แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
การที่โจทก์ผิดนัดไม่ชำระราคาที่ดินที่โจทก์เป็นผู้ซื้อจากการขายทอดตลาดได้ ทำให้ต้องประกาศขายทอดตลาดที่ดินนั้นใหม่อีกหลายครั้งแม้ในระหว่างนั้นได้เกิดเพลิงป่าไหม้ต้นลำใยบนที่ดินแปลงดังกล่าวทำให้ราคาที่ดินลดลง เพลิงป่าก็ได้เกิดขึ้นหลังจากโจทก์ผิดสัญญาขายทอดตลาดแล้ว โจทก์ไม่อาจอ้างเหตุสุดวิสัยให้พ้นความรับผิดได้โจทก์จึงต้องรับผิดราคาที่ดินในส่วนที่ขาดตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 516
ย่อยาว
ชั้นบังคับคดี เจ้าพนักงานบังคับคดีประกาศขายทอดตลาดที่ดินซึ่งเป็นสวนลำใย โจทก์เป็นผู้ให้ราคาสูงสุด เป็นเงิน 350,000 บาทศาลชั้นต้นอนุญาตให้ขาย ต่อมาโจทก์ไม่ชำระราคา ศาลชั้นต้นประกาศขายทอดตลาดทรัพย์ใหม่ ระหว่างนั้นเกิดเพลิงป่าไหม้ต้นลำใยบนที่ดินดังกล่าวเสียหายประมาณ 160 ต้น คงเหลือลำใยบนที่ดินดังกล่าวเพียง 20 ต้น เจ้าพนักงานบังคับคดีประกาศขายทอดตลาดเป็นครั้งที่ 3โจทก์ให้ราคาสูงสุด 150,000 บาท ศาลชั้นต้นอนุญาตให้ขายโดยโจทก์ต้องรับผิดชอบในส่วนที่ขาดอยู่ โจทก์ยื่นคำร้องว่า โจทก์ไม่ต้องรับผิดชอบในจำนวนเงินที่ขาดเนื่องจากเป็นเหตุสุดวิสัย ศาลอุทธรณ์พิพากษายืนตามศาลชั้นต้นให้ยกคำร้อง โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “ปัญหาในชั้นฎีกามีเพียงว่า ต้นลำใยบนที่ดินที่ถูกยึดคดีนี้ถูกเพลิงป่าเผาไหม้เสียหายไป ทำให้ราคาที่ดินลดลงนั้น โจทก์จะอ้างเหตุสุดวิสัยเพื่อให้พ้นจากความรับผิดในราคาที่ดินที่ต่างกันหรือไม่ พิเคราะห์แล้วเห็นว่า โจทก์เป็นผู้ซื้อทรัพย์จากการขายทอดตลาดได้เมื่อวันที่ 27 ธันวาคม 2528ในราคา 350,000 บาท แต่โจทก์ผิดนัดไม่ชำระราคาที่ได้ประกาศโฆษณาขายไว้จนได้มีการประกาศขายทอดตลาดที่ดินแปลงดังกล่าวอีกหลายครั้งในระหว่างนี้เพลิงป่าได้ไหม้ต้นลำใยบนที่ดินเสียหาย เห็นได้ว่าเพลิงป่าได้เกิดขึ้นหลังจากโจทก์ผิดสัญญาขายทอดตลาดแล้ว โจทก์ย่อมไม่อาจอ้างเหตุสุดวิสัยให้พ้นความรับผิดได้ ซึ่งตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 516 บัญญัติว่า ถ้าผู้สู้ราคาสูงสุดละเลยเสียไม่ชำระราคาก็ให้ผู้ทอดตลาดเอาทรัพย์สินนั้นออกขายซ้ำอีก และถ้าได้เงินเป็นจำนวนสุทธิไม่คุ้มราคาและค่าขายทอดตลาดชั้นเดิม ผู้สู้ราคาคนเดิมนั้นต้องรับผิดในส่วนที่ขาดซึ่งเมื่อโจทก์ไม่อาจอ้างเหตุสุดวิสัยให้พ้นความรับผิดได้แล้วการที่ศาลอุทธรณ์พิพากษาให้โจทก์รับผิดในจำนวนเงินที่ต่างกันจากการขายทอดตลาดสองครั้ง เป็นเงิน 200,000 บาท จึงชอบแล้วฎีกาโจทก์ฟังไม่ขึ้น
พิพากษายืน
