้ตามความในมาตรา 94(1) แห่งพระราชบัญญัติล้มละลายพ.ศ. 2483 เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์จะยกอายุความมาเป็นเหตุ ขอให้ยกคำขอรับชำระหนี้ของเจ้าหนี้ผู้เป็นโจทก์อีกหาได้ไม่ ที่ศาลล่างทั้งสองยกคำขอรับชำระหนี้รายนี้ตามความเห็นของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์นั้นศาลฎีกาไม่เห็นพ้องด้วย ฎีกาของเจ้าหนี้ผู้เป็นโจทก์ผู้ขอรับชำระหนี้ฟังขึ้น
พิพากษากลับ ให้เจ้าหนี้ผู้เป็นโจทก์ผู้ขอรับชำระหนี้ได้รับชำระหนี้เป็นเงิน 827,666 บาท 17 สตางค์ ตามคำขอรับชำระหนี้ ให้เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์หักเงินจากกองทรัพย์สินของลูกหนี้ใช้ค่าฤชาธรรมเนียมทั้งสามศาลแทนเจ้าหนี้ผู้เป็นโจทก์ผู้ขอรับชำระหนี้ แต่เฉพาะค่าทนายความให้เป็นพับ”
