แหล่งที่มา : สำนักงานส่งเสริมงานตุลาการ
ย่อสั้น
แม้สหกรณ์ออมทรัพย์ผู้ร้องจะได้ออกระเบียบข้อบังคับว่าเงินค่าหุ้นที่จำเลยทั้งสองส่งชำระเป็นทุนไว้ว่าจำเลยจะเรียกคืนได้ต่อเมื่อลาออกจากสมาชิกหรือมีการเลิกสหกรณ์ฯ แต่ข้อบังคับดังกล่าว ก็เป็นเพียงระเบียบภายใน มิใช่กฎหมาย ไม่ผูกพันโจทก์ซึ่งเป็นบุคคลภายนอก และเป็นเจ้าหนี้ตามคำพิพากษา โจทก์จึงขอให้เจ้าพนักงานบังคับคดีอายัดเงินค่าหุ้นที่จำเลยมีอยู่ในสหกรณ์ฯ ได้.
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องขอให้จำเลยทั้งสองชำระหนี้เงินยืมพร้อมดอกเบี้ยที่ค้างชำระ ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยที่ 1 ชำระเงินตามฟ้องแก่โจทก์ หากไม่ชำระให้จำเลยที่ 2 ในฐานะผู้ค้ำประกันชำระแทนจำเลยทั้งสองไม่ชำระ โจทก์จึงขอให้ศาลตั้งเจ้าพนักงานบังคับคดียึดอายัดทรัพย์ของจำเลยทั้งสอง เจ้าพนักงานบังคับคดีได้แจ้งอายัดเงินค่าหุ้นของจำเลยทั้งสองที่มีอยู่ในสหกรณ์ออมทรัพย์ครูชัยภูมิ จำนวนเงิน 33,300 บาท และ 20,100 บาท ตามลำดับ
สหกรณ์ออมทรัพย์ครูชัยภูมิผู้ร้อง ยื่นคำร้องคัดค้านว่าจำเลยทั้งสองยังมีหนี้ผูกพันกับผู้ร้องมากกว่าเงินค่าหุ้นที่มีอยู่ จึงจำเป็นต้องเอาไว้เป็นประกัน
ศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้ผู้ร้องปฏิบัติตามคำสั่งอายัดทรัพย์ของเจ้าพนักงานบังคับคดี
ผู้ร้องอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
ผู้ร้องฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “ผู้ร้องฎีกาว่าเงินค่าหุ้นของจำเลยทั้งสองเป็นของผู้ร้องจำเลยทั้งสองจะเรียกร้องคืน ก็ต้องลาออกจากสมาชิกหรือผู้ร้องเลิกกิจการสหกรณ์ออมทรัพย์ เห็นว่าแม้ผู้ร้องจะออกข้อบังคับไว้ สมาชิกมีสิทธิลาออกได้ไม่ว่าเวลาใดและผู้ร้องจะต้องคืนเงินค่าหุ้นให้สมาชิกไปทันที เว้นแต่สมาชิกนั้นเป็นหนี้ผู้ร้องอยู่ผู้ร้องจะหักเงินค่าหุ้นไว้ก่อน เหลือเท่าใดก็คืนให้สมาชิกไป แต่ข้อบังคับดังกล่าวมิใช่กฎหมาย เป็นเรื่องที่ผู้ร้องจัดวางระเบียบบริหารงานภายในระหว่างสมาชิกเอง ตามพระราชบัญญัติสหกรณ์ พ.ศ. 2511 มาตรา 4 แม้เงินค่าหุ้นของจำเลยทั้งสองจะเป็นเงินทุนของผู้ร้อง แต่จำเลยทั้งสองก็ยังมีสิทธิเรียกร้องเอาคืนได้ ข้อบังคับดังกล่าวจึงไม่ผูกพันโจทก์ซึ่งเป็นบุคคลภายนอกและเป็นเจ้าหนี้ตามคำพิพากษา ส่วนที่ผู้ร้องขอให้นำประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 4 และมาตรา 1072 มาปรับใช้ในกรณีนี้นั้น ศาลฎีกาเห็นว่ามีหลักกฎหมายข้างต้นใช้ปรับกับเรื่องนี้อยู่แล้ว จึงไม่จำเป็นต้องวินิจฉัยฎีกาข้อนี้ของผู้ร้องต่อไป”
พิพากษายืน ให้ผู้ร้องใช้ค่าทนายความชั้นฎีกา 200 บาทแทนโจทก์.
